Żorzanin z Nagrodą Nobla. Wybitny fizyk Otto Stern na zawsze zapisał się na kartach historii nauk ścisłych

i

Autor: Żorska Biblioteka Publiczna

NOBLISTA

Żorzanin z Nagrodą Nobla. Wybitny fizyk Otto Stern na zawsze zapisał się na kartach historii nauk ścisłych

2025-02-17 10:29

Dziś kończyłby 137 lat. Noblista urodzony w śląskich Żorach, dużą część życia spędził we Wrocławiu. Otto Stern był wybitnym fizykiem eksperymentalnym. W 1943 otrzymał Nagrodę Nobla. Był to jeden z nielicznych przypadków jak na tamte czasy, gdy nagroda została przyznana jednej osobie.

Wybitny fizyk łączy historię Górnego i Dolnego Śląska

Otto Stern urodził się 17 lutego 1888 r. w Żorach, które wówczas należały do Prus. Pochodził z zamożnej rodziny żydowskiej – jego ojciec był handlarzem zbożem i właścicielem młynów. W 1892 r. rodzina przeniosła się do Wrocławia, gdzie Stern uczęszczał do gimnazjum Johannesa. Studiował chemię fizyczną na Uniwersytecie we Wrocławiu, a następnie kontynuował naukę u Alberta Einsteina w Pradze i Zurychu.

W 1914 r. dołączył do Uniwersytetu we Frankfurcie, a rok później uzyskał habilitację. Podczas I wojny światowej został wcielony do armii niemieckiej i pracował w laboratorium Nernsta na Uniwersytecie Berlińskim. Tam zaprzyjaźnił się z Jamesem Franckiem i Maxem Volmerem, co skierowało go ku fizyce eksperymentalnej. Wcześniej zajmował się głównie teorią, ale dzięki tym kontaktom rozpoczął pionierskie badania nad mechaniką kwantową. 

Otto Stern z Nagrodą Nobla

Opracował metodę wiązki molekularnej i wraz z Waltherem Gerlachem odkrył kwantyzację spinu, co przyniosło mu sławę.

Jego kluczowe badania obejmowały:

  • pomiar momentów magnetycznych atomów,
  • potwierdzenie falowej natury cząsteczek
  • odkrycie momentu magnetycznego protonu, za co otrzymał Nagrodę Nobla z fizyki w 1943 r.

Co ciekawe, Otto Stern był drugą najczęściej nominowaną osobą do Nagrody Nobla. W latach 1925–1945 otrzymał 82 nominacje. 

Prywatne życie noblisty

Otto Stern nigdy się nie ożenił. Cieszył się życiem, lubił taniec, grał w tenisa i miał wielu przyjaciół, wśród nich był nawet Albert Einstein czy Max Volmer. W 1939 r. otrzymał amerykańskie obywatelstwo. Ostatnie lata spędził w Kalifornii, prowadząc odosobnione życie, ale interesując się nowymi odkryciami w fizyce cząstek i astrofizyce. Regularnie chodził do kina. Zmarł 17 sierpnia 1969 r. w wieku 81 lat w Berkeley, po zawale serca, który zdarzył się podczas oglądania filmu. Został pochowany na cmentarzu Sunset View w El Cerrito.

Jak dobrze znasz literaturę noblistów i noblistek?
Pytanie 1 z 11
W roku 2023 r. Literacką Nagrodę Nobla dostał Norweg Jon Fosse. W swoim opus magnum „Septologii” nie używa: