Sprawa uznania języka śląskiego za język regionalny wraca ponownie do Sejmu. Projekt ustawy, który ma zrównać status śląskiego z kaszubskim, czeka na pierwsze czytanie w sejmowej komisji mniejszości narodowych i etnicznych. Politycy Koalicji Obywatelskiej są optymistami i przewidują, że dokument trafi pod obrady Sejmu jeszcze w 2025 roku. Choć droga przez parlament wydaje się tym razem otwarta, to prawdziwe wyzwanie może pojawić się na jej samym końcu.
Co dalej z językiem śląskim? "Wyzwaniem będzie prezydent"
Jednym z najgłośniejszych orędowników sprawy jest europoseł Łukasz Kohut. Jego zdaniem ustawa zostanie przyjęta przez obie izby parlamentu, ale kluczowe będzie uzyskanie podpisu głowy państwa. Poprzedni projekt, przyjęty przez Sejm i Senat w 2024 roku, został ostatecznie zawetowany przez prezydenta Andrzeja Dudę. Kohut uważa, że tym razem posłowie Prawa i Sprawiedliwości z regionu mają do odegrania ważną rolę.
Posłowie Prawa i Sprawiedliwości z Górnego Śląska mają pracę do wykonania ws. uznania języka śląskiego za język regionalny. Muszą przekonać do tego prezydenta Karola Nawrockiego – powiedział Łukasz Kohut podczas poniedziałkowego spotkania z dziennikarzami.
Europoseł przypomniał, że w 2024 roku za ustawą zagłosowali posłowie PiS Bolesław Piecha oraz Marek Wesoły. Ten drugi zapowiedział nawet przygotowanie własnego projektu dotyczącego ochrony tożsamości regionalnej.
Rozumiem, że nie chcą głosować za projektem, który składa Koalicja Obywatelska. (…) Nie chciałbym wylewać dziecka z kąpielą. Jest ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym kaszubskim. Sprawa toczy się tak naprawdę o dopisanie języka śląskiego do tej ustawy, podobnie jak języka wilamowskiego – podkreślił Łukasz Kohut.
Dodał również, że sprawa jest monitorowana przez instytucje europejskie. – Mieli bardzo wiele pytań, dlaczego wciąż jest czerwone światło dla uznania śląskiej mniejszości etnicznej i języka śląskiego. Ta sprawa jest na tapecie różnych instytucji – zaznaczył.
Co da uznanie języka śląskiego za język regionalny?
Nowelizacja ustawy ma na celu wpisanie języka śląskiego do ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych jako drugiego, obok kaszubskiego, języka regionalnego. W praktyce otworzy to drogę do szeregu zmian. Najważniejsze z nich to:
- możliwość wprowadzenia do szkół dobrowolnych zajęć z języka śląskiego,
- montowanie dwujęzycznych tablic z nazwami miejscowości (tam, gdzie ponad 20 proc. mieszkańców deklaruje używanie języka śląskiego),
- dofinansowanie działalności związanej z zachowaniem i rozwojem języka,
- wprowadzenie do komisji wspólnej rządu i mniejszości dwóch przedstawicieli osób posługujących się językiem śląskim.
Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego w 2021 roku, narodowość śląską zadeklarowało 596 224 osoby. Używanie języka śląskiego w kontaktach domowych potwierdziło 467 145 osób, z czego blisko 55 tysięcy używa go jako jedynego.
