„Izba kapelmajstra” i „izba śląskiego master chefa” - to już wkrótce w szybie Franciszek
W założeniu szyb Franciszek ma być miejsce pełnym atrakcji, by mieszkańcy, ale nie tylko, chcieli spędzać tu czas wolny, poznając ciekawostki dotyczące Rudy Śląskiej, integrując się i bawiąc. I właśnie dlatego do końca tego roku samorząd zamierza wyremontować część zabudowań, w których powstanie Lokalne Centrum Tradycji.
Najpierw wykonana zostanie tematyczna adaptacja wybranych pomieszczeń. Każde z nich poświęcone będzie jakiemuś elementowi dziedzictwa niematerialnego, nawiązującego do historii obiektu i dzielnicy.
Wnętrze Lokalnego Centrum Tradycji zostanie podzielone na kilka tematycznych przestrzeni. Jedną z nich będzie „izba kapelmajstra” – poświęcona tradycji muzycznej oraz śpiewaczej. W izbie przygotowana zostanie wystawa prezentująca tradycyjne instrumenty używane na Górnym Śląsku. Jednak przede wszystkim miejsce to będzie udostępniane jako sala prób dla wywodzących się z górnictwa orkiestr dętych oraz zespołów śpiewaczych popularyzujących pieśni śląskie.
Z kolei „izba śląskiego master chefa” to przestrzeń zaaranżowana na tradycyjną śląską kuchnię, w której będzie można nie tylko poznać tradycyjne sprzęty kuchenne, ale także zapomniane receptury i przepisy. W kuchni, wyposażonej zarówno w tradycyjny śląski piec kuchenny, jak i nowoczesne sprzęty, będzie można nie tylko wziąć udział w pokazach kulinarnych, ale samemu nauczyć się jak przygotować „ślonski obiod”, „szałot”, „szpajza”, „wodzionka”, „kołocz” czy „hekele”.
Będzie „izba szycio”. W tym miejscu użytkownicy nie tylko poznają elementy stroju śląskiego i jego historię, ale także nauczą się jak wiązać „purpurkę” i „szlajfkę”, jak i kiedy nosić „korona”, jak zrobić korale, czym jest „zopaska”, „jakla” i „westa”. Tu użytkownicy nie tylko będą mogli poznać historię śląskiego stroju ludowego, ale pod okiem lokalnych mistrzyń nauczyć się robienia na drutach czy szydełkowania.
Atrakcje dla dzieci ze śląskimi, podwórkowymi grami
Nie zabraknie atrakcji dla najmłodszych, dla których zostanie przygotowana „izba bajtla”, czyli pokój gier i zabaw dziecięcych, w którym najmłodsi poznają stare śląskie podwórkowe i domowe gry, a także nauczą się samodzielnie wykonywać tradycyjne zabawki.
W Lokalnym Centrum Tradycji będzie można odwiedzić także „działek”, czyli zewnętrzny ogródek warzywny z możliwością przeznaczenia jego części do upraw społecznych. W ogródku sadzone i uprawiane będą rośliny związane z tradycją kulinarną robotniczego Górnego Śląska. Wyhodowane w ogródku zioła, owoce i warzywa będą wykorzystywane w warsztatach prowadzonych w „izbie master chefa”.
Szyb Franciszek to perełka architektury, pamiątka historii górnictwa
Zespół szybu Franciszek dawnej kopalni Wawel to jeden z najstarszych i najpiękniejszych, choć zaniedbanych zabytków przemysłowych w Rudzie Śląskiej. Znajduje się tuż obok dworca kolejowego położonego w dzielnicy Ruda.
- Obiekty wchodzące w skład szybu Franciszek posiadają wyróżniające cechy artystyczne - piękne detale architektury, czytelny układ założenia, zachowaną oryginalną tkankę budowlaną – wymienia dr inż. arch. Łukasz Urbańczyk, Miejski Konserwator Zabytków w Rudzie Śląskiej.
– Warto dodać, że od 1984 r. szyb ten figuruje w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego. To materialna pamiątka historii górnictwa oraz związanej z nim kultury robotniczej i jednocześnie pozostałość po pierwszej kopalni węgla kamiennego na tym terenie - kopalni „Brandenburg” – dodaje.
Koszt budowy Lokalnego Centrum Tradycji to ponad 2 mln zł, z czego 1 mln zł pochodzi z wygranej w konkursie „Nasz zabytek”, zorganizowanym przez Fundację Most The Most, natomiast reszta funduszy to dofinansowanie z budżetu Górnośląsko–Zagłębiowskiej Metropolii.
Utworzenie Lokalnego Centrum Tradycji to część planów modernizacji zabudowań należących do dawnego szybu Franciszek. Pozostałe obiekty zostaną zaadaptowane na mieszkania komunalne i wspomagane.
