Celem projektu nad którym pracują naukowcy z Politechniki Śląskiej jest opracowanie innowacyjnej i przyjaznej dla środowiska metody utylizacji problematycznych odpadów z tworzyw sztucznych oraz odpadowych materiałów kompozytowych – tych o niejednorodnej strukturze. Obecnie te odpady trafiają wyłącznie na składowiska, bądź do spalarni.
Dzięki temu rozwiązaniu możliwe będzie nie tylko unieszkodliwienie odpadów, ale również odzyskanie bardzo cennych włókien (węglowych lub szklanych), wykorzystywanych do produkcji tworzyw sztucznych, oraz organicznych związków chemicznych, takich jak kwasy karboksylowe lub lotne kwasy tłuszczowe, które mogą stanowić surowce dla przemysłu chemicznego – powiedział PAP kierownik projektu prof. Sebastian Werle z Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej.
100 procentowe przetworzenie tworzyw sztucznych
Prof. Werle w rozmowie z PAP dodał, że jednym z najważniejszych aspektów opracowywanej przez jego zespół metody jest to, że ma prawie stuprocentową skuteczność. Pozwala na niemal 100 procentowe przetworzenia materiałów z tworzyw sztucznych w roztwór wodny w stosunkowo krótkim czasie.
Co więcej, proces nie wykorzystuje rozpuszczalników organicznych, co ogranicza negatywny wpływ na środowisko i zdrowie pracowników kontrolujących proces. Dzięki wykorzystaniu wody jako środowiska procesu, eliminowane jest zagrożenie pożarowe, które jest zawsze obecne w przypadku innych metod termicznego przetwarzania odpadów. Ponadto, w przeciwieństwie do innych metod termicznego przetwarzania odpadów z tworzyw sztucznych, w których wilgoć w odpadach wpływa na opłacalność ich przetwarzania energetycznego, w naszym rozwiązaniu zawartość wilgoci nie stanowi przeszkody. Jest to szczególnie ważne, ponieważ pozyskiwanie suchych odpadów jest czasochłonne i kosztowne, co może wpłynąć na rentowność klasycznych procesów utylizacji odpadów – tłumaczy badacz.
Metoda zaproponowana przez zespół naukowców z Politechniki Śląskiej z pozoru jest podobna do spalania, bo i tutaj przypadku zachodzi utlenianie matrycy organicznej, ale w trakcie utleniania nie występują produkty klasycznego spalania.
Zamiast tego, głównymi produktami są kwasy karboksylowe oraz lotne kwasy tłuszczowe. Metoda polega więc na oksydatywnym (w obecności utleniaczy) upłynnianiu tworzyw sztucznych, w obecności wodnego roztworu nadtlenku diwodoru w podwyższonej temperaturze 250-300 st. C i podwyższonym ciśnieniu (100-150 bar). W takich warunkach długie łańcuchy polimerowe ulegają rozkładowi na mniejsze części składowe, które następnie ulegają utlenieniu do kwasów karboksylowych i lotnych kwasów tłuszczowych – mówi.
Prof. Werle powiedział, że opracowywana przez jego zespół metoda oksydatywnego upłynniania odpadów tworzyw sztucznych oraz odpadowych materiałów kompozytowych jest „alternatywnym i unikatowym rozwiązaniem, które odpowiada na obecne problemy społeczne i środowiskowe”.
Projekt obejmuje także wdrożenie wielowymiarowej analizy danych. Jak mówił dla PAP prof. Werle, chodzi o metody analizy chemometrycznej, które pozwalają nie tylko na określenie głównych zmiennych wpływających na badany proces, ale również dostarczają odpowiedzi na pytanie, czy występują inne istotne zmienne lub interakcje wpływające na jakość otrzymywanych produktów.
Do 2025 roku opracują metodę przetworzenia plastiku
Badania są prowadzone w ramach projektu „Oksydacyjne upłynnianie odpadów z tworzyw sztucznych. Badania eksperymentalne z wielowymiarową analizą danych z wykorzystaniem metod chemometrycznych”, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu OPUS. Projekt rozpoczął się przed rokiem i ma potrwać do 2025 roku.
Zespół badawczy tworzą: prof. dr hab. inż. Sebastian Werle (kierownik), dr inż. Szymon Sobek, dr hab. inż. Marcin Sajdak (wykonawcy), dr Roksana Muzyka (Post doc), mgr inż. Hamza Mumtaz (stypendysta). Projekt realizowany jest Wydziale Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej w trzech Katedrach: Techniki Cieplnej, Ochrony Powietrza oraz Ogrzewnictwa, Wentylacji i Techniki Odpylania.
