Grzybiarstwo cieszy się ogromną popularnością wśród Polaków. Do lasu w poszukiwaniu darów natury często wychodzą całe rodziny - dziadkowie, rodzice, dzieci i wnuki. Niestety, nawet najbardziej doświadczony grzybiarz może się pomylić. Dlatego przed wyprawą do lasu warto zapoznać się z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa podczas grzybobrania, żeby uniknąć tragedii.
Spis treści
- Jak rozpoznać trującego grzyba?
- Podstawowe zasady bezpiecznego grzybobrania
- Jak wygląda zatrucie grzybami? Objawy zatrucia
- Co zrobić, gdy zatrujemy się grzybem? Leczenie
- Najniebezpieczniejsze grzyby w Polsce. Lista
- Najczęstsze pomyłki grzybiarzy
Jak rozpoznać trującego grzyba?
Wśród grzybiarzy krąży wiele przekonań dotyczących tego, jak można rozpoznać trujaka. Niestety, nie zawsze są one zgodne z prawdą i w efekcie mogą doprowadzić do zguby. Na starcie należy podkreślić z całą mocą - nie istnieją żadne niezawodne sposoby na rozpoznanie grzybów trujących.
Wbrew powszechnemu przekonaniu, nie wszystkie trujące okazy są niesmaczne lub śmierdzące. Nie jest prawdą stwierdzenie, że grzyby trujące można rozpoznać po wyciekaniu mleczka lub zmianie barwy po uciśnięciu. Dla przykładu - śmiertelnie trujący muchomor sromotnikowy ma łagodny smak i zapach, nie ma mleczka i nie ciemnieje po ucisku.
Nieprawdziwe jest przekonanie, że gdy cebula lub srebrna łyżeczka ściemnieje podczas gotowania grzybów to znaczy, że grzyby są trujące. Nie wolno się też kierować zasadą, że jeśli grzyba nadgryzły ślimaki to znaczy, że nadaje się do zjedzenia. Dlatego, aby grzybobranie było bezpieczne, warto trzymać się kilku podstawowych zasad.
Podstawowe zasady bezpiecznego grzybobrania
Cztery podstawowe zasady każdego grzybiarza to:
- nie zbierać grzybów, które nie są w pełni dojrzałe, bo w takim przypadku trudno rozpoznać prawidłowo ich gatunek
- nie zbierać grzybów, których nie potrafimy rozpoznać
- nie zbierać grzybów blaszkowych, jeśli nie mamy stuprocentowej pewności, że są jadalne - to wśród nich kryje się najwięcej grzybów trujących
- zabierać ze sobą na grzybobranie atlas grzybów
Jak wygląda zatrucie grzybami? Objawy zatrucia
Niestety, na skutek zapominalstwa czy nieuwagi każdemu może przytrafić się pomyłka. Dlatego warto wiedzieć, jak rozpoznać zatrucie grzybami i w jaki sposób można się wyleczyć.
Najczęściej występujące substancje toksyczne w grzybach to:
- amanityna
- gyromitryna
- orellanina
- muskaryna
- kwas ibotenowy
- muscymol
- kopryna
- psylocybina
- psylocyna
Toksyny w grzybach atakują wątrobę, prowadząc do jej niewydolności. W niektórych przypadkach może dojść do zespołu wątrobowo-nerkowego oraz niewydolności nerek.
Najczęstsze objawy zatrucia to:
- nudności
- wymioty
- bóle brzucha
- bóle głowy
- biegunka
- podwyższona temperatura
- halucynacje
Co zrobić, gdy zatrujemy się grzybem? Leczenie
Przede wszystkim nie należy panikować. W pierwszej kolejności powinniśmy wywołać wymioty (np. pijąc szklankę ciepłej, słonej wody). Wymiociny lub resztki potrawy warto zabezpieczyć, by ułatwić lekarzom identyfikację toksyny. Następnie należy udać się do szpitala.
Leczenie polega na oczyszczeniu przewodu pokarmowego i żołądka. Pacjentom po zatruciu podaje się także węgiel aktywny, penicylinę i elektrolity.
Najniebezpieczniejsze grzyby w Polsce. Lista
Szacuje się, że w Polsce występuje 200-250 trujących gatunków grzybów. Wśród nich 35 może prowadzić do śmiertelnego zatrucia.
Najczęściej spotykane trujące grzyby w Polsce to:
- lisówka pomarańczowa
- muchomor plamisty
- muchomor sromotnikowy
- Muchomor czerwony
- Muchomor jadowity
- Muchomor wiosenny
- Strzępiak ceglasty
- Piestrzenica kasztanowata
- Borowik szatański
- Borowik purpurowy
- Zasłonak rudy
- Maślanka wiązkowa
Zobacz wykaz z fotografiami w galerii zdjęciowej
Najczęstsze pomyłki grzybiarzy
Istnieje kilka gatunków grzybów trujących, które są tak podobne do swoich jadalnych odpowiedników, że nawet wprani grzybiarze mają problem z ich rozróżnieniem.
Najczęstsze pomyłki podczas grzybobrania:
- jadalny Borowik szlachetny - trujący Borowik szatański,
- jadalna Czubajka kania - trujący Muchomor sromotnikowy, Muchomor jadowity, Muchomor wiosenny, Muchomor plamisty
- jadalna Opieńka miodowa - trująca Maślanka wiązkowa
- jadalna Pieczarka łąkowa - trujący Muchomor sromotnikowy, Muchomor jadowity, Muchomor wiosenny
- jadalny Borowik ceglastopory - trujący Borowik purpurowy, Borowik szatański
- jadalny Gołąbek zielonawy - trujący Muchomor sromotnikowy
- jadalna Gąska zielonka - trujący Muchomor sromotnikowy
- jadalna Pieczarka biaława - trujący Muchomor sromotnikowy
- jadalna Kurka - trująca Lisówka pomarańczowa
- jadalny Borowik szlachetny - trujący Goryczak żółciowy
