Nowa perła na mapie województwa śląskiego już gotowa. Zobacz, co kryje 300-letni spichlerz Kossaków

2025-09-08 8:12

Zakończyła się renowacja zabytkowego spichlerza w Górkach Wielkich, który będzie sercem nowego Centrum Edukacyjno-Kulturalnego „U Kossaków”. To wyjątkowe miejsce na kulturalnej mapie województwa śląskiego, nierozerwalnie związane z historią pisarki Zofii Kossak. Instytucja ma rozpocząć działalność już 1 października.

Centrum „U Kossaków” otworzy się już w październiku

Na tę wiadomość czekało wielu miłośników historii i literatury. Zakończyła się gruntowna renowacja ponad 300-letniego spichlerza w Górkach Wielkich, który stanie się sercem nowoczesnego Centrum Edukacyjno-Kulturalnego „U Kossaków”. Jak potwierdza starostwo cieszyńskie, nowa instytucja kultury ma ruszyć pełną parą już od 1 października.

Zasadnicze prace przy centrum już się zakończyły. Obecnie prowadzone są drobne wykończenia. Nowa instytucja kultury rozpocznie działalność 1 października – powiedział PAP wicestarosta cieszyński Mieczysław Szczurek.

Cały kompleks, który latem 2022 roku Fundacja im. Zofii Kossak przekazała starostwu w darowiźnie, obejmuje przedwojenny dwór Kossaków, wspomniany spichlerz z dwiema salami konferencyjnymi i kawiarnią, a także malowniczy park oraz niewielki budynek zwany domkiem ogrodnika. Prace rewitalizacyjne, prowadzone pod ścisłym nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, pochłonęły imponującą kwotę. Jak dodał wicestarosta Szczurek, ich koszt to „około 12 mln zł i zawiera również wyposażenie obiektu”. Warto podkreślić, że aż 10 mln zł z tej sumy pochodzi z rządowego programu Polski Ład.

Miejsce nierozerwalnie związane z Zofią Kossak

Górki Wielkie to miejsce, którego historia jest nierozerwalnie spleciona z rodem Kossaków, a w szczególności z postacią wybitnej pisarki Zofii Kossak. Była ona córką Tadeusza Kossaka (bliźniaka słynnego malarza Wojciecha), wnuczką Juliusza oraz kuzynką poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Po śmierci pierwszego męża w 1923 roku zamieszkała w tutejszym dworze.

Jej biografia to gotowy scenariusz na film. Podczas II wojny światowej z narażeniem życia współtworzyła konspiracyjne organizacje, w tym Front Odrodzenia Polski oraz Radę Pomocy Żydom „Żegota”. Była więźniarką niemieckiego obozu Auschwitz, a w 1944 roku trafiła na Pawiak, gdzie skazano ją na śmierć. Dzięki brawurowej akcji polskiego podziemia udało się ją uwolnić. Brała udział w Powstaniu Warszawskim.

Po wojnie, w 1945 roku, wyjechała do Londynu. Gdy wróciła z emigracji, zamieszkała właśnie w Górkach Wielkich, w skromnym domku ogrodnika, ponieważ dawny dwór spłonął. Dziś w tym budynku mieści się poświęcone jej muzeum. Zofia Kossak zmarła w 1968 roku i spoczęła na miejscowym cmentarzu. Nowo otwarte centrum będzie kultywować pamięć o tej niezwykłej postaci i jej rodzinie.

Śląsk Radio ESKA Google News