Oto najwyżej położone miasto w Śląskiem
Szczyrk to miasto położone w samym sercu Beskidu Śląskiego, pomiędzy masywami Skrzycznego, Klimczoka i Magury. Jego zabudowa rozciąga się na wysokościach od około 470 do nawet 600 metrów nad poziomem morza, co czyni je najwyżej położonym miastem w całym województwie śląskim. Natomiast cały teren miasta jest położony na wysokości pomiędzy 470 a 1257 m n.p.m. Co ciekawe, najniższy punkt znajduje się przy granicy z Buczkowicami, a najwyższy to szczyt Skrzycznego
Kluczowe jest to, że niemal całe miasto ma charakter górski. W przeciwieństwie do innych beskidzkich miejscowości, Szczyrk nie posiada nisko położonego, wyraźnie „miejskiego” centrum w szerokiej dolinie. Ulice, osiedla i pensjonaty wspinają się po stokach gór, a różnice wysokości są widoczne nawet w obrębie jednej dzielnicy.
To właśnie średnia wysokość zabudowy, a nie tylko pojedyncze punkty, przesądza o tym, że Szczyrk uznawany jest za najwyżej położone miasto regionu.
Krótka historia Szczyrku – od osady pasterskiej do górskiego kurortu
Początki Szczyrku sięgają XV wieku, kiedy na teren dzisiejszego miasta docierali osadnicy wołoscy, a także przybysze z Węgier, Czech i Słowacji. Zabudowa rozwijała się wzdłuż doliny, a ziemię dzielono w charakterystyczny sposób – górale otrzymywali działki zarówno na lepiej, jak i gorzej nasłonecznionych stokach. Pierwszy spis ludności przeprowadzono w 1630 roku.
Z czasem, obok rolnictwa, coraz większe znaczenie zaczęły mieć pasterstwo, wyrób sukna z owczej wełny oraz gospodarka leśna, powiązana z przemysłowymi ośrodkami w Bielsku i Białej. Na początku XIX wieku wieś liczyła już ponad 170 gospodarstw.
Na przełomie XIX i XX wieku Szczyrk był rozproszoną, górską miejscowością zamieszkaną głównie przez ludność polskojęzyczną. Istotnym momentem było włączenie Salmopola w 1927 roku, co nadało miejscowości dwuwyznaniowy charakter. Po I wojnie światowej rozpoczął się dynamiczny rozwój turystyki – powstały pierwsze schroniska, a Szczyrk zaczął przyciągać narciarzy.
Po II wojnie światowej miasto szybko urosło w jeden z najważniejszych ośrodków wypoczynkowych w Beskidach. Powstawały liczne domy wczasowe, hotele i pensjonaty, rozwijano infrastrukturę sportową, w tym kolej linową na Skrzyczne i wyciągi narciarskie. W 1973 roku Szczyrk uzyskał prawa miejskie.
Dziś to nowoczesny górski kurort z rozbudowaną bazą noclegową i sportową, który łączy pasterskie korzenie z turystycznym charakterem. W pamięci mieszkańców zapisała się także tragiczna katastrofa z 2019 roku, kiedy w wyniku wybuchu gazu zginęło osiem osób.
Zobaczcie Szczyrk na zdjęciach w galerii.
Jak na tle Szczyrku wypadają inne górskie miasta Śląska?
Choć Wisła, Ustroń czy Bielsko-Biała również leżą w rejonach górskich, ich średnia wysokość jest wyraźnie niższa niż w przypadku Szczyrku.
- Wisła – ok. 430–450 m n.p.m. Miasto leży w szerokiej dolinie rzeki Wisły. Choć otaczają je wysokie szczyty, centrum znajduje się znacznie niżej.
- Ustroń – ok. 400 m n.p.m. To miasto podgórskie, w którym górska zabudowa zaczyna się dopiero w wyższych dzielnicach.
- Bielsko-Biała – ok. 330–350 m n.p.m. Jedno z najniżej położonych miast w tej części regionu, z wyraźnie miejskim charakterem centrum.
Na tym tle Szczyrk wyróżnia się nie tylko wysokością, ale też spójnością górskiego krajobrazu.
