Pod słowem "redyk" kryje się tradycja, która przyciąga tłumy turystów. Każdy chce w tym uczestniczyć

Wieś na Żywiecczyźnie przyciąga turystów jak magnes

Korbielów to mała wieś położona w Beskidzie Żywieckim, na stokach Pilska. Wchodzi w skład gminy Jeleśnia, która leży w powiecie żywieckim. Miejscowość zyskała sławę jako centrum sportów zimowych. Na zboczu góry działa ON Pilsko – jeden z większych ośrodków narciarskich w kraju i drugi po Kasprowym Wierchu najwyżej położony ośrodek narciarski w Polsce. Przez Korbielów prowadzą też piesze szlaki turystyczne na Pilsko, Sopotnię Wielką i Magurkę.

Ale narty i piesze wędrówki po górach to nie jedyny powód, dla którego turyści przyjeżdżają do Korbielowa. Wieś od przeszło dwóch dekad kultywuje tradycję wypasu owiec. Po raz pierwszy oficjalny redyk w Korbielowie zorganizowano w 1997 roku.

Pomysł przywrócenia i kultywowania obrzędów związanych z wypędem owiec narodził się wśród pracowników ówczesnego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bielsku-Białej. Ma ono ocalić od zapomnienia bogaty dorobek kultury ludowej Żywiecczyzny.

Co to jest redyk? 

Redyk to uroczyste wyjście pasterzy ze stadami owiec na wypas na górskich halach (wiosną), a także ich powrót z wypasu (jesienią). Zwyczaj ten sięga odległych czasów i jest ściśle związany z kulturą pasterską.

W trakcie redyku wiosennego gospodarze oddawali bacy swoje owce na cały sezon. W tym czasie zazwyczaj dochodzi do mieszania się zwierząt. W dawniejszych czasach wyprowadzanie wiosną owiec na wypas poprzedzone było działaniami o charakterze magicznym, które miały je uchronić przed złym losem. Jesienią baca wracał z wielkim stadem i odprowadzał owce do poszczególnych gospodarstw. W jego rodzinie zwyczaj ten kultywowany jest od przez pokolenia.

Obrzęd mieszania owiec rozpoczyna się zwyczajnie, od rozpalenia ognia w bacówce. Zgodnie z tradycją, ogień ten nie może zgasnąć aż do św. Jana. Przez ten czas odstrasza złe moce, siły nieczyste i zapobiega złym czarom.

Kolejnym krokiem jest poprowadzenie owiec wokół małej jodełki, która symbolizuje zdrowie i równocześnie stanowi środek okręgu. Następnie baca z juhasami odmawia modlitwę, by potem... rzucić zaklęcia bacowskie. Zwierzęta kropi się święconą wodą i kadzi dymem palonej mirry, by uchronić je przed nieszczęściem i utrzymać w jednym stadzie. Wszystkie te czynności powtarza się trzykrotnie, ponieważ cyfra 3 jest uważana za magiczną i przynoszącą szczęście.

Redyk w Korbielowie przyciąga rzesze turystów

Współcześnie redyk ma charakter folklorystycznego widowiska, które przyciąga tłumy turystów. Jeden z najsłynniejszych redyków w Polsce odbywa się w Szczawnicy w Małopolsce, ale tradycja jest też kultywowana w województwie śląskim, w Korbielowie. Tradycja ludowa Żywiecczyzny została nawet nagrodzona w konkursie "Piękna Wieś Województwa Śląskiego 2013" jako najlepsze przedsięwzięcie popularyzujące tradycje, obrzędy i zwyczaje. 

Podczas wiosennego redyku w Korbielowie owce na hale prowadzi kolorowy korowód, na czele którego idą bacowie, juhasi i psy pasterskie. Można też zobaczyć pięknie przystrojony wóz konny, na którym przewożone są wszelkie naczynia potrzebne w bacówce do produkcji sera. Poza wypasem organizowane są dodatkowe atrakcje, takie jak występy zespołów folklorystycznych, pokazy doju i przetwórstwa mleka owczego. Chętni mogą wziąć udział w konkursie wiedzy o obrzędach pasterskich lub zmierzyć się w zawodach z przędzenia wełny. Na licznych stoiskach promowane są wyroby owczarskie czy wyroby sztuki ludowej, takie jak haft żywiecki i kwiaty z bibuły.

Pierwsze wypasy owiec w Korbielowie organizował Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego razem z członkiniami Kół Gospodyń Wiejskich, bacami i producentami owiec. Z czasem impreza zaczęła przyciągać coraz więcej turystów dzięki czemu tradycja redyki trwa do teraz.