Poznaliśmy Najlepsze Przestrzenie Publiczne Województwa Śląskiego
W tym roku o nagrody i wyróżnienia Marszałka Województwa Śląskiego rywalizowało 38 realizacji zgłoszonych przez 26 gmin. Realizacje ilustrują różnorodność i dynamikę zmian w przestrzeni publicznej.
Śląskie ma długą tradycję w nagradzaniu i promowaniu najlepszej przestrzeni. Zależy nam na tym, by województwo miało szansę pokazywać najlepsze projekty architektoniczne, które udowadniają, jak długą drogę przeszedł nasz region na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci i jak bardzo się w tym czasie zmienił - przyznał Leszek Pietraszek, wicemarszałek województwa śląskiego.
Nagrody Marszałka Województwa Śląskiego
W czasie ceremonii wręczania nagród, która odbyła się w Muzeum Śląskim w Katowicach, przyznano wie nagrody Marszałka Województwa Śląskiego. Jedną z nich otrzymało Gliwickie Centrum Edukacji Ekologicznej, które działa przy Przedsiębiorstwie Zagospodarowania Odpadów. Centrum Edukacji Ekologicznej zostało otwarte w październiku 2023 roku. To nowoczesny, interaktywny, który powstał z myślą o edukacji ekologicznej. Parterowy budynek o nietypowym kształcie mieści się przy ul. Rybnickiej 199A – został wkomponowany we wzniesienie powstałe po rekultywacji składowiska odpadów.
W środku znajdują się m.in. sala multimedialna z ciekawymi filmami nt. gospodarowania odpadami, interaktywna wystawa w języku polskim i angielskim oraz dwie plenerowe ścieżki edukacyjne. Pierwsza wiedzie na zielony dach budynku, skąd podziwiać można panoramę tej części miasta oraz pasące się w sąsiedztwie owce, najmniejsze kuce świata, „święte krowy” zebu i strusie emu.Z kolei druga wspina się na zrekultywowane wysypisko, skąd widać teren instalacji przetwarzania odpadów.
Szlakiem Cieszyńskiego Tramwaju – rozwój transgranicznej turystyki
Drugą, równorzędną nagrodę otrzymał projekt „Szlakiem Cieszyńskiego Tramwaju – rozwój transgranicznej turystyki”. To inwestycja gminy Cieszyn, której projekt opracował mgr inż. arch. Wiktor Kubik. Projekt realizowany jest wspólnie przez Cieszyn i Czeski Cieszyn. Celem projektu było stworzenie transgranicznego produktu turystycznego inspirowanego historią dawnego cieszyńskiego tramwaju, który będzie miał wpływ na wykorzystanie potencjału zasobów kulturowych obu miast Cieszyna i Czeskiego Cieszyna, a zarazem zwiększenia potencjału usług dotyczących turystyki. Ponad sto lat temu, przed podziałem miasta granicą państwową, oba brzegi rzeki Olzy łączył tramwaj, który kursował od dworca kolejowego (obecnie po stronie czeskiej) do koszar austriackich (po stronie polskiej). Realizacja projektu została ukończona 31 grudnia 2023 roku. Dzięki kolejnemu projektowi realizowanemu ze środków Unii Europejskiej wspólnie przez Cieszyn i Czeski Cieszyn, tramwaj znów łączy obie części miasta w jedną całość.
Główne działania projektu polegały na:
- odtworzeniu trasy i oznaczeniu transgranicznego szlaku cieszyńskiego tramwaju - szyną i metalowymi kostkami;
- modernizacji i przebudowie ul. Głębokiej, Zamkowej, Rynku i Wyższej Bramy (nowa mała architektura, oświetlenie, system zamgławiania na Rynku;
- utworzeniu Transgranicznego Centrum Informacji Turystycznej wraz z przestrzenią ekspozycyjną;
- wykonaniu i ustawieniu przy TCIT repliki cieszyńskiego tramwaju.
