Wsi piękna, wsi szalona, bądź jak Istebna zewsząd chwalona
O Istebnej mówi się albo dobrze, albo wcale. To oczywiście dość mocno nagięte stwierdzenie, bo jak każda miejscowość, Istebna swoje za uszami ma. To jednak nie zmienia faktu, że jest jedną z najbardziej znanych wsi w Polsce, a także na świecie. Wszystko za sprawą Światowej Organizacji Turystycznej, która co roku wybiera najpiękniejsze wsie turystyczne. W 2022 roku organizacja ogłosiła 32 laureatów, którzy zyskali miano najpiękniejszej, turystycznej wsi. Na liście... nie było Istebnej, co nie znaczy, że nie została dostrzeżona. Obok najlepszej 32 wiosek z całego świata (znalazły się tam wioski m.in. z Peru, Włoch, Meksyku, Jordanii, Hiszpanii, Szwajcarii czy Maroka) powstała dodatkowa lista 20 wiosek, które organizacja docenia i będzie z nimi współpracować oraz wspierać promocję. I to właśnie na tej liście znalazła się Istebna. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że od momentu powstania tego plebiscytu, jest to jedyna polska wioska, która w ogóle była brana pod uwagę przez Światową Organizację Turystyki.
No dobra, ale ktoś zapyta, czym ta Istebna jest i z czego słynie? W tym miejscu tajemniczo odpowiemy, że jak na tak małą miejscowość, to słynie z naprawdę wielu rzeczy.
Istebna jest też... na Słowacji
Istebna należy do tak zwanej Beskidzkiej Trójwsi, na którą składa się Jaworzynka i słynący z koronek Koniaków. Te trzy miejscowości łączy historyczna przeszłość, ale też silna współpraca przekładająca się na działania kulturalne a także atrakcje miejskie. Zanim do tego przejdziemy, warto pochylić się nad historią Istebnej, która może długa nie jest, ale za to całkiem bogata jak na tak niedużą miejscowość.
Podwaliny pod Istebnę stanowiło założenie na terenie dzisiejszej wsi osady Jasnowice, o czym stanowi ślad w urbarzu z 1552 roku. Pod koniec wieku pojawili się osadnicy na stokach południowych Złotego Gronia, kładący podwaliny pod powstanie wsi Istebna. Pierwsza wzmianka historyczna o Istebnej pojawiła się w 1621 roku w urbarzu księstwa cieszyńskiego, w którym spisano wszystkich osadników oraz powinności, które miały obowiązywać do 1643 roku. Dlatego lata 1621–1643 uznawane są za okres kształtowania się organizacji wsi. Najstarsze zapisy w rejestrach gruntowych dotyczące Istebnej pochodzą z 1629 r.
Ówcześni osadnicy w Istebnej byli zobowiązani wobec księcia cieszyńskiego do produkcji gontów, jak również do wyrębu drewna i spławiania go rzeką Olzą do Cieszyna. Sama nazwa wioski wzięła się od... pasterzy wołoskich, którzy również tam się osiedlili. Najprawdopodobniej przybyli oni z terenów znajdujących się na Słowacji, przynosząc ze sobą również nazwę wsi - Istebna. Miejscowość o podobnej nazwie istnieje już w tamtym kraju od XIII wieku. To miejscowość o nazwie Istebné.
Istebna składa się z... 64 części
W latach 20 XX wieku dostrzeżono w Istebnej liczne walory turystyczne i uzdrowiskowe. Dlatego też cztery lata później w Cieszynie utworzono firmę "Uzdrowisko Istebna", które potem przekształciło się w spółkę. Cel? Zrobić z Istebnej uzdrowisko. Miało tam powstać uzdrowisko o ogólnopolskim charakterze, który byłby również w stanie przyciągnąć klientów z zagranicy. Spółka przestała istnieć w 1930 roku. W międzyczasie, w listopadzie 1928 r. Sejm Śląski przyjął uchwałę o budowie w Istebnej, na stokach Kubalonki, sanatorium dla dzieci i młodzieży, zagrożonych gruźlicą. W 1937 r. został tam oddany do użytku Wojewódzki Zespół Leczniczo-Wychowawczy im. J. Piłsudskiego, który dziś nosi nazwę Wojewódzkie Centrum Pediatrii Kubalonka w Istebnej.
Co dodatkowo jest warte odnotowania, Istebna składa się z 64 części, które są pozostałością po dawnych osadach, które zostały wchłonięte przez Istebną, bądź mają inną genezę. Na Istebną składają się:
Andziółówka, Beskid, Bryjowie, Brzestowy, Burowie, Bystry, Czadeczka, Czostkowa, Drobniawy, Dupny, Dzielec, Filipionka, Gazurowie, Gliniany, Haratykowie, Jasnowice, Kawulonka, Kawulowie, Kiepkowie, Kohutowie, Kościanowice, Kościół, Kubalonka, Kubalowie, Kulonkowie, Lanckorona, Leszczyna, Łączyna, Macurzonka, Matyska, Michałkowa Olza, Michałkowie, Mikowa Łąka, Mikowie, Mikszówka, Mlaskawka, Mraźnice, Murzynka, Na Las, Nowina, Olecki, Pietroszonka, Piła, Polanka, Polokowie, Połom, Potoczki, Rechtorzonka, Skała, Słowiaczonka, Stecówka, Suszkowie, Szarcowie, Szymcze, Tokarzonka, U Forotu, U Psujki, U Stawu, Wilcze, Wojtaszowie, Wojtkowie, Wysznie Pole, Za Doliną, Za Groń.
Istebnę kochają turyści. Oto lista atrakcji
O Istebnej mówi się, że to wieś przepełniona tradycją i nie są to słowa na wyrost. To przede wszystkim efekt wspólnej działalności w ramach Beskidzkiej Trójwsi, dzięki czemu turyści na obszarze Istebnej, Jaworzynka i Koniakowa mogą dosłownie poczuć dawne tradycje Beskidu Śląskiego. W samej Istebnej atrakcji turystycznych polecanych przez gminę jest kilkanaście. Jest to o tyle ciekawe, że sama gmina ma powierzchnię 47,41 km kw. Mając na uwadze to, że lwią część terenu zajmują lasy oraz tereny rolne, jest to naprawdę sporo. Poniżej w galerii znajdziecie najważniejsze atrakcje w Istebnej.
Zimą na narty do Istebnej
Istebna to również raj dla narciarzy. W tej kwestii wybija się Kompleks Zagroń ze swoją stacją narciarską, która posiada wyciąg krzesełkowy o długości 840 m oraz wyciąg orczykowy o długości 260 m. Trasa narciarska jest łagodna i pozwala na przyjemną jazdę. Drugim ośrodkiem narciarskim jest Złoty Groń Bike & Ski. Znajduje się na północno-wschodnim zboczu Złotego Gronia. Posiada kilka tras narciarskich o różnym stopniu trudności.
Ponadto znajdziemy w Istebnej trasy biegowe na Kubalonce o długości 2,5 km, 3 km, 5 km oraz 7,5 km.
