Program "Lipidogram dla pierwszaka" Śląskiego Centrum Chorób Serca
Alarmujące dane z Zabrza. Co 7 przebadany uczeń pierwszej klasy szkoły podstawowej z podwyższonym cholesterolem. Opublikowano wyniki badań w ramach pierwszego w Polsce programu wczesnego wykrywania zaburzeń lipidowych u dzieci - "Lipidogram dla pierwszaka". Autorami programu są kardiolodzy Śląskiego Uniwersytetu Medycznego ze Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Program ma na celu poszukiwania czynników przedwczesnej miażdżycy.
Zgodnie z wynikami przeprowadzonych badań, prawie 15% przebadanych dzieci z Zabrza ma zaburzenia gospodarki lipidowej.
- U prawie 15 proc. dzieci zaobserwowaliśmy podwyższony poziom cholesterolu, czyli co siódme dziecko w populacji Zabrza, w pierwszej klasie ma podwyższony ten poziom - powiedział podczas czwartkowej konferencji prasowej kierownik III Katedry i Kliniki Kardiologii Wydziału Nauk Medycznych w Zabrzu prof. Mariusz Gąsior.
Dzieci, u których wykryto podwyższone stężenie cholesterolu, zostały skierowane na dalsze badania w Poradni Kardiologicznej dla Dzieci Śląskiego Centrum Chorób Serca. Do zrobienia niezbędnych badań zachęcono również ich rodziców, ponieważ zaburzenie to często jest uwarunkowane genetycznie.
Czym jest hipercholesterolemia rodzinna?
- U wielu chorych mamy dowody na przedwczesne występowanie choroby wieńcowej, udarów mózgu i nagłych zgonów w młodym wieku. Za część z nich odpowiedzialna jest hipercholesterolemia rodzinna. Na świecie żyje ok. 30 milionów chorych z tym typem hipercholesterolemii, w samej Polsce jest to liczba ok. 200 tysięcy osób, z czego większość nie ma świadomości istnienia choroby. Choroba skutkuje przedwczesną miażdżycą, czego skutkiem są zawały serca lub udary mózgu u pacjentów przed 30 rokiem życia. Co więcej, jak wynika z naszych wcześniejszych badań, większość rozpoznań przedwczesnej miażdżycy, w tym hipercholesterolemii rodzinnej zostaje postawionych dopiero po zawale serca lub udarze mózgu - powiedziała w listopadzie ubiegłego roku dr hab. Krzysztof Dyrbuś kardiolog z III Kliniki Kardiologii w ŚCCS.
W przypadku zdiagnozowania hipercholesterolemii rodzinnej opieką lekarską objęta zostanie cała rodzina „pierwszaka”. Ze względu na genetyczne podłoże choroby na badania skierowani zostaną zarówno rodzice dziecka, jak i jego rodzeństwo. Podejrzewa się ją w przypadku obecności stężenia cholesterolu całkowitego wynoszącego ponad 310 mg/dl i/lub cholesterolu LDL ponad 190 mg/dl przy współistniejącym prawidłowym stężeniu trójglicerydów.
Niepokojące wyniki badań ŚCCS
Program "Lipidogram dla pierwszaka" rozpoczęto już w czerwcu 2023 r. Lekarze przeprowadzali rozmowy z dyrektorami szkół, którzy następnie zachęcali do wzięcia udziału w akcji wychowawców klas i rodziców. W listopadzie ubiegłego roku pozytywną opinię wydała Komisja Bioetyczna Śląskiego Uniwersytetu Medycznego i oficjalnie rozpoczęto przeprowadzanie badań w szkołach. Zgodę na przeprowadzenie badania podpisało 80% rodziców, a 51% zgłosiło się na nie z dziećmi. Cztery szkoły podstawowe na terenie Zabrza nie chciały wziąć udziału w akcji.
Badaniami w ramach akcji "Lipidogram dla pierwszaka" objęto łącznie 331 uczniów pierwszych klas 36 szkół podstawowych z Zabrza. Badanie polegało na pomiarze stężenia cholesterolu całkowitego, przygodnego stężenia glukozy w kropli krwi włośniczkowej, przygodnego ciśnienia tętniczego oraz sprawdzenie wzrostu i wagi dziecka.
- U 98 pierwszaków stężenie cholesterolu całkowitego wynosiło ponad 190 mg/dl (14,8% badanych uczniów), z kolei u 341 (51.6%) dzieci stężenie cholesterolu całkowitego przekroczyło 170 mg/dl. Najwyższe zmierzone stężenie cholesterolu wyniosło 275 mg/dl - przekazują pracownicy Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu.
Lekarze ŚCCS mają nadzieję, że przeprowadzona akcja wzbudzi zainteresowanie Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia. Liczą, że wspólnymi siłami w przyszłości uda się stworzyć program przedwczesnego wykrywania miażdżycy. Jak poinformował prof. Mariusz Gąsior, trwają rozmowy w Krajowej Radzie ds. Kardiologii nad uruchomieniem projektu w całym kraju.
