Dożynki śląskie to unikatowe wydarzenie w skali kraju. Ma swoje tradycje

2025-08-22 22:54

Śląskie dożynki, czy też dożynki na Górnym Śląsku mają swoje własne tradycje. Nawet te katowickie. Blisko 100 lat temu właśnie na terenie Katowic obchodzono bardzo hucznie dożynki, czyli święto plonów. Przyciągało ważnych ludzi polskiej polityki.

Dożynki śląskie w Katowicach. Tak obchodziło się dożynki blisko 100 lat temu. Unikalne zdjęcia

i

Autor: Narodowe Archiwum Cyfrowe/ Materiały prasowe Dożynki śląskie w Katowicach. Tak obchodziło się dożynki blisko 100 lat temu. Unikalne zdjęcia

Dożynki w Katowicach: Tak obchodzono święto plonów 100 lat temu

W całym kraju rozpoczął się sezon na dożynki. To tradycyjne święto plonów połączone z obrzędami dziękczynnymi za ukończenie żniw i prac polowych. Wydarzenie było popularne zwłaszcza w okresie PRL, kiedy to gospodarzami dożynek byli najczęściej przedstawiciele władz administracyjnych i często miały charakter polityczny. Zresztą w tym okresie historii polski dożynki były ważnym wydarzeniem propagandowym. Wydarzenie miało podkreślać siłę tak zwanego „sojuszu robotniczo-chłopskiego”, ważnego elementu władzy komunistycznej.

Choć wydawało się, że tradycja dożynek, zaczęła powoli wymierać, to w ostatnich latach znowu zyskuje na popularności. W wielu miejscowościach tradycyjne dożynki zaczęły przyciągać rzesze turystów często z sąsiednich miejscowości, a w przypadku miast, gdzie odbywają się dożynki, nawet z sąsiednich dzielnic. Miejski folklor znów zaczął zyskiwać uznanie ze względu na nietypową oprawę (piękne dekoracje wykonane ze słomy) i swój bardzo ludowy, tradycyjny charakter. 

Katowice śląską stolicą dożynek? Może kiedyś tak było

Choć trudno to sobie dzisiaj wyobrazić, to w Katowicach również regularnie odbywają się dożynki. Choć było to dla lokalnej społeczności duże wydarzenie, to skala przedsięwzięcia nie była już tak wielka, jak kiedyś. W Katowicach bowiem blisko 100 lat temu odbyły się jedne z największych - jeśli nie największe dożynki w regionie śląskim, które przyciągnęły m.in. Michała Grażyńskiego, zresztą ówczesnego wojewodę śląskiego. Wtedy dożynki miały bardzo uroczysty charakter i dziś powiedzielibyśmy, że zostały zorganizowane z wielką pompą.

Zobaczcie sami w naszej galerii.

Dożynki na Górnym Śląsku są inne, niż w Polsce

Śląskie Dożynki mają naturalnie wiele wspólnych cech z tymi obchodzonymi w całej Polsce. Częściami wspólnymi są m.in. dziękczynienie za plony, wieńce dożynkowe, msza, festyn. Dożynkowa celebracja na Śląsku różni się jednak kilkoma unikalnymi elementami wynikającymi wprost z historii, kultury i tożsamości śląska. Tym najważniejszym jest oczywiście język. W czasie śląskich dożynek słyszymy śląską godkę, jak i śląskie przyśpiewki. Co więcej, w niektórych miejscowościach msze święte odprawiane są w języku śląskim.

Drugim wyróżnikiem są stroje ludowe. Strój śląski różni się wyraźnie od np. krakowskiego czy kurpiowskiego. Cechuje się bogactwem zdobień, koralikami, fartuchami, czepcami, często z wpływami mieszczańskimi.

Dożynki na Śląsku - co było zwłaszcza dawniej wielkim wyróżnikiem, odbywały się kontrastowym otoczeniu. Były to co prawda wiejskie dożynki, ale w tle widniały kominy hutniczych pieców czy szyby kopalniane. 

No i wreszcie najważniejszy wyróżnik - regionalna kuchnia. Na śląskich dożynkach możemy liczyć m.in. na roladę z modrą kapustą, kluski śląskie, kołocze, żur, wodzionkę czy inne specjały serwowane tylko na Górnym Śląsku. 

Śląsk Radio ESKA Google News