Instytut Sobieskiego opublikował raport pt. "Korekta Układu Województw – Ku Równowadze Rozwoju". Zakłada on bardzo odważną zmianę: likwidację województwa śląskiego i utworzenie województwa śląsko-małopolskiego. Zmiana nie dotyczyłaby tylko nazwy, ale też granic. Nowe województwo miałoby pozyskać Oświęcim i oddać Racibórz. Największa zmiana dotyczy jednak pozycji Katowic.
W raporcie Zabrowoskiego przedstawione są cztery warianty nowego podziału administracyjnego Polski, bo obecny z 1999 r. nie przystaje już do realiów i rodzi wiele problemów. Warianty to:
- Wariant I "minimalny” - to powściągliwa korekta obecnego stanu rzeczy z ograniczeniem powierzchni województw największych na rzecz mniejszych,
- Wariant II "umiarkowany” przewiduje uzupełnienie układu o województwa "jednoznacznie brakujące”
- Wariant III "równoważący” to ograniczenie ośrodków metropolitalnych na rzecz wieloośrodkowych województw "pozametropolitalnych”,
- Wariant IV "makroregionalny” stanowi powrót do koncepcji dużych województw, jednak pozbawia on największe miasta funkcji administracyjnych szczebla wojewódzkiego.
Utworzenie województwa śląsko-opolskiego
Wariant I wydaje się najbardziej zachowawczy w skali całej Polski, jednak nie dla województwa śląskiego. Oznacza zasadnicze zmiany, które przedstawiamy w punktach:
- zmiana nazwy na województwo śląsko-małopolskie
- Bielsko-Biała i Częstochowa otrzymują status ośrodka wojewódzkiego tak jak Katowice
- Racibórz wraz z powiatem staje się miastem w województwie opolskim
- Oświęcim wraz z powiatem staje się częścią województwa śląsko-opolskiego
Nowy człon w nazwie śląsko-małopolskiego czyni zadość staraniom podejmowanym od dawna przez regionalistów z małopolskiej połowy województwa - pisze autor dr Łukasz Zaborowski.
i
Nowa granica z śląsko-opolskim
Nowa nazwa województwa z całą pewnością jest docenieniem mieszkańców Zagłębia i Podbeskidzia, którzy nie utożsamiają się ani historycznie, ani kulturowo ze Śląskiem.
Przyłączenie Oświęcimia traktowane jest jako naturalnie przywiązanie tych terenów do Bielska-Białej. Celem jest przywrócenie całości regionów dużych miast. A oddanie Raciborza jako nie tyle osłabienie nowego województwa, co wzmocnienie województwa opolskiego. Odtwarza to układ sprzed roku 1975, zachowany w granicach diecezji opolskiej. Korzystnemu powiększeniu ulega najmniejsze województwo, wciąż tracące ludność.
Trzy stolice województwa śląsko-małopolskiego
Gdzie będą się mieściły najważniejsze urzędy wojewódzkie nowego województwa? Według tego wariantu podziału administracyjnego Polski, Katowice i Częstochowa będą miastami równoważnymi. A to oznacza, że w obu powinny być tworzone urzędy samorządu wojewódzkiego i urzędy centralne.
Województwo śląsko-małopolskie ma mieć szczególny charakter, bowiem w obowiązującym ustroju dwubiegunowym Katowice - Częstochowa wyjątkowy status ośrodka wojewódzkiego ma być przyznany trzeciemu miastu w województwie, czyli Bielska-Białej. Taki „dodatkowy” ośrodek wojewódzki wprawdzie nie będzie siedzibą żadnego z głównych organów, ale przysługują mu wszelkie „wojewódzkie” przywileje w polityce rozwoju, w tym „koncesja” na budowę infrastruktury usługowej o znaczeniu wojewódzkim.
