Kierowcy, który jedzie popularną „wiślanką”, czyli drogą krajową 81 od Katowic do Mikołowa, w oczy rzucają się dwa nietypowo wyglądające bloki. Kształtem przypominają rakiety lub piramidy. Co to za intrygujący akcent w otoczeniu tradycyjnej zabudowy mieszkaniowej? Wyjaśniamy zagadkę.
Manhattan w Mikołowie to wysokie bloki mieszkalne w dzielnicy Mikołowa Reta postawione na wzgórzu w latach 90. Projekt pochodzi ze współpracy Henryka Buszko i Aleksandra Franty, autorów między innymi kompleksów sanatoriów w Ustroniu.
Manhattan w Mikołowie
Projekt pojawił się już w latach 80., jednak ze względu na trudności realizacyjne budowę ukończono dopiero na początku kolejnej dekady. Dwa bloki miały stanowić początek większych inwestycji w tym rejonie. Mikołów był jednym z nowocześniejszych śląskich miast. Od lat 70. XX wieku w Recie Śmiłowickiej w Mikołowie działa nowoczesne laboratorium tworzyw sztucznych. Całkiem niedaleko jest także osiedle Nad Jamną projektu Stanisława Niemczyka – nazywanego polskim Gaudim.
W wielu polskich miastach powstawały takie „Manhattany”, był to żartobliwy przydomek nadawany targowiskom i wyróżniającym się blokom. Bloki na Recie widać z daleka - z drogi lub linii kolejowej. Wszystko to zawdzięczają temu, że stoją na wzgórzu. Stanowią punkt orientacyjny.
Zobacz zdjęcia
Infrastruktura wokół blokowisk jest skromna. Całość wygląda jak dwie kosmiczne rakiety w środku sielankowej wioski. Kiedyś niedaleko nawet pasły się owce i kozy. Mieszkanie w tej okolicy pewnie nie należy do najwygodniejszych. Mieszkańcy mogą robić zakupy w centrum handlowym, które jest obok ale droga do niego jest kręta i z powrotem trzeba iść pod górkę
Dwa charakterystyczne bloki w stylu modernistycznym, na pewno należałoby odnowić. Mimo aktualnie odrapane i zaniedbane z zewnątrz tworzą niepowtarzalny klimat. Magii miejsca dodaje również ich lokalizacja na wzgórzu.
Mikołów na tle rozwoju architektonicznego
Mikołów, z bogatą historią sięgającą średniowiecza, przeszedł znaczące przemiany urbanistyczne w XIX wieku. Dynamiczny rozwój przemysłu przyczynił się do budowy plantów, rozwoju dróg, wzniesienia ratusza oraz uruchomienia pierwszej linii kolei żelaznej. W mieście powstała również pierwsza polska drukarnia na Śląsku, założona przez Tomasza Nowackiego w 1845 roku.
W kontekście tych przemian, "Manhattan" w Recie stanowi przykład późniejszej modernizacji miasta, łącząc tradycję z nowoczesnością i odzwierciedlając ciągłe dążenie Mikołowa do innowacji w architekturze.
Tekst powstał dzięki pomocy Olgi Drendy
Architekci Henryk Buszko i Aleksander Franta
Henryk Buszko (1924–2015) i Aleksander Franta (1925–2019) byli wybitnymi polskimi architektami, których współpraca zaowocowała wieloma znaczącymi realizacjami, kształtującymi krajobraz urbanistyczny Śląska. Do ich najbardziej znanych projektów należą:
- Osiedle Tysiąclecia w Katowicach: Charakterystyczne wieżowce zwane "kukurydzami", które stały się ikoną katowickiego krajobrazu miejskiego.
- Osiedle Gwiazdy w Katowicach: Zespół siedmiu wieżowców o unikalnym kształcie, przypominającym gwiazdy, stanowiący przykład nowatorskiego podejścia do projektowania budynków mieszkalnych.
- Sanatorium w Ustroniu: Kompleks sanatoryjny składający się z charakterystycznych piramidalnych budynków, harmonijnie wpisujących się w górski krajobraz Beskidu Śląskiego.
Uzdrowisko w Ustroniu wymaga zmian. Oto projekt z wizualizacjami:
