Wybory europejskie: Cisza wyborcza od północy z nowymi zasadami

Wybory do Parlamentu Europejskiego odbędą się w Polsce w niedzielę 9 czerwca w godzinach od 7 do 21. Wybierać będziemy skład 53 europosłów spośród 1020 kandydatów widniejących na listach wyborczych. Aby do wyborów dobrze się przygotować, wprowadzono ciszę wyborczą. Obowiązywać będzie na nowych zasadach.

Kiedy obowiązuje cisza wyborcza?

O północy z piątku na sobotę rozpocznie się cisza wyborcza i potrwa do końca głosowania w niedzielę. W tym czasie zabronione jest publikowanie sondaży, agitowanie na rzecz konkretnych kandydatów i list. Zakaz obowiązuje w prasie, radiu, telewizji i w internecie. Dotyczy zarówno profesjonalnych mediów, jak i zwykłych osób prywatnych.

Cisza wyborcza rozpoczyna się 24 godziny przed dniem głosowania (rozpocznie się w piątek o północy) i trwa do jego zakończenia. Jeśli żadna z obwodowych komisji wyborczych nie przedłuży głosowania, cisza wyborcza zakończy się w niedzielę o godz. 21.

Głosowanie może zostać przedłużone w wyniku nadzwyczajnych wydarzeń, czyli np. powodzi, zalania lokalu wyborczego, katastrofy budowlanej, komunikacyjnej czy konieczności dodrukowania kart do głosowania. Chodzi o przeszkody, które utrudniają bądź paraliżują pracę obwodowej komisji wyborczej i wykluczają lub w poważnym stopniu ograniczają dotarcie wyborców do lokalu wyborczego.

Nowe zasady ciszy wyborczej i ogłoszenia wyników

Państwowa Komisja Wyborcza drobiazgowo przyjrzała się i wyjaśniła zasady ciszy wyborczej. W czasie wyborów do Parlamentu Europejskiego obowiązują nieco inne zasady.

Zmiany w zasadach ciszy wyborczej

W trakcie ciszy wyborczej w Polsce nie będzie można publikować sondaży także dotyczących spodziewanego wyniku wyborczego w innych państwach. Organy ścigania i sądy będą oceniały, czy wpływa to na decyzje wyborców i tym samym narusza ciszę wyborczą. "Należy w tym miejscu zauważyć, że wyników exit polls w Polsce nie ogłasza się przed zakończeniem ciszy, co świadczy o tym, że uznawane są one za mające wpływ na decyzje wyborców" - podkreśla Krajowe Biuro Wyborcze.

Z kolei zgodnie unijnymi przepisami, podawanie pierwszych wyników wyborów będzie możliwe dopiero po godz. 23, kiedy ostatnie państwo członkowskie UE zakończy swoje głosowanie (będą to Włochy). Jeśli komisje wyborcze szybciej podliczą głosy, nie będą mogły upublicznić wyników. Chodzi np. o małe obwody w szpitalach, zakładach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych czy w domach pomocy społecznej, gdzie głosuje często jedynie kilkunastu wyborców. Nie będą one mogły wywiesić protokołu na drzwiach przed godziną 23, nawet jeśli zdążą do tego czasu policzyć wszystkie głosy.

Na kogo głosować w wyborach do Parlamentu Europejskiego?

Zobacz nazwiska na listach wyborczych

Co grozi za złamanie ciszy wyborczej?

Ciszę wyborczą narusza każdy element czynnej agitacji wyborczej, czyli publicznego nakłaniania lub zachęcania do głosowania w określony sposób.

Nie wolno zwoływać zgromadzeń, organizować pochodów i manifestacji, wygłaszać przemówień czy rozpowszechniać materiałów wyborczych. Plakaty rozwieszone przed rozpoczęciem ciszy wyborczej nie muszą być zrywane. Nie wolno jednak jeździć pojazdami oklejonymi plakatami wyborczymi, oklejony pojazd może natomiast stać.

Agitować nie wolno także w internecie, a w lokalu wyborczym zabronione jest eksponowanie symboli, znaków i napisów kojarzonych z kandydatami i komitetami wyborczymi.

Jaka grzywna za złamanie ciszy wyborczej

Za złamanie zakazu agitacji wyborczej grozi grzywna.

Najwyższa grzywna: od 500 tys. zł do 1 mln zł grozi za publikację sondaży w czasie ciszy wyborczej. Chodzi zarówno o sondaże przedwyborcze dotyczące przewidywanych zachowań wyborców, wyników wyborów, jak i sondaże prowadzone w dniu głosowania.

PKW zaznacza jednocześnie, że o tym, czy coś stanowi złamanie zakazu agitacji wyborczej, mogą decydować tylko organy ścigania i sądy, a wyborca, który uzna, że naruszono ciszę wyborczą, powinien to zgłosić bezpośrednio policji lub prokuraturze.