Kultura rozbarska zyska rozgłos. Dawny budynek dyrekcji stanie się miejscem historii i przyszłości

2025-10-22 13:25

Rozbark – dzielnica Bytomia, gdzie przez ponad sto lat tętniło serce górniczego Śląska – znów wraca do życia. Dawny budynek dyrekcji kopalni, niegdyś siedziba administracji Heinitzgrube, zostanie odrestaurowany i przekształcony w wyjątkowe centrum kultury. Dzięk milionom złotych z UE w zabytkowych murach powstaną Izba Tradycji, Izba Przyszłości oraz rozbudowane Mieszkanie Rozbarskie.

KWK Rozbark

i

Autor: UM Bytom/ Materiały prasowe

Nowa atrakcja Rozbarku wkrótce przyciągnie tłumy

Na Śląsku pamięć o przeszłości często łączy się z nowoczesnością – i tak właśnie dzieje się dziś w Bytomiu. Klub Sportowy Skarpa Bytom podpisał umowę na dofinansowanie w wysokości ponad 12,2 mln zł z Unii Europejskiej, które w całości zostaną przeznaczone na rewitalizację dawnego budynku dyrekcji Kopalni Węgla Kamiennego „Rozbark”, znanej niegdyś jako Heinitzgrube.

Dzięki tym środkom zabytek z przełomu XIX i XX wieku zostanie ocalony od zapomnienia i zyska zupełnie nowe życie.

– Kolejny obiekt po dawnej kopalni „Rozbark” zostanie wyremontowany i będzie służył mieszkańcom oraz turystom. Planujemy stworzyć Izbę Tradycji, Izbę Przyszłości i rozbudowane Mieszkanie Rozbarskie – mówi Dobromir Bujak, prezes Klubu Sportowego Skarpa Bytom.

Rozbark – dzielnica z duszą i historią

Rozbark, dawniej samodzielna gmina, ma swoją odrębną tożsamość – mówi się tu „po naszymu”, kultywuje śląskie zwyczaje i pielęgnuje pamięć o przodkach. Jeszcze sto lat temu to właśnie tu biło przemysłowe serce Bytomia – w kopalni Heinitzgrube, której początki sięgają 1863 roku.

W 1868 roku ruszyło pierwsze wydobycie węgla, a w 1883 roku kopalnia otrzymała nazwę na cześć pruskiego ministra górnictwa Heinricha von Heinitza. Wtedy też powstały charakterystyczne zabudowania: maszynownia, cechownia, mur oporowy i monumentalny budynek administracyjny przy dzisiejszej ulicy Tuwima.

To właśnie ten budynek – ponad 120-letni świadek śląskiej historii – już wkrótce stanie się miejscem spotkania przeszłości z przyszłością.

Próba bicia rekordu liczby osób w strojach rozbarskich:

Izba Tradycji i Izba Przyszłości – połączenie historii i nowoczesności

W ramach projektu „Zielony kwartał KWK Rozbark”, którego całkowita wartość sięga 17,5 mln zł, powstaną dwie unikalne przestrzenie: Izba Tradycji, gdzie znajdą się pamiątki górnicze, dokumenty, zdjęcia i wspomnienia dawnych rozbarczan, oraz Izba Przyszłości, w której nowoczesne multimedia pokażą, jak Śląsk może rozwijać się w zgodzie z tradycją.

Najbardziej wyjątkowym elementem projektu będzie jednak Mieszkanie Rozbarskie – interaktywna ekspozycja przedstawiająca życie codzienne śląskiej rodziny sprzed stu lat. Od porcelanowych figurek i haftowanych zasłon po dźwięk „godki” i zapach świeżo parzonej kawy zbożowej – wszystko ma tu ożywać, by przybliżyć odwiedzającym autentycznego ducha Rozbarku.

Jak podkreśla prezydent Bytomia Mariusz Wołosz, to kolejny krok w przywracaniu świetności poprzemysłowym obiektom miasta.

– Rewitalizacja budynków po KWK „Rozbark” pokazuje, jak można połączyć historię z nowym życiem. Na terenie dawnej kopalni działa już Teatr Rozbark i Centrum Sportów Wspinaczkowych. Teraz dołączy do nich Izba Tradycji i Mieszkanie Rozbarskie – mówi prezydent.

Warto dodać, że projekt Skarpy Bytom to nie tylko renowacja budynku, ale również zagospodarowanie przestrzeni wokół niego. Powstaną alejki, mała architektura, zieleń i miejsca odpoczynku, dzięki czemu dawny teren kopalni stanie się atrakcyjnym punktem na mapie Bytomia.

 Powrót do korzeni Rozbarku

Rozbark zawsze był wyjątkowy. Jego mieszkańcy mówili z dumą, że są „z Rozbarku, a nie tylko z Bytomia”. W ich domach śląska godka przeplatała się z niemieckimi i czeskimi słowami, a w niedzielę w powietrzu unosił się zapach kołocza i śląskiej kawy.

Dziś ta mało znana, ale niezwykle bogata kultura ma szansę powrócić w nowoczesnej formie. Dzięki rewitalizacji dawnej dyrekcji kopalni, kolejne pokolenia będą mogły poznać, jak wyglądało życie w tej części Śląska – nie tylko w kopalniach, ale też w kuchni, w familokach i na familijnych podwórkach.

Projekt ma zostać zrealizowany do 2027 roku, a całkowita wartość inwestycji to 17,5 mln zł. Z tej kwoty ponad 12,2 mln zł pochodzi z Funduszy Europejskich dla Śląskiego 2021–2027, a 1,4 mln zł dołoży budżet państwa.

Śląsk Radio ESKA Google News