Historia siemianowickiej Huty Jedność jest długa i burzliwa, co nie powinno raczej nikogo dziwić, skoro liczy sobie przeszło 150 lat. Zakład, wówczas nazwany imieniem "Laura", powstał w 1836 roku z inicjatywy Hugona I Henckela von Donnersmarcka, znanego przemysłowca z Górnego Śląska. Budowa zajęła trzy lata, a niedługo później zamówienia na szyny i akcesoria torowe zaczęły spływać do Siemianowic Śląskich z całej Europy.
Huta zajmowała się produkcją m.in. surówki, stali pudlarskiej, martenowskiej, kątowników, szyn kolejowych, blach grubych i cienkich. Po wojnie zrezygnowano jednak z produkcji surowcowej, a w zamian skupiono się na rurach stalowych bez szwu.
Niestety, w czasach wolnej Polski huta zaczęła stopniowo podupadać, aż w końcu zbankrutowała. W 2003 roku Hutę Jedność, przekształconą w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, postawiono w stan likwidacji.
Teren po byłym zakładzie hutniczym kilkukrotnie wystawiano do licytacji, jednak przez długi czas nie było chętnych, by go kupić. W końcu w 2015 roku nastąpił przełom. Jak podaje "Gazeta Wyborcza", spółka Nexus Group Sp. z o. o. nabyła blisko 16 hektarów terenu za za cenę wywoławczą, czyli 2,75 mln zł.
Niedługo później rozpoczęła się rozbiórka. W pierwszej kolejności wyburzono dwa charakterystyczne kominy, potem zabrano się za resztę obiektów. Jednak nikt do końca nie wiedział, co powstanie w zamian. Spółka Nexus Group nie chciała ujawnić swoich planów na zagospodarowanie terenu, a niedługo później grunty trafiły w ręce nowego właściciela. A ten wręcz przeciwnie, swoimi pomysłami dzielił się chętnie i często.
Pomysł nr 1: nowoczesne osiedle mieszkaniowe
W 2017 roku teren dawnej huty Jedność sprawiał wrażenie jednego, wielkiego pobojowiska. Wszędzie dookoła leżał gruz, cegły i potłuczone szkło. Całość - mówiąc delikatnie - nie wyglądała zachęcająco. Ale nowy inwestor roztaczał przed mieszkańcami cudowne wizje "nowego centrum miasta", które wkrótce tam wyrośnie.
W rozmowie z "Dziennikiem Zachodnim" firma ECDDP zdradziła, że na terenie po hucie planuje budowę nowoczesnego osiedla, a także galerii handlowej, żłobka czy przedszkola. Plan był ambitny i to bardzo, bo zakończenie pierwszego etapu inwestycji szacowano na 2019 rok.
Jednak na przeszkodzie marzeniom inwestora stanął miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Przewiduje on w tym miejscu jedynie działalność usługową oraz usługowo-wielkopowierzchniową.
Nie ma możliwości, by wprowadzić zabudowę mieszkaniową (jedno i wielorodzinną) ze względu na stanowisko organów opiniujących. W tym przypadku Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach oraz Sanepidu (powiatowego oraz wojewódzkiego). Powodem owego stanowiska jest potencjalne – historyczne – zanieczyszczenie tych terenów spowodowane dawną działalnością Huty Jedność - wyjaśnia Rafał Jakoktochce z biura prasowego UM Siemianowice Śląskie.
Pomysł nr 2: centrum handlowe
Gdy mieszkańcy Siemianowic Śląskich zaczęli powoli tracić nadzieję na to, że pohutniczy teren w centrum miasta kiedykolwiek zmieni swoje oblicze, światełko w tunelu zapaliła kolejna firma. W 2022 roku Acteeum Central Europe zapowiedziało budowę nowoczesnego centrum handlowego u zbiegu ulic Katowickiej, Staszica i Waryńskiego. W ramach inwestycji miało powstać 30 lokali użytkowych, sklep spożywczy i strefa gastronomiczna. Otwarcie planowano na połowę tego roku.
Połowa roku nadeszła, a centrum jak nie było, tak nie ma. Czy plany inwestora są aktualne? Dariusz Wolanin z Acteeum Central Europe zapewnia, że projekt zostanie zrealizowany, zmianie uległ jedynie harmonogram jego realizacji. Spółka musi w pierwszej kolejności nabyć teren, bo na chwilę obecną podpisała jedynie umowę przedwstępną z aktualnym właścicielem. Dotyczy ona zakupu części terenu o powierzchni 5 hektarów. ACE chce to zrobić do końca tego roku.
"Wstępnie szacujemy termin samej budowy na około 12 miesięcy" - dodaje Wolanin. Podkreśla przy tym, że ACE posiada wszelkie zezwolenia na realizację inwestycji. Siemianowicki urząd miasta potwierdza, że wydał inwestorowi stosowną decyzję środowiskową oraz uzgodnił wniosek o lokalizację zjazdów drogowych na teren inwestycyjny.
Jeśli zatem plany ACE dojdą do skutku, centrum handlowe będzie gotowe najwcześniej na początku 2025 roku.