Zabrze szykuje się do wyborów: 11 komitetów już zgłoszonych, w tym "Carycy" Zabrza

Kto powalczy o władzę w Zabrzu?

Wśród komitetów, które zgłosiły chęć udziału w wyborach, znajdują się zarówno znane nazwiska, jak i nowe twarze. Jednym z kandydatów jest Kamil Żbikowski (KWW Lepsze Zabrze) - miejski radny, który w poprzednich wyborach samorządowych otarł się o drugą turę z Agnieszką Rupniewską. Kolejnym kandydatem jest Borys Borówka, również radny miejski oraz lider lokalnych struktur Prawa i Sprawiedliwości, a w przeszłości kandydat tej partii na prezydenta Zabrza. 

Oprócz nich o fotel prezydenta powalczą także Łucja Chrzęstek-Bar, wiceprzewodnicząca Rady Miasta Zabrze, oraz radny miejski Sebastian Dziębowski z Konfederacji. Do walki włącza się także Michał Gaj-Majkowski.

Według informacji Polskiej Agencji Prasowej (PAP) Rafał Grygiel - były wiceprezydent Zabrza w gabinecie Agnieszki Rupniewskiej - ma być kandydatem Komitetu Wyborczego Przyjazne Zabrze. Z kolei KWW Skuteczni dla Zabrza i Małgorzata Mańka-Szulik (była wieloletnia prezydent Zabrza) zamierzają zgłosić Rafała Kobosa, byłego naczelnika biura ds. inwestorów w magistracie.

Ponadto, Krajowe Biuro Wyborcze zostało poinformowane o utworzeniu KW Stowarzyszenie Zabrzańska Inicjatywa Społeczna, KWW Teraz Zabrze i KW Libertarianie.

Jak na razie nie wiadomo, czy Agnieszka Rupniewska wystartuje w przedterminowych wyborach. Zapytana o tą kwestię tuż po referendum nie wykluczyła takiej opcji. "Najpierw rachunek sumienia, później będę się zastanawiała, co dalej" - mówiła w Radiu Katowice w rozmowie z Łukaszem Łaskawcem. 

Ewa Weber oficjalnie w grze

Ewa Weber p.o. prezydenta Zabrza również ogłosiła swój start w wyborach. Podczas konferencji prasowej podkreśliła swoje bogate doświadczenie zdobyte w biznesie, administracji samorządowej i rządowej. Zaznaczyła, że jest gotowa poprowadzić miasto w dobrym kierunku, współpracując z różnymi środowiskami.

Weber, która została powołana na stanowisko p.o. prezydenta przez premiera Donalda Tuska, wyraziła nadzieję na poparcie ze strony Koalicji Obywatelskiej. Podkreśliła, że liczy na wsparcie wszystkich, którym leży na sercu dobro Zabrza i jego rozwój.

Przed objęciem obecnego stanowiska, Ewa Weber pracowała jako dyrektor generalna w Ministerstwie Aktywów Państwowych. Wcześniej była wiceprezydentką Gliwic i prezeską Śląskiej Sieci Metropolitalnej. Jej związek z Zabrzem sięga początku lat 90., kiedy to pracowała w Urzędzie Miasta na różnych stanowiskach, w tym przez 10 lat jako sekretarz miasta.

Harmonogram wyborów

Zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów, komitety wyborcze mają czas do 16 czerwca na zawiadomienie komisarza wyborczego. Termin zgłaszania kandydatów upływa 17 lipca o godz. 16. Cisza wyborcza rozpocznie się 8 sierpnia o północy, a głosowanie odbędzie się 10 sierpnia w godzinach 7-21.

Dlaczego doszło do referendum w Zabrzu?

Agnieszka Rupniewska rządziła Zabrzem nieco ponad rok. Startując z poparciem Koalicji Obywatelskiej, w drugiej turze wyborów samorządowych w 2024 roku pokonała wieloletnią prezydentkę Zabrza, Małgorzatę Mańkę-Szulik.

Mańka-Szulik kierowała Zabrzem od 2006 roku. Nazywano ją "carycą" ze względu na twardy, czy wręcz autorytarny sposób rządzenia. Na mieście mówiło się, że urząd traktuje jak swój dwór, a urzędników jak swoich służących.

Po objęciu stanowiska Rupniewska ruszyła z naprawą budżetu miasta. Jej zdaniem do fatalnej sytuacji finansowej doprowadziły poprzednie władze miasta. Podawała, że zadłużenie Zabrza wynosi niemal miliard złotych. Wprowadzono szereg działań naprawczych m.in. zwolniono blisko stu urzędników, podniesiono ceny do Ogrodu Botanicznego w Zabrzu, a miejskie spółki i instytucje zmuszono do oszczędności. Pomóc miała też prywatyzacja Górnika Zabrze.

Inicjatorzy referendum zarzucali Rupniewskiej szereg nieprawidłowości i decyzji, które miały negatywnie wpłynąć na miasto. Wśród zarzutów znalazły się m.in. zwolnienia grupowe w samorządowych jednostkach, podwyżki opłat lokalnych, rezygnacja z organizacji cyklicznych wydarzeń kulturalnych czy przedłużający się proces prywatyzacji klubu.

W majowym referendum mieszkańcy Zabrza odwołali Rupniewską ze stanowiska. Za jej odwołaniem głosowało 27,2 tys. osób, a przeciwko 2 tys. Jednocześnie mieszkańcy nie odwołali Rady Miasta Zabrze, ponieważ nie osiągnięto wymaganego progu frekwencyjnego.

To nie jedyny taki przypadek w Śląskiem. W 2009 roku mieszkańcy odwołali prezydenta Częstochowy, a w 2012 roku prezydenta Bytomia wraz z radą miejską. Z kolei próby odwołania władz w Gliwicach, Rudzie Śląskiej i Bytomiu zakończyły się niepowodzeniem z powodu zbyt niskiej frekwencji.

Prywatyzacja Górnika Zabrze

Jednym z pomysłów na odciążenie miejskiego budżetu była prywatyzacja Górnika Zabrze. Agnieszka Rupniewska obiecywała, że sprawa zostanie zakończona tuż po zakończeniu sezonu 2024/2025. Termin ten jednak okazał się niemożliwy do dotrzymania. 

W ostatnich dniach komisarz Zabrza Ewa Weber ogłosiła nowe ramy czasowe. Negocjacje z zainteresowanymi podmiotami zakończą się najpóźniej 31 sierpnia tego roku, a do 15 września ma zostać wybrana ostateczna oferta. Kolejne kroki to złożenie wniosku do Rady Nadzorczej Klubu o zgodę na zbycie akcji. 

 Jeżeli ten cały proces będzie przebiegał sprawnie, rada miasta końcem września podejmie uchwałę i do 8 października powinno zostać wydane zarządzenie prezydenta o przeznaczeniu akcji do zbycia. Według wstępnych założeń, klub byłby sprzedany do 15 października.

Nabyciem Górnika Zabrze są zainteresowane dwa podmioty. To LP Holding GmbH – firma, której twarzą jest legenda klubu i ulubieniec kibiców, Lukas Podolski oraz  Konsorcjum Zarys-Tabapol, tworzone przez Zarys International Group sp. z o.o. oraz Tabapol Tarnówka sp. j.