Ikona Gliwic zyska nowe życie
Ruiny Teatru Victoria, od lat uważane za jedno z najbardziej wyjątkowych miejsc na mapie miasta, zostaną przebudowane i dostosowane do całorocznego użytkowania. Obecnie historyczna przestrzeń może działać tylko w cieplejszych miesiącach – jesienią i zimą budynek stoi pusty i nieogrzewany.
Dziś dostępny jest jedynie parter sali dla ok. 300 osób. Balkony oraz część zniszczonych konstrukcji od lat pozostają wyłączone z użytkowania z uwagi na zły stan techniczny. Niezbędne jest wzmocnienie fundamentów, odbudowa loggii oraz pełna konserwacja elewacji.
Po modernizacji w Ruinach powstanie wielofunkcyjna sala widowiskowa dla około 400 widzów – z obrotową sceną i możliwością zwiększenia pojemności aż do 500 osób podczas koncertów stojących.
Surowy, „spalony” charakter ruin zostanie zachowany, ale dopełnią go nowoczesne technologie – m.in. immersyjny system nagłośnienia 3D oraz mobilne siedziska zamiast tradycyjnych foteli.
Wejście, foyer, zaplecze i komunikacja zostaną przebudowane z pełnym uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
„To inwestycja w przyszłość Gliwic”
Prezydent miasta, Katarzyna Kuczyńska-Budka podkreśla, że rewitalizacja Victorii będzie jednym z najważniejszych projektów kształtujących wizerunek miasta:
– Wzmacniamy tożsamość Gliwic i pokazujemy, że potrafimy łączyć historię z nowoczesnym rozwojem. Tak buduje się miasto, w którym chce się żyć, pracować i studiować.
Również dyrektor Centrum Kultury Victoria, Paweł Januszewski, zwraca uwagę na emocjonalny wymiar projektu. – Victoria ma pozostać miejscem z duszą, ale przygotowanym do funkcjonowania na poziomie współczesnej sceny artystycznej.
Na elewacji od strony al. Przyjaźni planowany jest neon „VICTORIA” i imponująca ściana LED, która umożliwi organizację plenerowych wydarzeń.Po wyburzeniu sąsiedniego budynku PZMOT możliwe będzie wykonanie dużego muralu inspirowanego historią miejsca.
Miasto przewiduje przebudowę w dwóch etapach:
- I etap – modernizacja budynku teatru – start prac: 2026 r., czas realizacji: ok. 2 lata, budżet: 70 mln zł
- II etap – nowa strefa kultury w kwartale ulic: Zwycięstwa – Dworcowa – Barlickiego – Kłodnicka
To właśnie tam ma powstać kolejna sala – tym razem nawet na 700 miejsc, a także przestrzenie wystawowe, rekreacyjne i gastronomiczne. Miasto będzie się ubiegać o 15,4 mln zł wsparcia w ramach ZIT.
Za koncepcję rozwoju całej strefy odpowiada Biuro Urbanisty Miasta oraz zespół MSP w GZM. Projekt powstaje przy udziale mieszkańców, organizacji społecznych i uczelni. Urbanistka Agata Twardoch podkreśla:
– To przedsięwzięcie urbanistyczne i społeczne. Chcemy stworzyć serce kultury – miejsce spotkań i nowych idei.
Konkurs architektoniczno-urbanistyczny ma zostać ogłoszony w I kwartale 2026 roku. Realizacja strefy kultury planowana jest po 2028 roku.
Zobaczcie wizualizacje teatru Victoria w galerii.
Historia Teatru Victoria w Gliwicach – od świetności po symboliczne „Ruiny”
Budynek dzisiejszych Ruin Teatru Victoria powstał w 1890 roku jako Teatr Miejski. Z czasem był rozbudowywany, stając się jednym z najważniejszych centrów życia kulturalnego w Gliwicach. Tutejsza scena słynęła ze znakomitej akustyki i nowoczesnego wyposażenia, co zapewniło jej opinię jednej z najlepiej przygotowanych sal teatralno-operowych na Śląsku.
W sezonie 1924/1925 teatr wszedł w skład Górnośląskiego Teatru Trzech Miast, razem z placówkami z Bytomia i Zabrza. W tamtych latach publiczność mogła oglądać w Gliwicach wysokiej klasy widowiska muzyczne, w tym dzieła Wagnera, Webera, Straussa, Kálmána czy Lehára.
W 1945 roku, po wkroczeniu Armii Czerwonej, obiekt został podpalony. Dzięki ścianie ogniowej nie spłonął w całości, jednak sala główna, scena i foyer uległy znacznym zniszczeniom. Wraz z nimi przepadły dekoracje, wyposażenie oraz większość drewnianych elementów konstrukcyjnych.
Późniejsze próby zabezpieczenia budynku nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Wprowadzono ciężki żelbetowy strop, który pogorszył stan murów, dodatkowo osłabiając strukturę teatru. Sam obiekt został następnie podzielony pomiędzy różnych użytkowników i stracił swoją pierwotną funkcję.
Przez lata w zabytkowych murach mieściła się m.in. miejska łaźnia i magazyny. Realna perspektywa ratowania teatru pojawiła się dopiero w latach 90. XX wieku — starania podjęła Fundacja Odbudowy Teatru Miejskiego kierowana przez Ewę Strzelczyk.
W 1996 roku budynek ponownie został udostępniony publiczności — w maju odbył się tu koncert Piwnicy pod Baranami. Od tego momentu Victoria znów zaczęła żyć kulturą, a zachwycająca monumentalna przestrzeń, która zachowała ślady wojennych zniszczeń, zyskała nową nazwę: „Ruiny”.
