Panteon Górnośląski. Co to jest?
Panteon Górnośląski to nowa instytucja kultury na mapie Katowic. Instytucją współprowadzącą Panteon – obok samorządów woj. śląskiego i Katowic oraz Archidiecezji Katowickiej - jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Najogólniej mówiąc, głównym zadaniem Panteonu Górnośląskiego jest upamiętnienie wybitnych ludzi związanych z Górnym Śląskiem i prezentacja ich dokonań życiowych. Służy temu wystawa stała, na której obecnie znalazło się 166 biogramów osób zasłużonych dla Górnego Śląska. Kolejnych 50 jest w opracowaniu. Innymi działaniami Panteonu jest organizowanie koncertów, spotkań, wydarzeń promocyjnych i konkursów.
Wejście do Panteonu znajduje się od strony ulicy Wita Stwosza. Na gości czeka film wprowadzający do idei przyświecającej powstaniu Panteonu i zasad jego organizacji. Następnie zwiedzający skorzystać mogą ze ścieżek edukacyjnych, prezentujących w kolejności wybitne postaci Górnego Śląska. Ścieżki podporządkowane są tematyce: kultury, nauki i sportu, a także powstańcom śląskim, działaczom społecznym i politycznym, o bohaterom walki z faszyzmem i komunizmem oraz ludziom Kościoła.
Niestety na razie Panteon Górnośląski jest zamknięty dla zwiedzających. Zostanie udostępniony turystom indywidualnym 16 lipca, a szkołom od przyszłego roku szkolnego.
Panteon Górnośląski: lista nazwisk
Sprawdź kompletną listę nazwisk osób, które znalazły się w Panteonie Górnośląskim. Prezentujemy ją w galerii zdjęciowej poniżej.
Bohaterowie Panteonu Górnośląskiego i kontrowersje
"Panteon Górnośląski jest to zbiór osób, które reprezentują naszą społeczność – małą ojczyznę – przez ostatnie ponad sto lat - od 1918 do 2022 r.(…). To ikony naszego regionu, jak Wojciech Korfanty, Henryk Sławik, Jerzy Kukuczka, Wojciech Kilar" – wylicza dyrektor Panteonu Ryszard Kopiec. Zapowiedział, iż Panteon nadal będzie zbierać pamiątki związane z upamiętnionymi osobami; docelowo każdej z tych postaci będzie też poświęcona kilkuminutowa wizytówka filmowa.
Instytucją współprowadzącą Panteon – obok samorządów woj. śląskiego i Katowic oraz Archidiecezji Katowickiej - jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Szef tego resortu, wicepremier Piotr Gliński ocenił w niedzielę, iż Panteon jest wspaniałym pomnikiem upamiętniającym minione stulecie włączonego do Polski Górnego Śląska.
"Ufam również, że będzie to ważne miejsce na kulturalnej mapie Katowic, Śląska i całej Polski - miejsce edukacji, budowania polskiej tożsamości i refleksji nad ofiarą tych, dzięki którym czujemy się dziś Polakami (…). To jakby otwarta encyklopedia Śląska; otwarta, bo organizatorzy Panteonu deklarują dialog i otwartość na dalszy rozwój tego wspólnego miejsca pamięci" – mówił minister Gliński, podkreślając, iż Panteon – poczynając od św. Jadwigi Śląskiej i św. Jacka Odrowąża – przedstawia dziesiątki zasłużonych dla Śląska osób.
"W tym wyborze postaci chcemy upamiętnić wszystkich, którzy bronili tożsamości - także matki przekazujące wiarę i język swoim dzieciom, także nieugiętych nauczycieli szkół; także anonimowych bohaterów, wiernych Bogu i ojczyźnie. Także osoby, którym niedana była łaska wiary, ale kochały polski Śląsk i bardzo mu się przez swoje życie i pracę zasłużyły" – wyliczał wicepremier.
Pracom przy tworzeniu Panteonu towarzyszyła publiczna dyskusja, w której pojawiało się wiele krytycznych opinii dotyczących samej idei tego przedsięwzięcia oraz doboru postaci upamiętnionych przez placówkę – wskazywano m.in. na brak postaci reżysera Kazimierza Kutza czy współtworzących historię regionu Niemców, np. śląskich noblistów. Obecnie biogram Kazimierza Kutza jest w opracowaniu, podobnie jak biogramy aktora Zbigniewa Cybulskiego, malarza Jerzego Dudy-Gracza czy bluesmana Jana "Kyksa" Skrzeka. Kardiochirurg prof. Zbigniew Religa - także początkowo pominięty - został już w Panteonie upamiętniony.
Odnosząc się do dyskusji na temat listy osób upamiętnionych w Panteonie, dyrektor tej placówki Ryszard Kopiec zauważył, że część biogramów osób początkowo pominiętych jest obecnie w opracowaniu. "Staramy się naprawiać pewne rzeczy, natomiast one muszą się opierać w ramach aktualnego ustawodawstwa. Nie możemy sobie pozwalać, żeby promować osoby, które są niegodne do bycia w Panteonie Górnośląskim ze względu na udział np. w systemach totalitarnych" – tłumaczył dyrektor.
Marszałek woj. śląskiego Jakub Chełstowski przyznał, że Panteon wzbudzał wiele dyskusji w różnych środowiskach oraz w mediach. "I bardzo dobrze. Taka dyskusja była potrzebna w regionie, takiej dyskusji brakowało (…). Panteon jest otwarty dla tych wszystkich, którzy są zasłużeni; z pewnością środowiska naukowe mają tutaj nad czym debatować. Jestem przekonany, że to miejsce jest otwarte dla wszystkich, którzy zapisali się złotymi głoskami w historii Śląska, w historii Polski" – powiedział marszałekpap
