Zamek w Bobolicach nie jest zabytkiem. Może zostać wykreślony z rejestru

Spór pomiędzy Jarosławem Laseckim, właścicielem zamku w Bobolicach, a dr Tomaszem Ratajczakiem, historykiem z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, został zakończony. Lasecki domagał się zapłaty za rzekome naruszenie dóbr osobistych, bo przeczytał wywiad, w którym naukowiec krytykował sposób przeprowadzenia odbudowy całkowicie zrujnowanego obiektu, mówiąc, że „drastycznie fałszuje historię architektury tego miejsca”. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach jest prawomocny. Jedyne, co może zrobić urażony Lasecki, to wnieść o kasację wyroku.

Zamek w Bobolicach odbudowany z ruin

Jeszcze nie tak dawno temu zamek w Bobolicach był kompletną ruiną. Malowniczą, ale ruiną. Zbudowany w połowie XIV wieku przez króla Kazimierza Wielkiego przechodził przez ręce możnowładców, aż ostatecznie jego los przypieczętował potop szwedzki.

Jeszcze niedawno zamek w Bobolicach wyglądał tak, jak na poniższym zdjęciu.

Jarosław Lasecki, były senator i twórca sieci dyskontów spożywczych Plus, kupił zrujnowany zamek wraz z ponad tysiącem hektarów ziemi. Zdecydował o jego odbudowie, w którą włożył miliony złotych. Dodatkowo u jego podnóża wybudował hotel i dzisiaj kompleks przypominający zamki z bajek Disneya przyciąga turystów z całego kraju.

Zamek w Bobolicach w pełnej okazałości

Zobacz zdjęcia

Byłem zaskoczony pozwem. Oczywiście miałem świadomość reakcji, bo skrytykowałem sposób przeprowadzenia inwestycji. Ale nie przyszło mi do głowy, że odbędzie się proces o ochronę dóbr osobistych i zapłatę, co miało pewnie wywrzeć na mnie efekt mrożący i uciszyć

- mówi dr Tomasz Ratajczak serwisowi ESKA.pl.

Naukowiec w wywiadzie udzielonym serwisowi slazag.pl w Bytomiu ostro stwierdził, że w Bobolicach doszło nie do odbudowy zamku, a budowy nowego obiektu w miejscu i z wykorzystaniem historycznej ruiny.

„Ten obiekt jest stylizowany na historyczną budowlę, ale stylizowany w sposób fatalny. To znaczy drastycznie fałszuje historię architektury tego miejsca” – mówił dr Tomasz Ratajczak i nadal podtrzymuje swoją opinię.

„Jestem radykalnie krytycznie nastawiony do działań prowadzonych w Bobolicach. Uważam to za barbarzyństwo i niszczenie zabytku. Mówię to z pełną odpowiedzialnością, ponieważ ten obecny zamek w Bobolicach niczego nie odtwarza. To jest obiekt stylizowany na średniowieczny zamek, który w swojej formie, bardzo luźno zresztą i z całą masą błędów, nawiązuje do zamku nowożytnego, który się w tym miejscu znajdował” – dowodzi dr Ratajczak.

Właściciel zamku chce bronić dobrego imienia

Jarosław Lasecki już zapowiedział kolejne kroki. „Będziemy bronić dobrego imienia Zamku Bobolice i wszystkich którzy pracowali przy jego rewitalizacji” – napisał.

„Nie zostawimy tak po prostu sprawy Pana Ratajczaka, który deprecjonując dokonania polskich naukowców i konserwatorów zabytków, populistycznie, ich kosztem, kreuje hasła szkodzące procesowi ratowania polskich zabytków” – zapowiada Jarosław Lasecki.

Należy nadmienić, że przed sądem toczyła się sprawa dotycząca wypowiedzi naukowca, a nie stwierdzenia zakresu prowadzonych prac budowlanych. Sąd wnikliwie przeanalizował wypowiedziane słowa oraz podane źródła ustaleń dr Tomasza Ratajczaka. Nie znalazł żadnych podstaw do wskazania winy naukowca.

Jak Lasecki chce bronić zamku w Bobolicach? Nie wiadomo. Mimo prób kontaktu, właściciel zamku Bobolice, nie zdecydował się na rozmowę z serwisem ESKA.pl

Zobacz najpiękniejsze śląskie zamki w galerii zdjęciowej

Zamek w Bobolicach nie jest zabytkiem

Nieoczekiwanie sprawa zamku w Bobolicach może mieć dalszy ciąg. Była na tyle głośna, że odbiła się szerokim echem w środowisku naukowym: historyków sztuki i konserwatorów zabytków.

Obecnie obiekt wpisany jest do rejestru zabytków jako historyczna ruina. Dzisiaj nie przypomina żadnej ruiny, trudno także stwierdzić, aby miał jakąś długą historię, skoro po przebudowie otwarty został zaledwie trzynaście lat temu. 

Według krytyków prac budowlanych dokonano bez źródeł mogących rzucać światło na rzeczywisty dawny wygląd zamku. Najstarsze ryciny pochodzą z XVIII w i przedstawiają ruiny. Pierwotna forma zamku pozostaje nieznana więc trudno mówić o odbudowie.

Wydaje się, że obecnie nie podstaw, aby nadal figurował w rejestrze zabytków. Decyzje o wykreśleniu Zamku w Bobolicach z rejestru może podjąć jedynie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Zamek w Bobolicach nie jest zabytkiem. To jest makieta. I takie są fakty. W rejestrze jest zapis o trwale zachowanej ruinie. Aby obiekt został wykreślony z rejestru musiałoby dojść do trwałej utraty wartości kulturowej. Ale o tym decyduje minister

– informuje Mirosław Rymer, rzecznik prasowy Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Katowicach.

Czy zamek w Bobolicach zostanie wykreślony z rejestru zabytków i pozbawiony ochrony konserwatorskiej? Aby tak się stało z wnioskiem powinien wystąpić właściciel. Temu jednak na tym nie zależy. Minister może jednak sprawą zając się z urzędu po przeprowadzeniu dogłębnej analizy. Trudno przypuszczać, jakie wnioski znajdą się w postępowaniu i czym się zakończą.