Raport pt. "Korekta Układu Województw – Ku Równowadze Rozwoju" to dokument, który wypuścił Instytut Sobieskiego. Jego autorem jest dr Łukasz Zaborowski, który przedstawia w nim kilka wariantów tego, jak można by ponownie podzielić administracyjnie całą Polskę. Obecny podział, który powstał 1999 roku, jest przez niego nazwany "przypadkową hybrydą". Warianty podziału Polski przez niego zaproponowane, prezentują się następująco:
- Wariant I "minimalny” to powściągliwa korekta obecnego stanu rzeczy. Nie powstają w nim nowe jednostki. Ma miejsce ograniczenie rozległości województw największych na rzecz mniejszych,
- Wariant II "umiarkowany” przewiduje uzupełnienie układu o województwa "jednoznacznie brakujące” w świetle standardów obecnego podziału,
- Wariant III "równoważący” to dalej idące ograniczenie województw ośrodków metropolitalnych na rzecz wieloośrodkowych województw "pozametropolitalnych”,
- Innowacyjny wariant IV "makroregionalny” stanowi powrót do koncepcji dużych województw, opartych o wielkoskalowe układy osadnicze, w szczególności ośrodki metropolitalne. Jednak – w celu utrzymania równowagi sił – w tym wariancie największe ośrodki zostają pozbawione funkcji administracyjnych szczebla wojewódzkiego.
Nowe województwo, stolicami Bytom i Sosnowiec. Górny Śląsk znika
Wariant III, który zaskakuje swoimi założeniami, przez autora nazywany jest "Równoważącym". Według zamysłu województwo śląskie zostaje rozbite na kilka pomniejszych województw, tracąc część swoich granic na rzecz województwa górnośląskiego, które miałyby tworzy Opole oraz Rybnik. Dzięki temu niewielkie województwo opolskie zostaje wzmocnione.
Z obecnego śląskiego przechodzą do niego: konurbacja Rybnika (z zapleczem Żor na krańcu powiatu pszczyńskiego) oraz powiat lubliniecki (bez wschodniego krańca). Poza konurbacją powiększona jednostka Opola obejmuje całość polskiej części Górnego Śląska (w wąskim ujęciu, bez Śląska Cieszyńskiego). Jednocześnie Brzeg i Namysłów – miasta leżące blisko Wrocławia, historycznie na Dolnym Śląsku i w obecnej archidiecezji wrocławskiej – przechodzą do tamtejszego województwa. Powołanie województwa górnośląskiego czyni po części zadość oczekiwaniom miejscowych środowisk regionalistycznych - wyjaśnia dr Łukasz Zaborowski.
Rewolucjny podział Śląskiego. Co z resztą kraju?
To nie jedyne zmiany związane z "rozbiorem" województwa śląskiego. Bielsko-Biała zostaje odłączona i będzie tworzyć województwo cieszyńsko-krakowskie, gdzie Bielsko zostaje stolicą regionu. Częstochowa zostaje połączona Piotrkowem Trybunalskim, z którym utworzy województwo piotrkowsko-częstochowskie. No i najważniejsze - Katowice tracą status stolicy województwa. Jego rolę przejmą dwa inne miasta z tego województwa - Bytom oraz Sosnowiec, które razem będą tworzyć województwo śląsko-dąbrowskie liczące blisko 2,4 mln ludności. Zamysł bardzo odważny tym bardziej, że Bytom to historycznie zawsze miasto górnego śląska, natomiast Sosnowiec należał od zawsze do Zagłębia. Dlaczego więc w taki sposób miałyby zostać połączone?
Nowy podział administracyjny Polski. Lista nowych województw
i
Postulowany niekiedy podział konurbacji śląsko-dąbrowskiej po granicy historycznej naruszałby zasadę zachowania całości funkcjonalnych obszarów miejskich. Z kolei powiązanie całej konurbacji z Opolszczyzną byłoby sprzeczne z dążeniem do równowagi wielkościowej układu, a ponadto nasiliłoby problem tożsamościowej marginalizacji Zagłębia Dąbrowskiego - wyjaśnia Zaborowski.
Na tym Zaborowski nie poprzestaje i dodaje, że taki układ "Czyni zadość względom historyczno-kulturowym, a ponadto zmierza do ograniczenia funkcjonalnej przewagi Katowic". Do tego zmiana miałaby być korzystna dla Bytomia i Sosnowca, które pilnie oczekują rewitalizacji i podniesienia wizerunku. - Bytom jako niegdyś główne miasto śląskiej części konurbacji oraz Sosnowiec – największy w Zagłębiu - podkreśla.
Pytanie tylko, czy taki podział województwa śląskiego byłby w ogóle dzisiaj możliwy?
