Dziady Noworoczne - widowiskowa tradycja w Śląskiem, którą kultywują żywieccy górale

Śląskie Dziady Noworoczne. Co to za tradycja?

Kiedyś dla miejscowej ludności na Żywiecczyźnie kolędowanie Dziadów było ważnym obrzędem, dzięki któremu nowy rok miał być pomyślny. Według tradycji przebierać mogli się tylko mężczyźni, a co ważniejsze, musieli być kawalerami. Nietypowe stroje dziadów wykonywane były z wywróconych włosiem na zewnątrz kożuchów i słomianych powróseł. Z biegiem czasu zastąpiły je specjalnie na tę okazję tworzone kostiumy. Nadejście, a raczej nadbiegnięcie, Dziadów zwiastowały odgłosy batów i dzwonków, które są ich nieodłącznymi rekwizytami.

Tradycja Dziadów Noworocznych jest cały czas żywa na Żywiecczyźnie. Na przełomie starego i nowego roku mężczyźni w barwnych przebraniach wcielają się w postacie koni, niedźwiedzi, a także diabły, śmierć, kominiarzy, czy obecnych kiedyś w wiejskich społecznościach Żydów i Cygan. Każda postać ma swoją symbolikę, a w zależności od danej miejscowości można zobaczyć również inne charakterystyczne dla regionu postacie. Zwykle towarzyszą im muzykanci grający m.in. na heligonce, skrzypcach, wakacie czy bębnie.

W 2016 roku Dziady Noworoczne zostały wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Obecnie mają charakter bardziej widowiskowy i organizowane są dla podtrzymania tej wyjątkowej tradycji, a coraz większą uwagę przykłada się do walorów artystycznych. Tradycja kultywowana jest przez lokalne społeczności.

Żywieckie Gody

Współczesne Dziady Noworoczne spotkać można na imprezach folklorystycznych m.in. podczas "Żywieckich Godów", czyli organizowanego co roku przeglądu zespołów kolędniczych i obrzędowych. Jest to jedna z najstarszych imprez folklorystycznych w tym regionie. W ramach imprezy organizowane są m.in. pokazy grup kolędniczych, konkursy trzaskania z bata oraz degustacje regionalnych potraw.

Zobaczcie zdjęcia z ubiegłorocznego Przeglądu Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych "Żywieckie Gody".