Jednocześnie spółka cały czas wdraża działania, które mają zminimalizować uciążliwość zrzutów wód dołowych do rzek.
- Przeanalizowaliśmy możliwości retencyjne, jeżeli chodzi o w tym wypadku o zlewnię Odry. W przypadkach krytycznych, czyli niskiego stanu wód na Odrze, byłaby możliwość trzymania wody. Taką możliwość retencyjną znaleźliśmy na pompowni Gliwice i sprowadza się to do trzech tygodni wstrzymania całkowitego pompowania wód - powiedział nam Marek Pieszczek ze Spółki Restrukturyzacji Kopalń.
Każdego roku ponad 93 miliony metrów sześciennych wody ze zlikwidowanych kopalń na Śląsku trafia do Wisły i Odry. W ciągu dwóch lat - 10 procent wody tej o najlepszych parametrach, ma po uzdatnieniu trafić ponownie do kranów mieszkańców. List intencyjny w sprawie budowy stacji uzdatniania wody został już podpisany z Katowicami i Jaworznem. W ciągu dwóch lat woda pompowana ze zlikwidowanych dwóch kopalń ma być oczyszczona i ponownie wykorzystana.
Trwają prace nad możlwiścią wykorzystania pozostałych wód dołowych.
- Będziemy dalej prowadzili rozmowy i badania po to żeby wykorzystać czy do celów wody pitnej, czy do celów przemysłowych. Również mamy w swoim planie wytwarzanie wodoru. Żeby go wytwarzać potrzebna jest również woda - dodaje Marek Pieszczek.
Centralny Zakład Odwadniania Kopalń (CZOK) - Odział SRK S.A. - zapewnia bezpieczeństwo wszystkim czynnym kopalniom w GZW. Celem odwadniania jest niedopuszczenie do niekontrolowanego i gwałtownego przepływu/wdarcia się wody ze zlikwidowanych kopalń do czynnych zakładów górniczych. Odwadnianie chroni także użytkowe poziomy wodonośne i zapobiega powstawaniu zapadlisk oraz podtopień na powierzchni.
Strukturę Oddziału CZOK tworzy 16 pompowni, utworzonych na bazie majątku zlikwidowanych kopalń, w tym:
6 pompowni głębinowych funkcjonujących. Każda z nich wykorzystuje jeden szyb, dostosowany do pompownia wody ze zlikwidowanej kopalni (Saturn, Grodziec, Niwka-Modrzejów, Katowice, Kleofas, Gliwice)
10 pompowni stacjonarnych wykorzystujących uproszczoną infrastrukturę dołową zlikwidowanej kopalni (Jan Kanty, Dębieńsko, Siemianowice, Pstrowski, Szombierki, Bolko, Boże-Dary, Śląsk, Mysłowice-Wesoła I, Makoszowy)
3 pompownie stacjonarne, w kopalniach będących w stanie likwidacji (Pokój I-Pokój II, Wieczorek II, Centrum)
SRK S.A. wraz z przejętymi zakładami górniczymi w stanie likwidacji wypompowuje w sumie około 100 mln metrów sześciennych wody rocznie. Część z tych wód (~4,6 %) odbierane są przez zewnętrzne podmioty do celów przemysłowych i technologicznych. Pozostała ilość jest zrzucana do cieków powierzchniowych:
Do zlewni Odry:
8 zlikwidowanych kopalń,31,8 mln m3 wód (32,4 % z całości wód zrzucanych przez SRK S.A.)
Do zlewni Wisły:
11 zlikwidowanych kopalń61,68 mln m3 wód , ( 63 % wszystkich wód z SRK S.A)
W pompowniach stacjonarnych i głębinowych prowadzony jest monitoring ilościowy i jakościowy pompowanych wód. Średnia zawartość soli w wodach kopalnianych SRK S.A. odprowadzanych do rzek (wg. danych za 2022 rok) wynosi 3,4 g/l (w Zlewni Odry - 4,6 g/l; w Zlewni Wisły 2,8 g/l).
W związku z tym ze względu na wartość zasolenia, wody te nie są solankami, a należą do wód miernie zasolonych o niskiej mineralizacji jak na wody kopalniane.