Wyróżnienia Marszałka Województwa Śląskiego dla dwóch realizacji
W czasie gali w Muzeum Śląskim wręczono dwa wyróżnienia dla Najlepszej Przestrzeni Publicznej Województwa Śląskiego. Pierwsze trafiło do Bytomia za rewitalizację zabytkowego osiedla robotniczego Kolonia Zgorzelec. To jedna z najważniejszych inwestycji w miejscu, które już teraz nosi nazwę "Bytomskiego Nikiszowca". Całą inwestycja była warta 40,5 mln zł.
Zakres robót objął m.in. prace konstrukcyjne, renowację elewacji, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej i wykonanie nowych instalacji. W ramach rewitalizacji wyremontowane zostały części wspólne budynków. Zaś wkład własny gminy pozwolił na to, by doprowadzić lokale w 7 budynkach do stanu deweloperskiego, a mieszkania w pozostałych 4 budynkach wyremontować pod klucz. Inwestycja obejmowała również zagospodarowanie przestrzeni między budynkami. Wykonawca wybudował tam plac sportowy, place zabaw i nowe chodniki. Pojawiły się też nowe ławki, kosze na świeci, lampy oraz niezawodna klopsztanga.
Kolonia Zgorzelec została wybudowana w latach 1897-1901 przez Huberta von Tiele-Wincklera dla pracowników pobliskiej Huty Hubertus. Osiedle obejmuje 34 familoki, w których mogą mieszkać dwie lub cztery rodziny. Kolonia jest przykładem zespołu urbanistyczno-architektonicznego z okresu rozwoju przemysłu na Górnym Śląsku. W 2016 roku została włączona do obszaru rewitalizacji.
Drugą inwestycja wyróżnioną przez marszałka, jest rewitalizacja parku w Tworkowie, inwestycji Gminy Krzyżanowice, zaprojektowanej przez Huberta Kwaśnicę. Prace modernizacyjne na terenie parku polegały na przywróceniu wartości przyrodniczych i użytkowych zabytkowego parku w Tworkowie poprzez zwiększenie wykorzystania potencjału zasobów przyrodniczych i kulturowych. W ramach zadania wykonano liczne zabiegi pielęgnacyjne polegające na zrewitalizowaniu szaty roślinnej i nasadzeniu nowych gatunków roślin. Odtworzono mały akwen wodny ze strefą roślin przybrzeżnych Z dwóch źródełek poprowadzono cieki wodne, na jednym z nich wytyczono ścieżkę rekreacyjno-zdrowotną według założeń Kneippa. W ramach zadania powstało wielofunkcyjne miejsce wypoczynku dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
W parku odtworzono ścieżki spacerowe, dopasowano nowo projektowane ścieżki do obecnego stanu parku, wykonano ścieżkę edukacyjno-dydaktyczną, powstały elementy małej architektury – dendrofon, plac zabaw, ścianka wspinaczkowa oraz ławki odpoczynkowe. Do dyspozycji odwiedzających oddano stojaki rowerowe, samoobsługowe stacje naprawy rowerów oraz solarne stacje ładowania rowerów i hulajnóg elektrycznych. W parku znajdują się zrewitalizowane ruiny neorenesansowego pałacu z dwukondygnacyjnymi krużgankami, 21- metrowa wieża z tarasem widokowym, zrewitalizowana wozownia, gdzie odbywają się koncerty i inauguracje wielu wydarzeń kulturowych i społecznych, park wodny „Pod zamkiem”, zrewitalizowany budynek byłej roszarni, w której mieści się Centrum Turysty i Kultury. Całość dopełnia sąsiadujący z parkiem historyczny, o atrakcyjnym układzie przestrzennym, staw Trzeciok.
Nagroda publiczności trafiła do Zagłębiowskiego Parku Sportowego w Sosnowcu.
Konkurs na Najlepszą Przestrzeń Publiczną Województwa Śląskiego organizowany jest od 2000 roku i stał się w tym czasie ważnym elementem promowania dobrych praktyk w zakresie planowania przestrzeni publicznej. Współorganizatorzy – Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Katowice oraz Śląski Oddział Towarzystwa Urbanistów Polskich – wraz z partnerem, Śląskim Związkiem Gmin i Powiatów, podkreślają wagę współpracy między lokalnymi samorządami, projektantami i mieszkańcami w tworzeniu lepszej przestrzeni do życia.
