Zagroda Ziemi Pszczyńskiej obchodzi 50. urodziny. Zobaczymy tam zabytkową zabudowę wiejską

Pszczyński skansen obchodzi 50-lecie istnienia

W tym roku Zagroda Ziemi Pszczyńskiej obchodzi 50-lecie istnienia. Z tej okazji dyrekcja zaprasza wszystkich chętnych do podzielenia się wspomnieniami z wizyt w skansenie. 

Jeśli macie stare zdjęcia, plakaty lub inne materiały związane z naszą historią, chętnie je zobaczymy! Zebrane materiały posłużą do udokumentowania 50-lecia działalności – przeczytamy na stronie Zagrody Ziemi Pszczyńskiej.

Jak powstał skansen w Pszczynie? 

W 1975 roku na terenie ówczesnego Parku Kolejowego – dziś nazywanego Parkiem Dworcowym – powstała Zagroda Ziemi Pszczyńskiej. Z inicjatywą utworzenia skansenu wyszło Towarzystwo Miłośników Ziemi Pszczyńskiej, które w ten sposób chciało zachować dla przyszłych pokoleń ostatnie świadectwa tradycyjnej zabudowy wiejskiej. Na blisko dwóch hektarach udało się zgromadzić kilkanaście obiektów architektury drewnianej pochodzących z ziemi pszczyńskiej.

Co zobaczymy w Zagrodzie Ziemi Pszczyńskiej? 

Najstarszym zabytkiem, który znajdziemy w Zagrodzie Ziemi Pszczyńskiej jest spichlerz dworski z Czechowic z 1784 roku. Budynek pochodzi z Państwowego Gospodarstwa Rybackiego dawnego dworu w Czechowicach. Posiada trzy poziomy składowania zboża, a wokół niego biegnie przydaszek gontowy, który chroni ściany zewnętrzne przed namoknięciem. Do środka prowadzą drzwi z klepkami ułożonymi w "jodełkę". Wewnątrz zobaczymy wystawę dotyczącą pszczelarstwa, na którą składają się miodarki i podkurzacze przekazane przez Śląski Związek Pszczelarzy i lokalnych pasjonatów.

Duże wrażenie na odwiedzających robi młyn wodny z Bojszów z XIX wieku. Budynek dzieli się na część produkcyjną oraz mieszkanie młynarza. W latach 1977-2008 pełnił funkcję lokalu gastronomicznego o nazwie "Karczma Stary Młyn". Dziś w środku można zobaczyć ekspozycję elementów konstrukcji młyna wodnego, tak zwaną "izbę młynarza" oraz sprzęty codziennego użytku do prania i prasowania.

Atrakcję stanowi też stodoła ośmioboczna z Kryr z XVIII wieku, która stanowi przykład budowy typowej dla majętnych gospodarzy z ziemi pszczyńskiej. Wnętrze składa się z centralnego klepiska i dwóch sąsieków przeznaczonych do magazynowania zboża. W środku można podziwiać piękną więźbę dachową oraz liczne pojazdy konne.

Na dużą uwagę zasługują również chałupa z Grzawy z 1831 roku i kuźnia z Goczałkowic z XIX wieku. W centralnej części chałupy zobaczymy wędzok, piekarok i palenisko. Po jednej stronie sieni są sypialnia i izba wymowników, a po drugiej izba paradna i komórka. Z kolei kuźnia wraz z młynem i karczmą stanowi przykład centrum życia gospodarczego i towarzyskiego na polskiej wsi. W jej wnętrzu można zobaczyć sprzęt kowalski m.in. miechy kowalskie, kowadło na pniu, kleszcze, obcęgi, młoty oraz piły.

Zobacz, jak wygląda Zagroda Ziemi Pszczyńskiej. Wszystkie zdjęcia pochodzą ze strony internetowej skansenu.

Co się zmieniło w pszczyńskim skansenie? 

W latach 2013-2015 pszczyński skansen został rozbudowany dzięki środkom z województwa i budżetu gminy. W ramach inwestycji powstały m.in. budynek wielofunkcyjny ze sklepem i salką przeznaczoną na warsztaty, drewniana altana z pomostem, drewniana brama wejściowa oraz karczma. Na terenie skansenu stanęła również drewniana replika koła młyńskiego z urządzeniem do mielenia zboża. Budynek zaprojektowali inżynierowie Józef Mizgała z Gliwic i Czesław Witański z Pszczyny, bazując na osiemnastowiecznych rozwiązaniach technicznych.

Ponadto zakupiony został sprzęt różnego rodzaju – od komputerów przez narzędzia do utrzymania zieleni i meble po akcesoria kuchenne. Dla wygody odwiedzających przygotowano utwardzone i oświetlone ścieżki, które połączyły starą i nową część kompleksu.

Jakie wydarzenia są organizowane w skansenie w Pszczynie? 

Ze względu na swoją unikatową wartość Zagroda Ziemi Pszczyńskiej znalazła się na Szlaku Architektury Drewnianej opracowanym przez Śląski Urząd Marszałkowski. Poza skansenem na wspomnianej trasie znajdziemy najcenniejsze perełki drewnianej architektury sakralnej i świeckiej Górnego Śląska.

Wyjątkowość skansenu drzemie w zabytkowych chałupach, z których większość to budynki z oryginalnych materiałów. W ich wnętrzach zebrano wiele autentycznych sprzętów, są wśród nich m.in. rolnicze i rzemieślnicze narzędzia codziennego użytku, wozy drabiniaste („drabinioki”), sanie towarowe, eleganckie bryczki, meble oraz interesujące eksponaty sztuki ludowej – przeczytamy na stronie Zagrody Ziemi Pszczyńskiej.

Do ciekawszych wydarzeń, które odbywają się regularnie na terenie Zagrody Ziemi Pszczyńskiej zaliczyć należy folklorystyczną imprezę pt. Spotkania Pod Brzymem. Dużą popularnością cieszą się również Święto Ziół i Święto Pszczoły. Ponadto skansen bierze udział w Nocy Muzeów, Europejskich Dniach Dziedzictwa i raz na jakiś czas organizuje spotkania przy szkubaniu pierza czy haftach.