Grzybiarze będą niepocieszeni. Z polskich lasów wkrótce znikną pyszne grzyby

Grzybów będzie więcej i pojawią się później

Dr Marta Kujawska opowiada o wpływie zmian klimatu na koszyk grzybiarza w ramach cyklu filmów "Klimat na bioróżnorodność". Ekspertka z Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk twierdzi, że "produkcja owocników leśnych grzybów jadalnych w latach 2016-2100 będzie prawdopodobnie o 23 do 93 proc. wyższa w porównaniu do aktualnych danych". Będzie to spowodowane m.in. wydłużeniem sezonu owocnikowania na skutek zwiększonych opadów na początku sezonu i wyższych temperatur pod jego koniec.

Owocnik to część grzyba służąca rozmnażaniu. W przypadku grzybów kapeluszowych owocnik zbudowany jest z trzonu i z kapelusza. Ale ciało grzyba to nie tylko widoczny gołym okiem owocnik, ale również schowana pod ziemią grzybnia.

Badaczka przywołuje analizę danych z lat 1960-2010, dotyczącą występowania owocników grzybów na terenie austriackich i szwajcarskich Alp. Wykazała ona, że "owocniki grzybów ektomykorozowych, w tym grzybów jadalnych, pojawiają się na coraz to wyżej położonych stanowiskach, nawet ponad dwa metry rocznie".

Jednak zmiany klimatyczne inaczej wpłyną na produkcję owocników w drzewostanach iglastych i liściastych. W tych pierwszych na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat nie zaobserwowano istotnych zmian.

Z kolei w drzewostanach liściastych produkcja związanych z nimi grzybów mykoryzowych zachodzi nieco później niż w latach 70. ubiegłego wieku. Obecnie drzewa liściaste utrzymują liście nieco dłużej niż dawniej, co może się przekładać na późniejsze rozpoczęcie produkcji owocników.

Zmiany klimatu wpłyną na skład gatunkowy polskich lasów i grzybów

Naukowcy prognozują, że obserwowane zmiany klimatu całkowicie zmienią strukturę rodzimych lasów w Polsce. W naszym kraju przeważają siedliska borowe, w których króluje sosna zwyczajna. Zmiany klimatyczne spowodują, że nie będzie już miejsca dla sosny zwyczajnej, brzozy i modrzewia. W cieplejszym klimacie doskonale odnajdą sią za to takie gatunki jak jodła, buk, dąb szypułkowy i bezszypułkowy.

"Ta sytuacja może znacząco wpłynąć na to, jakie gatunki grzybów będą się pojawiać w tych zmienionych lasach i tym samym przełoży się na strukturę gatunkową koszyka przyszłych grzybiarzy" - zauważa Kujawska.

Dlaczego? Chodzi przede wszystkim o funkcjonowanie partnera roślinnego grzybów, jakim są drzewa. Pomiędzy grzybnią a najdrobniejszymi korzeniami drzew zachodzi związek zwany ektomikoryzą. W efekcie na korzeniach powstają charakterystyczne struktury ektomikoryzy, czyli miejsca wymiany substancji pomiędzy partnerami.

"Ta obopólnie korzystna reakcja zachodzi w przypadku większości gatunków drzew występujących w naszych lasach, to występuje głównie u roślin drzewiastych z rodzin: sosnowate, bukowate, brzozowate, wierzbowate, lipowate, leszczynowate" - zaznacza Kujawska.

Co za tym idzie, skoro zmiany klimatu wpłyną na zmniejszenie populacji sosny, gatunki grzybów z nią związanych również będą występować rzadziej.

Gatunki grzybów, które zaczną znikać z polskich lasów

Jakie grzyby zaczną znikać z polskich lasów? Wśród nich znajdą się te gatunki, które upodobały sobie drzewa iglaste. 

Są to między innymi:

• kurki
• pogrzybki
• maślaki
• borowiki szlachetne

Zdaniem ekspertki w perspektywie najbliższych kilkudziesięciu lat grzybiarze będą zmuszeni sięgać po grzyby związane z innymi gatunkami drzew. Będą to przykładowo borowiki usiatkowane, które rosną pod bukami, dębami i grabami.