Symbol Katowic odzyska blask. Tajemnicza historia wciąż czeka na ostateczne wyjaśnienie

2025-09-24 11:32

Katowicka Wieża Spadochronowa w Parku Kościuszki, jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta, przechodzi gruntowny remont. Konstrukcja zostanie odnowiona, zabezpieczona i efektownie podświetlona. Co z tajemniczą historią tego miejsca? Wbrew powszechnemu przekonaniu, wciąż czeka na ostateczne wyjaśnienie.

Wieża spadochronowa w Katowicach

i

Autor: Maciej Mischok/ Archiwum prywatne

Wieża Spadochronowa w Katowicach niczym nowa

Jeden z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Katowic – historyczna wieża spadochronowa w Parku Kościuszki – zostanie odnowiony. Prace konserwatorskie mają na celu zabezpieczenie obiektu na kolejne lata. Remont zakończy się jesienią, a jego koszt to ponad 860 tys. zł. Wkrótce znikną rusztowania i oczom spacerowiczów ukaże się całkowicie odmieniony obiekt.

Wieża spadochronowa to nieodłączny punkt spacerów śladami historii Katowic. Musimy zachować go dla przyszłych pokoleń – mówi prezydent Katowic, Marcin Krupa.

Co obejmie remont Wieży Spadochronowej?

Prace remontowe obejmują oczyszczenie stalowej konstrukcji oraz zabezpieczenie jej przed korozją. Zniszczone elementy zostaną zastąpione wiernymi kopiami. Dotychczasowa warstwa ochronna uległa miejscowemu złuszczeniu, a na powierzchni pojawiły się ogniska korozji, co mogłoby w przyszłości prowadzić do degradacji struktury. Umowa z wykonawcą firmą Konior Przedsiębiorstwo Budowlane z Katowic została podpisana do końca października 2025 roku.

Zobacz zdjęcia

W ramach tej inwestycji wymienione zostaną też balustrady schodów oraz kraty zabezpieczające przed dostępem do wieży osób nieuprawnionych. Stara, nieużywana już instalacja elektryczna zostanie zastąpiona nową – dzięki niej obiekt będzie efektownie podświetlony – mówi dyrektor Zakładu Zieleni Miejskiej w Katowicach, Mieczysław Wołosz.

Wieża Spadochronowa: Pomnik historii z tajemnicą w tle

Z wieżą spadochronową w Katowicach związana jest tajemnicza historia obrońców Katowic.

Według niemieckiego generała Neulinga, którego raport z zajęcia Katowic w 1939 roku jest przechowywany w niemieckich archiwach, sztab 239 Dywizji został ostrzelany z karabinu maszynowego umieszczonego na wieży spadochronowej 4 września rano. Ogień obrońców wieży był niecelny. Wieża umilkła po tym, jak została ostrzelana z niemieckiego działa przeciwpancernego. 

Fakt ostrzelania pozycji najeźdźcy z wieży spadochronowej wydaje się bezspornym. Jednak od lat 50. zdecydowanie przeceniano jego rolę. Wówczas w Polsce panowała wersja, związana z literackim opisem Kazimierza Gołby, który w książce pt. Wieża spadochronowa, pisał, że ta stała się redutą, z której śląscy harcerze stawili opór wkraczającym do miasta żołnierzom Wehrmachtu i bojówkarzom Freikorpsu Ebbinghaus. Według Gołby obrona wieży trwała kilkanaście godzin, a harcerze zadali Niemcom bolesne straty, zestrzeliwując m.in. niemiecki samolot. 

Wersja Gołby obowiązywała pół wieku aż do 2003 roku.

Wówczas Ryszard Kaczmarek, historyk z Uniwersytetu Śląskiego odnalazł dokumenty źródłowe we fryburskim Federalnym Archiwum Wojskowym. Następnie latem 2004 do Fryburga udała się grupa historyków z katowickiego Instytutu Pamięci Narodowej. Dokumenty w archiwach niemieckich ostatecznie zaprzeczyły wersji Gołby.

Śląsk Radio ESKA Google News

Kto bronił wieży spadochronowej w Katowicach?

Na rozwiązanie czeka jednak jeszcze jedna zagadka. Niejasne jest to, kto bronił wieży spadochronowej. Do dziś oprócz składanych wiele lat po zakończeniu wojny zeznań naocznych świadków nie odnaleziono innych dowodów, że byli to harcerze. Pojawiły się informacje, że być może byli to katowiccy gimnazjaliści. Nie ustalono też liczby ani nazwisk obrońców wieży. Najprawdopodobniej ich ciała wraz ze szczątkami innych obrońców Katowic spoczywają na cmentarzu w Ligocie.

Czy tajemnica zostanie rozwiązana?

Katowice bez tajemnic! Czy wiesz wszystko o stolicy województwa śląskiego?
Pytanie 1 z 15
W którym roku Katowice zyskały prawa miejskie?