Senacka komisja gospodarki nie wniosła poprawek do kluczowej nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Oznacza to, że ustawa wkrótce trafi na biurko prezydenta. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku, co jest kluczowe dla zaplanowanych procesów restrukturyzacyjnych w branży.
Wysokie odprawy i płatne urlopy. Rząd szykuje osłony dla górników
Nowe przepisy to przede wszystkim dwie formy wsparcia dla odchodzących z pracy. Pierwszą z nich jest jednorazowa odprawa pieniężna w kwocie 170 tys. zł netto. Co ważne, kwota ta będzie zwolniona z podatku dochodowego. Drugą opcją są urlopy osłonowe przed emeryturą, w tym:
- urlop górniczy (dla pracowników dołowych),
- urlop dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla.
Podczas takiego urlopu pracownik będzie otrzymywał 80 proc. dotychczasowego wynagrodzenia, liczonego jak za urlop wypoczynkowy, i nie będzie musiał świadczyć pracy. To rozwiązanie ma zapewnić płynne przejście na emeryturę osobom z wieloletnim stażem.
Kto dostanie 170 tys. zł odprawy? Długa lista
Początkowo zakładano, że osłony obejmą tylko wąską grupę pracowników. Ostatecznie jednak krąg uprawnionych został znacznie rozszerzony. Z odpraw i urlopów będą mogli skorzystać pracownicy nie tylko Polskiej Grupy Górniczej, Południowego Koncernu Węglowego i Węglokoksu Kraj, ale także Jastrzębskiej Spółki Węglowej i w przyszłości Bogdanki.
Co więcej, ustawa rozszerza osłony na wszystkich pracowników przedsiębiorstw górniczych. Oznacza to, że o pieniądze będą mogli ubiegać się nie tylko górnicy pracujący pod ziemią, ale także pracownicy administracji czy osoby zatrudnione w wyspecjalizowanych zakładach remontowych czy inwestycyjnych, działających w strukturach spółek węglowych.
Gigantyczne koszty likwidacji polskich kopalń
Proces wygaszania górnictwa to ogromne wyzwanie finansowe. Zgodnie z Oceną Skutków Regulacji, szacowany koszt likwidacji kopalń węgla kamiennego w ciągu najbliższych 10 lat wyniesie aż 11,275 mld zł. Rząd oszacował, że z samych urlopów górniczych i dla pracowników przeróbki skorzysta łącznie ponad 6,8 tys. osób ze wszystkich objętych ustawą spółek. Nowe przepisy umożliwią też spółkom górniczym samodzielne prowadzenie procesów likwidacji kopalń, co ma usprawnić całą procedurę. Pierwsze zmiany wejdą w życie wraz z początkiem 2026 roku i będą dotyczyć m.in. likwidacji kopalni Bobrek oraz łączenia ruchów Bielszowice i Halemba w kopalni Ruda.