To najnowocześniejszy grobowiec w Polsce. Dach zdobi... fotowoltaika
Każdego roku, na przełomie października i listopada, cmentarze w całym kraju stają się miejscami zadumy i hołdu oddawanego minionym pokoleniom. Wśród setek mogił uwagę przyciąga jedna, o której mówi dziś cała Polska. Na cmentarzu w Katowicach-Załężu powstał grobowiec, który w swojej formie i wyposażeniu nie ma sobie równych.
Monument przypomina niewielką kaplicę — wzniesiono go z czarnego kamienia szlachetnego, a ściany zdobią złote ornamenty. Z zewnątrz olśniewa rozmachem, jednak to, co najbardziej wprawia w osłupienie, znajduje się na dachu: panele fotowoltaiczne. Nie są one elementem dekoracyjnym — produkują prąd wykorzystywany do zasilania oświetlenia, systemu alarmowego i monitoringu. Jak przekazują osoby znające kulisy inwestycji, energia zasila też urządzenia znajdujące się w środku.
Bo to właśnie wnętrze grobowca najlepiej obrazuje wyjątkowy charakter pochówku. Pomieszczenie urządzono jak przestrzeń do pamiętania o życiu zmarłej. Znajdują się tam przedmioty, które towarzyszyły jej na co dzień — m.in. telewizor i fotel, bo była wielką miłośniczką filmów i programów rozrywkowych. Całość sprawia wrażenie, jakby dom rodzinny przeniesiono tu… na wieczność.
Na temat nietypowego grobowca wypowiada się Wojciech Malinowski, znawca lokalnych nekropolii.
Romowie tak właśnie żegnają swoich zmarłych, lubią przepych. Jeśli chodzi o osobę, która została tam pochowana, znane są tylko pogłoski. Mówi się, że była to królowa Romów, czyli kobieta należąca do jednej z najbogatszych rodzin. Większość Romów mieszkających w Polsce to katolicy, dlatego grobowiec znajduje się na cmentarzu parafii św. Józefa - tłumaczy Wojciech Malinowski, prezes PTTK Oddział Zakładowy Baildon.
Polecany artykuł:
Do kogo należy grobowiec na katowickim cmentarzu?
Budowla jest dziełem zamożnej rodziny romskiej, która pragnęła, by pamięć o ukochanej osobie nie zginęła wraz z upływem lat. W kulturze Romów szczególne znaczenie ma troska o tych, którzy odeszli — stawia się im okazałe pomniki i dba o to, by grobowce stawały się miejscami godnymi wspomnień. To dlatego ta kaplica, której budowę ukończono w 2023 roku, wyróżnia się na tle tradycyjnych mogił nie tylko rozmachem, ale i emocjonalnym przekazem.
Połączenie nowoczesnej technologii z bogactwem detalu architektonicznego pokazuje, że pamięć o zmarłych może przybierać różne formy. Ten grobowiec staje się symbolem naszej epoki — czasu, w którym dziedzictwo przeszłości spotyka się z rozwiązaniami przyszłości. Wizyta w tym miejscu szczególnie w okresie Święta Zmarłych skłania do refleksji nad tym, jak różnorodnie potrafimy czcić tych, którzy odeszli, i jak mocno — nawet po śmierci — chcemy być blisko ludzi, których kochamy.
Zobaczcie, jak wygląda najnowocześniejszy grobowiec w Polsce w galerii poniżej.
Romowie w Polsce — wyróżniające się tradycje upamiętniania zmarłych
Szacunki dotyczące liczebności społeczności romskiej w naszym kraju nie są jednoznaczne. Statystyki GUS mówią o około 15 tysiącach osób, natomiast organizacje romskie wskazują, że populacja może być nawet dwukrotnie większa. Najwięcej Romów mieszka w dużych polskich miastach, m.in. w Warszawie, Poznaniu, Łodzi, Wrocławiu, Krakowie czy Puławach.
Romowie zazwyczaj przejmują religię państwa, w którym żyją — w Polsce wielu z nich to katolicy. Tradycje religijne często łączą oni jednak z własnymi obyczajami, a jednym z najważniejszych jest wyjątkowe uhonorowanie tych, którzy odeszli.
Na polskich cmentarzach nietrudno dostrzec romskie mogiły — wyraźnie odróżniają się od pozostałych. Zmarłym towarzyszą tam symbole bliskie ich życiu: jeżeli ktoś kochał muzykę, może pojawić się na nagrobku gitara, a jeśli cenił sobie luksus — artystyczne przedstawienia biżuterii czy samochodów. Takie elementy mają opowiadać historię i podkreślić osobowość osoby pochowanej.
W przypadku rodzin o większych możliwościach finansowych, zdarza się, że powstają również imponujące kaplice grobowe, bogato zdobione i wyraźnie górujące nad tradycyjnymi pomnikami. To wyraz pamięci, ale też szacunku i dumy z bliskich.
