To nie walka z kościołem, a troska o dobro uczniów – tak Ministerstwo Edukacji tłumaczy duże zmiany w organizacji lekcji religii w szkołach. Od nowego roku szkolnego 2025/2026 lekcje religii lub etyki mają odbywać się w wymiarze jednej godziny tygodniowo, a nie dwóch jak dotychczas. Co więcej, zajęcia te będą organizowane wyłącznie bezpośrednio przed obowiązkowymi lekcjami lub tuż po nich.
Jak tłumaczyła Śląska Kurator Oświaty Aleksandra Dyla, zmiany mają poprawić sytuację uczniów, którzy do tej pory często mieli wymuszoną przerwę w środku dnia.
Wszyscy ci, którzy mają dzieci w szkole dobrze wiedzą, że obciążenie tych dzieci i młodzieży jest bardzo duże. Młodzież sygnalizuje, że 40, a nawet ponad 40 godzin tygodniowo plus przygotowywanie się do kolejnych zajęć powoduje, że rzeczywiście te obciążenie młodego organizmu jest spore. To jest powód, żeby te proporcje dopasować do potrzeb uczniów - podkreśla Aleksandra Dyla.
Ministra edukacji Barbara Nowacka już wiele miesięcy temu mówiła, że te rozwiązania były „od dawna oczekiwane społecznie”.
W szczególności w szkołach średnich widzieliśmy bardzo duży odpływ dzieci i młodzieży z lekcji religii, dzieci i młodzieży przeładowanych godzinami, które spędzają w szkołach, więc teraz będą mogli wybrać - mówiła PAP Nowacka w marcu tego roku.
Abp Galbas o lekcjach religii: "sytuacja nie jest łatwa"
Zmiany wprowadzone przez resort edukacji spotkały się z potężną krytyką ze strony Kościoła. Pochodzący ze Śląska metropolita warszawski abp Adrian Galbas w rozmowie z PAP przyznał, że sytuacja jest trudna i nosi znamiona upokorzenia.
Sytuacja wokół lekcji religii nie jest łatwa; to rodzaj lekceważenia miejsca, jakie te lekcje zajmują w szkole, a także nauczycieli i uczniów - powiedział PAP metropolita warszawski abp Adrian Galbas.
Zdaniem arcybiskupa, Kościół wielokrotnie próbował wpłynąć na decyzje ministerstwa, prosząc o wprowadzanie zmian w uczciwy i mniej gwałtowny sposób. Zwrócił też uwagę na trudną sytuację świeckich katechetów, którzy z powodu redukcji godzin mogą stracić pracę. Jak podkreślił, często dochodzi do sytuacji, w których księża rezygnują z pracy w szkole, aby osoba świecka mogła zachować zatrudnienie.
Wciąż mam taką nadzieję, że być może nastąpi jeszcze jakaś refleksja, chociaż wiadomo - zaczynamy rok szkolny i on będzie w takich warunkach, jakie mamy - mówił.
Metropolita warszawski podziękował nauczycielom religii za ich „wytrwałość, wytrzymałość i odporność na wszystkie wstrząsy”, jednocześnie wyrażając współczucie dla przykrości, jaka ich spotyka.
Trybunał Konstytucyjny kontra ministerstwo
Sprawa organizacji lekcji religii trafiła nawet do Trybunału Konstytucyjnego. Rozporządzenie w kwietniu zaskarżyła I prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska. 3 lipca TK orzekł, że rozporządzenie jest niezgodne z konstytucją, wskazując m.in. na naruszenie prawa rodziców do określania wychowania moralnego i religijnego dzieci.
Resort edukacji nie zamierza jednak zmieniać swojej decyzji. Służby prasowe ministerstwa w komentarzu dla PAP podkreśliły, że „to minister odpowiedzialny za oświatę kształtuje prawo oświatowe w Polsce”.
Rozporządzenia wydawane przez ministra ds. oświaty są publikowane w Dzienniku Ustaw i to one stanowią obowiązujące prawo, a nie decyzje organu, którego stan niezdolności do wykonywania zadań Trybunał Konstytucyjny stwierdził w wyrokach sądów europejskich i Sejm w uchwale z 6 marca 2024 r. – wskazał resort.
Oznacza to, że mimo orzeczenia TK, od 1 września zmiany wchodzą w życie.
