Stajenka w Panewnikach już gotowa. W tym roku zobaczymy wielką zmianę

Największa szopka w Polsce znajduje się w Panewnikach

Stajenka w Panewnikach jest świąteczną atrakcją zakonu franciszkanów i parafii św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach. Zajmuje cały główny ołtarz, co czyni z niej prawdopodobnie największą szopką ołtarzową umieszczoną wewnątrz świątyni w Europie. Jej wymiary każdego roku się zmieniają, ale maksymalnie mogą mieć 25 m wysokości, 32 m szerokości i 12 m głębokości. Rozstawieniem i umiejscowieniem figur od 28 lat zajmuje się osobiście rzeźbiarz i artysta ludowy Paweł Jałowiczor z Jaworzynki-Trzycatka.

Stajenka jest już gotowa! Szybko poszło. Jak są ludzie, to robota szybko postępuje. Pomagali nam parafianie i sami franciszkanie – mówi Paweł Jałowiczor.

Przygotowania do budowy stajenki zwykle rozpoczynają się po święcie św. Barbary, a same prace trwają kilkanaście dni. W tym czasie trzeba ustawić metalową konstrukcję, następnie odnowić figury i ustawić je na specjalnie przygotowanych podestach. Największym elementem szopki jest malowane na płótnie sklepienie niebieskie, obrazujące niebo nad Katowicami.

Skąd wziął się zwyczaj szopki w Panewnikach?

Według podań, tradycję budowania szopek w świątyniach franciszkańskich zapoczątkował w 1223 roku Św. Franciszek z Asyżu. To on urządził pierwsze misterium bożonarodzeniowe w skalnej grocie w Greccio. W Panewnikach pierwsza szopka stanęła prawdopodobnie w 1908 r.

Przesłanie miłości Boga względem ludzi w panewnickiej szopce jest każdego roku niezmienne. Zmieniało się natomiast umiejscowienie, wielkość i aranżacja w zależności od pomysłów budowniczych. Wiadomo, że centralnym punktem szopki jest stajenka z figurą Dzieciątka, przywiezioną z Betlejem, Maryją i Józefem. Obowiązkowo muszą się tam znaleźć także wół i osioł. Ale cła reszta zależy od fantazji artysty.

Tak się zmieniała stajenka w Panewnikach

Zobacz zdjęcia z różnych lat

Jak wygląda stajenka w Panewnikach?

I to właśnie układ i dobór figur wzbudzał każdego roku największe emocje. Franciszkanie sprzedawali nawet zdjęcia stajenki, które pokazywały jak bardzo się różniła na przestrzeni lat. Ale to, co zobaczą wierni w tym roku, będzie zmianą najpoważniejszą od dwudziestu lat!

To będzie całkowite zaskoczenie. Jestem bardzo ciekaw, jak przyjmą to parafianie i goście. Nic więcej nie powiem, żeby nie zepsuć niespodzianki – mówi Paweł Jałowiczor.

Serwisowi ESKA.pl ustalił, że autorem niespodzianki jest lokalny twórca. Efekt jego pracy obecnie jest zakryty przed wiernymi. Pierwszy raz całe dzieło w pełnej krasie zobaczą tradycyjnie w czasie pasterki, gdy zaśpiewają kolędę „Wśród nocnej ciszy”.

Miłośnicy szopki w Panewnikach przyjeżdżają do niej każdego roku nawet z odległych miejscowości. Potrafią dostrzec każdy zmieniony detal. Na przestrzeni lat zmieniały się układy Trzech Króli, pasterzy i zwierząt. Dochodziły także elementy ruchome, takie jak wiatrak, dzwonnica, czy strumień. Pojawiają się również ognisko, szyb górniczy i domy z zaświeconymi lampami. Budowniczowie szopki do dyspozycji mają nawet 120 różnych figur wykonanych z drewna, gipsu, masy żywicznej i styropianu, włącznie z najstarszymi, liczącymi sobie 140 lat figurami pastuszka i kobiety z dzbanem.

Oprócz największej niespodzianki, która musi na razie pozostać tajemnicą, będzie jeszcze jedna – oświetlenie. To z kolei dzieło brata Ksawerego. Dzięki niemu najważniejsze figury będą bardzo dobrze widoczne, a jednocześnie szopka zyska dodatkowy element przyciągający uwagę.

Jak tegoroczną szopkę w Panewnikach ocenia jej główny twórca?

Nie jestem całkowicie zadowolony. Ale tak to już ze mną jest co roku. Zawsze pozostaje niedosyt i pytanie, co mógłbym zrobić lepiej. To mnie mobilizuje, żeby kolejna stajenka była jeszcze ciekawsza. Jestem bardzo przywiązany do tego miejsca. Kocham te figurki, a wiele z nich wymaga dużej pracy przy utrzymaniu polichromii – mówi artysta Paweł Jałowiczor.

Kiedy czynna jest szopka w Panewnikach?

Już wkrótce wszyscy chętni będą mogli samodzielnie ocenić tegoroczną szopkę w Panewnikach. Żłóbek w głównym ołtarzu będzie widoczny od 25 grudnia do 2 lutego.

Oglądać ją można:

• od poniedziałku do soboty w godzinach od 6 do 19.30, gdy zamykana jest bazylika po wieczornej mszy
• w niedziele w godzinach od 5.30 do 20.45, gdy zamykana jest bazylika po wieczornej mszy.

Franciszkanie już teraz zapraszają na msze święte oraz liczne nabożeństwa i adoracje, podczas których będzie można przyjrzeć się wszystkim szczegółom.