Poniedziałek Wielkanocny, zwany również lanym poniedziałkiem, to dzień następujący po Niedzieli Wielkanocnej. Dla wielu wiernych pojawia się pytanie, czy uczestnictwo we mszy świętej w tym dniu jest obowiązkowe. Jak się okazuje, odpowiedź nie jest jednoznaczna.
Msza Święta w Poniedziałek Wielkanocny – obowiązek czy wybór?
Katolicy nie mają obowiązku uczestniczenia we mszy świętej w Poniedziałek Wielkanocny. Dzień ten jest częścią oktawy wielkanocnej, która, jak czytamy w depeszy, „traktowana jest jako jedna uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego”. Mimo to, w polskich kościołach eucharystie odprawiane są według porządku niedzielnego.
„Mimo wyjątkowego charakteru tego dnia, katolicy nie są zobowiązani do udziału we mszy świętej” – podkreśla Polska Agencja Prasowa.
Co to jest oktawa wielkanocna i dlaczego jest ważna?
Słowo „oktawa” pochodzi z języka greckiego i oznacza osiem. Kościół, chcąc podkreślić wagę uroczystości paschalnych, przedłuża obchody na osiem dni.
„Chcąc podkreślić ważność uroczystości paschalnych, Kościół rozszerza je na kolejne osiem dni. W związku z tym, w piątek, 5 kwietnia katolików nie obowiązuje post.”
Tradycja oktawy wielkanocnej sięga IV wieku, kiedy to podczas Wigilii Paschalnej udzielano sakramentu chrztu. Nowo ochrzczeni otrzymywali białe szaty, które nosili przez cały okres oktawy, stąd też nazwa Biały Tydzień.
Liturgia w okresie wielkanocnym – co warto wiedzieć?
Okres wielkanocny w liturgii trwa 50 dni, aż do uroczystości Zesłania Ducha Świętego. W tym czasie paschał, symbolizujący Chrystusa Zmartwychwstałego, zajmuje szczególne miejsce w kościele. PAP informuje:
„W tym czasie paschał, mający swoje miejsce przy ambonie lub przy ołtarzu, jest zapalony we wszystkich uroczystych celebracjach liturgicznych, a więc w czasie mszy św., podczas jutrzni i w czasie nieszporów, aż do niedzieli zesłania Ducha Świętego.”
Krzyż ołtarzowy przyozdabiany jest czerwoną stułą, a zamiast modlitwy „Anioł Pański” odmawia się modlitwę „Królowo nieba” (Regina coeli).
Komunia Święta w okresie wielkanocnym – obowiązek wiernych
Zgodnie z przykazaniami kościelnymi, każdy wierny ma obowiązek przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą. Konferencja Episkopatu Polski ustaliła, że czas ten obejmuje okres od Środy Popielcowej do Niedzieli Trójcy Świętej.
„205. Konferencja Episkopatu Polski 21 marca 1985 r. w Warszawie ustaliła, że w naszym kraju "okres, w którym obowiązuje czas wielkanocnej komunii św. obejmować będzie okres od Środy Popielcowej do niedzieli Trójcy Świętej". W tym roku uroczystość Trójcy Przenajświętszej przypadnie 26 maja.”
Śmigus-dyngus – ludowa tradycja lanego poniedziałku
Poniedziałek Wielkanocny w Polsce znany jest również jako lany poniedziałek, ze względu na tradycję śmigusa-dyngusa. Zwyczaj ten polega na symbolicznym okładaniu się witkami wierzby i polewaniu wodą. Jak podaje PAP:
„W ludowej tradycji poniedziałek Wielkanocny jest też nazywany "lanym poniedziałkiem" ze względu na zwyczaj "śmigusa-dyngusa", który jest w tym dniu praktykowany. Polegał on na symbolicznym wzajemnym okładaniu się witkami wierzby po nogach oraz wzajemnym polewaniu wodą.”
Początkowo zwyczaj ten związany był z radością z odejścia zimy i miał sprzyjać płodności oraz zapobiegać chorobom.
Śmigus dyngus w Wilamowicach
Zobacz zdjęcia
Podsumowanie: Poniedziałek Wielkanocny to dzień o bogatej tradycji, zarówno religijnej, jak i ludowej. Choć uczestnictwo we mszy świętej nie jest obowiązkowe, warto pamiętać o duchowym wymiarze tego dnia oraz o zwyczajach, które wpisane są w polską kulturę.
