Od najwyższych tatrzańskich szczytów po niskie wzniesienia woj. śląskiego
Najwyżej położonym punktem w Polsce pozostają Rysy, sięgające aż 2503 m n.p.m. Na ich tle śląskie wzniesienia wydają się skromne – tutejsze góry i pagórki rzadko przekraczają kilkaset metrów wysokości.
Mimo to również poza Tatrami można znaleźć miejsca o wyjątkowym znaczeniu. W Beskidach znajduje się szczyt, który choć niższy, odgrywa ważną rolę zarówno dla geografii regionu, jak i kraju.
Góra Pięciu Kopców leżąca w północnej partii Pilska wznosi się na 1543 m n.p.m. To niższy z wierzchołków masywu, ale za to niezwykle istotny. Właśnie tę górę przecina granica polsko-słowacka oraz Wielki Europejski Dział Wodny dzielący wody spływające do Morza Bałtyckiego od tych kierujących się do Morza Czarnego. Co ciekawe, w przeciwieństwie do wyższego Pilska (1557 m), główny wododział biegnie właśnie przez niżej położony grzbiet Pięciu Kopców.
Historia i charakter hałdy, czyli najniższego wzniesienia w Śląskiem
Najniższym wzniesieniem w województwie śląskim jest Hałda Sośnica (Makoszowy), w pobliżu węzła autostradowego A1 i A4, na granicy dawnych kopalni Sośnica i Makoszowy. To zwałowisko odpadów pogórniczych, które powstawało przez wiele lat. Hałdy w województwie śląskim bywają naprawdę wysokie – słynna hałda Szarlota w Rydułtowach sięga nawet ponad 400 m n.p.m. – ale ta konkretna hałda mierzy 244 m n.p.m. i jest doskonale widoczna z autostrady.
Takie wzniesienia powstają z odpadów przemysłowych, żużlu i popiołu. W przeszłości zdarzało się, że dymiły przez długi czas z powodu samozapłonów. Dziś wiele hałd w regionie jest rekultywowanych, porośniętych drzewami i staje się miejscem spacerów czy obserwacji przyrody.
Hałda jest siedliskiem wielu gatunków dzikich zwierząt – żyją tu sarny, dziki i zające. Dawniej w tym miejscu znajdowały się pola i łąki, przez które prowadziła droga łącząca dawną osadę Makoszowy z Sośnicą. Obecnie wzniesienie stało się miejscem rekreacyjnym i fotograficznym. Amatorzy rowerów, fotografowie i biegacze chętnie odwiedzają to miejsce, które oferuje widoki nie tylko na autostradowy węzeł, ale także na odległe pasma górskie – od Sudetów, przez Beskidy, aż po Tatry.
Zobaczcie Hałdę Sośnica na zdjęciach autorstwa Roberta Neumanna:
Inne niskie szczyty w województwie śląskim
Oprócz omawianego wzniesienia w regionie jest kilka innych niskich „gór” i hałd, które również stanowią ciekawy element krajobrazu:
- Góra Śródulska w Sosnowcu – 319 m n.p.m.
- Hałdy w Czerwionce-Leszczynach - wysokość 325 m n.p.m.
- Hałda Murckowska – 330 m n.p.m.
- Hałda w Kostuchnie – 339 m n.p.m.
- Kopiec Wyzwolenia w Piekarach - 356 m n.p.m.
Choć nie dorównują wysokości Rysów czy innych gór w Polsce, są charakterystycznym elementem Śląska i pełnią funkcje zarówno rekreacyjne, jak i przyrodnicze.
