Zespół Downa jest najczęstszą genetyczną przyczyną niepełnosprawności intelektualnej (występuje w 1 przypadku na 800 urodzeń). Większość dzieci z trisomią 21 ma lekką lub umiarkowaną niepełnosprawność intelektualną - zmagają się z opóźnieniem i dysharmonią w sferze fizycznej, poznawczej, osobowościowej oraz emocjonalno-motywacyjnej. Dlatego tak ważna jest ich ciągła, wielowymiarowa rehabilitacja.
Terapia SI - obok innych zajęć, jak na przykład rehabilitacji ruchowej, zajęć logopedycznych czy tanecznych - jest jednym z elementów programu, jaki realizowany jest w NSSP “Arka Noego”. - Każdy z nas - także, kiedy jest osobą neurotypową - ma jakieś mniejsze lub większe deficyty sensoryczne. W większości przypadków nie utrudniają one mocno codziennego funkcjonowania, ale faktem jest, że każdy z nas inaczej reaguje na różnego rodzaju bodźce, na przykład zapach, smak, dźwięk, czy faktura ubrań - mówi Magdalena Skorupa-Grajner.
Czym jest integracja sensoryczna (SI)? To zdolność do odbierania przez układ nerwowy informacji płynących ze zmysłów. Dzięki temu możemy rozumieć, jak funkcjonuje otaczający nas świat i nadawać sens docierającym zewsząd bodźcom. Niestety u osób z zespołem Downa obserwuje się znaczne zaburzenia integracji sensorycznej, a to przekłada się na jakość funkcjonowania w różnych obszarach.
- Zaburzenia integracji sensorycznej u osób z trisomią 21 (co spowodowane jest m.in. inną budową niektórych narządów niż u osób zdrowych) przekładają się na inną percepcję dotyku, wzroku oraz słuchu. W efekcie mogą one mieć zbyt małą lub dużą wrażliwość na bodźce, problem z zachowaniem równowagi, nadpobudliwość psychoruchową, trudności z zachowaniem koncentracji, ale także problem z jedzeniem i negatywnie reagować na smak (szczególnie kwaśny) czy konsystencję pokarmów - wymienia Magdalena Skorupa - Grajner.
Te wyzwania w jakimś stopniu pozwala zniwelować terapia SI.
- Deficyty sensoryczne nie dotyczą tylko najmłodszych dzieci, nie da się z nich “wyrosnąć” - bez terapii zaburzenie nie minie. Polega ona przede wszystkim na zabawie, subtelnie kierowanej przez terapeutę tak, aby zachęcić dziecko do wykonywania aktywności, które będą wyzwalać pożądane reakcje na bodźce sensoryczne, które dziecko może potem efektywnie wykorzystać w celowych działaniach. Terapeuta dba o odpowiedni “pokarm sensoryczny” dla mózgu w postaci aktywności dostarczających głównie stymulacji przedsionkowej, proprioceptywej i dotykowej (zmysły bazowe), ale także zabawy i stymulacje nakierowane na wzrok, słuch, smak, węch a nawet interocepcję - tłumaczy Anna Roman, terapeutka integracji sensorycznej w "Arce Noego".
Każdy z nas jest inny, dlatego bardzo ważne jest, aby terapia SI do każdego z uczniów była dostosowywana indywidualnie. - To się w “Arce Noego” udaje, ale jednocześnie, ze względów na braki kadrowe, wiąże się z dużym obciążeniem dla naszych dwóch nauczycieli oraz terapeutów, którzy prowadzą też inne zajęcia - zauważa prezes fundacji Arka Noego.
W efekcie placówka od kilku miesięcy szuka terapeuty SI. Do obsadzenia jest 11 godz. (godzina terapii trwa 60 minut).
- Osoby z zespołem Downa zmagają się z różnymi poziomami niepełnosprawności. Jednak wynikające z tego ograniczenia i trudności edukacyjne nie powinny oznaczać bierności, a być motywatorem do poszukiwania odpowiednich metod, które mają stymulować do działania. Dzieci z trisomią 21 jeżdżą na rowerach dwukołowych, pływają, nurkują, jeżdżą na nartach, grają na keyboardzie, szyją, gotują. Dorosłe osoby pracują… Jeżeli tylko dostaną szansę, żyją pełnią życia - podkreśla Magdalena Skorupa-Grajner.
NSSP „Arka Noego” w Katowicach działa od 2014 roku. Uczęszczają do niej nie tylko dzieci z zespołem Downa, ale także te upośledzone w stopniu lekkim i umiarkowanym. Lekcje w „Arce Noego” prowadzone są w taki sposób, by przekazywać informacje będące jak najbliżej realnego życia. Na matematyce dzieci uczą się liczyć pieniądze, potem idą do sklepu i robią zakupy, na biologię chodzą do ogrodu zbierać rośliny, które oglądają potem pod mikroskopem. Oprócz bloku dydaktycznego placówka gwarantuje uczniom dostęp do wszelkich zajęć dodatkowych / terapeutycznych, które na danym etapie rozwoju są im potrzebne. Nauka w placówce jest bezpłatna, zajęcia dodatkowe także nie wymagają dopłaty. Rekrutacja do szkoły przebiega w sposób ciągły. Więcej informacji na stronie: www.fundacjaarkanoego.pl