W Libiążu na kopalnianych hałdach zakwitną ogrody. To efekt międzynarodowego projektu Głównego Instytutu Górnictwa

Produktem końcowym międzynarodowego projektu badawczego RECOVERY będzie opracowanie sposobu rekultywacji tzw. obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych i innych terenów zdegradowanych.

- TAURON Wydobycie chce być pierwszą firmą z sektora węgla kamiennego, która opracuje i skomercjalizuje zamienniki mieszanek gleb, uzyskanych na bazie odpadów górniczych, energetycznych i biomasy dla różnych zbiorowisk roślinnych. Produkty te powstaną z myślą o rekultywacji hałd pochodzących z kopalni węgla kamiennego – mówi mówi Tomasz Cudny, prezes zarządu Tauron Wydobycia.

To wszystko możliwe dzięki zaprojektowaniu i wykonaniu tzw. podłoży antropogenicznych z użyciem materiałów odpadowych oraz opracowaniu metod inicjowania zróżnicowanych siedlisk przyrodniczych o dużym potencjale do pełnienia funkcji przyrodniczych, rekreacyjnych i gospodarczych.

- Metoda zakłada ograniczenie kosztów utrzymania uciążliwych dla środowiska zwałowisk odpadów pogórniczych przy jednoczesnym zwiększeniu zakresu i jakości efektów działań naprawczych i ekologicznych- dodaje prezes Cudny

W ramach projektu przetestowane zostaną różnego rodzaju mieszanki glebowe uzyskane z odpadowej biomasy i odpadów poprodukcyjnych z ZG Janina, ZG Sobieski oraz elektrowni Grupy TAURON. We wrześniu na terenie hałdy górniczej w Libiążu zostanie wykonany tzw. poligon doświadczalny, na którym przeprowadzone zostaną prace rekultywacyjne z zastosowaniem nowatorskich metod wykonania pokrywy glebowej neutralizującej kwasowość odpadów-- wyjaśnia prof. Alicja Krzemień, koordynatorka projektu z Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach.

Wykonanie poligonu doświadczalnego pozwoli na przetestowanie w terenie i w warunkach rzeczywistych różnych technik rekultywacji terenów zdegradowanych działalnością górniczą.

TAURON Wydobycie wraz ze wsparciem naukowym Głównego Instytutu Górnictwa na bieżąco będzie prowadził monitoring procesów przyrodniczych testujący zastosowne rozwiązania oraz kompleksową analizę wody, gleby oraz zmian parametrów fizykochemicznych podłoża.

Ocena skuteczności zastosowanych metod rekultywacyjnych pozwoli na opracowanie optymalnych rozwiązań ekologicznych i ekonomicznych rewitalizacji hałd i innych zdegradowanych terenów przemysłowych-- dodaje prof. Krzemień.

Szczegółowy zakres prac projektu obejmujezainicjowanie rozwoju czterech typów zbiorowisk roślinnych tj.:

roślinności kserotermicznej (sucho i ciepłolubne gatunki roślin);

roślinności siedlisk świeżych (zbiorowiska ruderalne i łąkowe);

roślinności krzewiastej o funkcji przeciwerozyjnej

oraz roślinności siedlisk podmokłych (w miejscach gromadzenia się wód opadowych).

Pod koniec projektu w Katowicach odbędą się specjalne warsztaty poświęcone rozwojowi technologii wypracowanej w ramach projektu z udziałem przedstawicieli wszystkich przedsiębiorstw górniczych, podmiotów tworzących politykę i innych zainteresowanych stron w całej Polsce.

– W ramach projektu RECOVERY wypracowany zostanie także innowacyjny model wyceny usług ekosystemowych, który pozwoli na planowanie i ustalanie priorytetów zmierzających do rekultywacji obiektów powstałych w wyniku prowadzonej działalności wydobywczej – mówi prof. Alicja Krzemień. – Przygotujemy również narzędzia pozwalające na porównanie różnych wariantów rekultywacji i zagospodarowania terenu zwałowiska w oparciu o koszty realizacji oraz wycenę usług ekosystemowych, rozumianych jako wkład naturalny ekosystemów w szeroko pojęty dobrobyt człowieka – dodaje.

Pozyskana wiedza, pozwoli wypracować odpowiednie metody inicjowania zbiorowisk roślinnych na przykopalnianych hałdach górniczych oraz na terenach zdegradowanych działalnością przemysłową przywracając takie nieużytki środowisku z różną funkcjonalnością ekologiczną.

Projekt „RECOVERY: Odtworzenie zdegradowanych i przekształconych ekosystemów na terenach pogórniczych” współfinansowany jest ze Funduszu Badawczego Węgla i Stali i potrwa do 30.06.2023r. Koordynatorem projektu jest Główny Instytut Górnictwa, a partnerami jednostki naukowe, takie jak: hiszpański Uniwersytet Oviedo, niemiecki Uniwersytet Humboldta w Berlinie, czeski Uniwersytet Techniczny w Ostrawie oraz przedsiębiorstwa: Tauron Wydobycie S.A., Hulleras del Norte S.A. z Hiszpanii i Palivový kombinát Ústí, státní podnik z Republiki Czeskiej.