Sztuczna inteligencja w postaci popularnego Chat GPT od grudnia coraz częściej wykorzystywana jest nie tylko do zabawy i tworzenia śmiesznych tekstów. Uczniowie w szkołach oraz studenci szybko przekonali się, że to także niemal doskonałą pomoc przy rozwiązywaniu zadań domowych i pisaniu prac semestralnych. Nauczyciele zauważyli nagle, że przeciętni do tej pory uczniowie przynoszą coraz lepsze wypracowania i chwalą się rozwiązaniami nawet najtrudniejszych zadań matematycznych.
Poradnik MEiN dla nauczycieli o Chat GPT
Nauczyciele stają dziś przed prawdziwym wyzwaniem - jak oceniać prace, które mogą być tworzone całkowicie lub w bardzo dużym stopniu przez sztuczną inteligencję.
Z tego powodu Ministerstwo Edukacji i Nauki opublikowało specjalny poradnik dla nauczycieli.
Poradnik składa się z kilku części. Na początek nauczyciele dowiadują się, czym jest sztuczna inteligencja, jak działa i gdzie już jest wykorzystywana, a także jakie narzędzia już korzystają z jej możliwości.
Według ekspertów MEiN Chat GPT może się okazać bardzo pożytecznym narzędziem wspierającym proces nauczania i uczenia się, ponieważ:
- ● wytłumaczy krok po kroku, co należy zrobić, aby rozwiązać zadanie matematyczne;
- ● stworzy plan wypracowania lub napisze kilka pierwszych zdań tekstu;
- ● przeanalizuje tekst ucznia, niekoniecznie przypominający rozprawkę, i wyłowi z niego argumenty; dzięki temu autor będzie wiedział, jak poprawić pierwotny materiał, i nauczy się argumentowania;
- ● pomoże udoskonalić tekst (także obcojęzyczny), wskazując fragmenty, które wymagają poprawy;
- ● wygeneruje zdania, w których wskazane słowo występuje w różnych kontekstach, dzięki czemu uczeń utrwali sobie różne konstrukcje językowe;
- ● streści za długie notatki albo rozwinie zapiski zbyt ogólne (jedni uczniowie notują każde słowo nauczyciela, inni z kolei zapisują jedynie główne hasła, z których trudno później cokolwiek wywnioskować);
- ● wyjaśni prostym językiem skomplikowane zagadnienia;
- ● udzieli wskazówek dotyczących koncepcji projektu, który uczniowie przygotowują w ramach zajęć, i pokaże przykłady podobnych projektów;
- ● powie, jak poprawić kod, który piszą uczniowie interesujący się programowaniem;
- ● przygotuje quizy, testy i inne materiały edukacyjne, które ułatwią naukę;
- ● zaplanuje trening dla uczestników lekcji wychowania fizycznego;
- ● przygotuje zaproszenie na szkolną uroczystość;
- ● stworzy konspekt zajęć.
Godne podkreślenia jest, że Chat GPT może być niezwykle użyteczny dla uczniów ze specjalnymi potrzebami, bo potrafi czytać na głos zapisany tekst, także w alfabecie Braille’a.
Czy Chat GPT jest groźny dla użytkowników?
Według poradnika dla nauczycieli, odpowiedzi chatbota nie zawsze są poprawne. Na etapie uczenia się korzystał on bowiem z różnych baz danych, do których był wówczas podłączony, także tych, które zawierały informacje nieprawdziwe. Stąd biorą się błędy np. dotyczące powierzchni i ludności miast, nazwisk znanych ludzi oraz ich obecnie wykonywanych zawodów i stanowisk. Zdarza się, że powiela błędy statystyczne, błędy stylistyczne, językowe, chociaż trzeba przyznać, że pisze zgodnie z obowiązującą ortografią i interpunkcją.
Mimo tych niedociągnięć specjaliści MEIN zachęcają do mądrego korzystania z możliwości Chatu GPT.
Jak korzystać z Chat GPT w szkole?
Według specjalistów, którzy przygotowali poradnik dla nauczycieli, Chat GPT może wspomóc naukę krytycznego myślenia.
Jak to zrobić na lekcji?
Oto przykład. Wystarczy, że poprosisz uczniów o przygotowanie z jego pomocą artykułów na różne tematy, a następnie o krytyczne odniesienie się do nich i zweryfikowanie uzyskanych informacji w innych źródłach. Ten drugi krok, polegający na merytorycznej ocenie tekstu, który wygenerował chatbot, możecie zresztą wykonać wspólnie na lekcji - radzą autorzy poradnika.
Krytyczne myślenie zalicza się – obok kreatywności, komunikacji i kooperacji – do tzw. kompetencji 4K, nazywanych także miękkimi kompetencjami przyszłości.
Jak sprawdzić, kto napisał pracę: Chat GPT czy uczeń?
Aby upewnić się, że praca szkolna jest dziełem ucznia, warto zwrócić uwagę na kilka rzeczy:
- Sprawdź, czy praca jest napisana w stylu, który odpowiada poziomowi ucznia. Czy zdania są zrozumiałe i poprawne gramatycznie?
- Warto porozmawiać z uczniem o pracy i zapytać o szczegóły, które są w niej zawarte. Czy uczeń może powiedzieć coś więcej na jej temat i odpowiedzieć na pytania dotyczące konkretnej tematyki?
- Możesz także sprawdzić pracę za pomocą narzędzi do wykrywania plagiatów, aby upewnić się, że nie zawiera ona fragmentów skopiowanych z innych źródeł.
Każdy nauczyciel ma możliwość także skorzystania z programu antyplagiatowego, który wykryje fragmenty skopiowane z innych źródeł, lub aplikacje takie jak:
- GPTZeroi
- DetectGPT
Poradnik dla nauczycieli jest pierwszą próbą zmierzenia się z Chatem GPT. W najbliższym czasie powstaną kolejne.