Sztuka uliczna i jej funkcjonowanie w przestrzeni miasta

i

Autor: Dajse fragment muralu na budynku Huty Uthemanna, rok: 2021

Sztuka uliczna i jej funkcjonowanie w przestrzeni miasta

2021-08-06 9:35

Sztuka uliczna to wszelkie przejawy artystyczne wytwarzane na ulicach miast. Mogą być to proste informacyjne napisy na ścianach np. "Kocham Jolkę", powstające w ramach utożsamiania się z drużynami piłkarskimi herby klubów, bardziej lub mniej skomplikowane formy graffiti, wlepy czy też malarstwo wielkoformatowe. Street art pełni wiele funkcji w przestrzeni miasta. Murale przedstawiające postaci historycznie związane z miastem pełnią funkcję edukacyjną, są też uhonorowaniem twórczości i działalności wybitnych jednostek.

Tradycja współczesnych murali sięga lat. 20. I 30. XX wieku, kiedy to w Meksyku i innych krajach Ameryki Łacińskiej powstawały nierzadko monumentalne prace, które do dzisiaj zdobią ściany np. uniwersytetu meksykańskiego. Graffiti czy napisy na ścianach, nawet te będące aktem wandalizmu to głos w debacie publicznej, wyraz sprzeciwu lub aprobaty dla istniejącego porządku rzeczy. Jest to sztuka zaangażowana społecznie, dydaktyczna, stosująca proste alegorie i dosadną ekspresje wyrazu. Nierzadko powstająca spontanicznie, pod wpływem silnych emocji. Popisy artystów ulicznych stanowią w pewnym sensie tatuaż na tkance miejskiej.

Sztuka uliczna i jej funkcjonowanie w przestrzeni miasta

i

Autor: ARYZ mural przedstawiający rozczłonkowana kurę, autor: ARYZ, rok: 2011 (Mariacka Tylna 23)

Street art oddziałuje na rytm miasta

Wielkoformatowe obrazy, będące przeniesieniem sztuki z galerii na ulice, zapewniają bliski kontakt ze sztuką i dają moment wytchnienia od codzienności. Na Katowickich ulicach możemy zobaczyć dzieła inspirowane twórczością Waldemara Świerzego, wybitnego polskiego plakacisty (mural przedstawiający Johna Baildona, autor: Camej, róg Gliwickiej i Bocheńskiego), ilustracjami Jeana Girauda (mural namalowany z okazji rozgrywek Intel Extreme Masters, autor: Mona Tusz, 1 Maja 53), czy pracami rodzimej dla Katowic grupy janowskiej (Kutz na kucu, autor: Camej, Wypoczynkowa 3). Zmieniające się w otoczeniu obrazy pozwalają na obserwacje rytmu miasta. Pokazują jego rozwój na przestrzeni lat.

Sztuka uliczna i jej funkcjonowanie w przestrzeni miasta

i

Autor: mat.prasowe Mural przedstawiający Jana Furtoka, rok powstania 2021 (ul. Graniczna 13)

Street Art Festival

Pierwsze przykłady malarstwa ściennego pojawiły się w naszej przestrzeni wiele lat temu, lecz dopiero dzięki zaangażowaniu artystów zaproszonych do udziału w pierwszej edycji Katowice Street Art Festival, Katowice zapełniły się muralami. Kolejne odsłony, tego odbywającego się od dekady wydarzenia sprawiły, że w Katowicach zapanowała moda na sztukę uliczną. Dzięki festiwalowi Katowice odwiedzili m.in.: Daniel Sparkes, Aryz, Escrif, Etam Crew, MCity i wielu innych. Powstało także wiele projektów niezależnych od festiwalu.

Sztuka uliczna i jej funkcjonowanie w przestrzeni miasta

i

Autor: Good Looking mural dający efekt 3D, autor: Good Looking, rok: 2015 (1 Maja 7)

Świetnym przykładem wielkoformatowego malarstwa jest mural przedstawiający postać wybitnego katowickiego reżysera Kazimierza Kutza, znajdujący się przy ul. Wypoczynkowej 3. Mural odzwierciedla surrealizm, znany z obrazów Erwina Sówki. Kiedy stoi się pod ścianą, to daszek wydaje się równy, a całość znajduje się w poziomie, a im dalej odejdziemy tym bardziej widoczne są zakrzywienia i poruszenie postaci kucyka. Oniryczny, senny niemal pejzaż został utrzymany w kolorystyce, która powoduje, że nawet w bardzo pochmurny dzień z obrazu „świeci” słońce.

Innym bardzo interesującym obrazem jest postać kury, znajdująca się przy ul. Mariackiej 23.. Mural powstał w 2011 roku w ramach Katowice Street Art Festival. Autorem jest pochodzący z Hiszpanii Aryz. To nieco makabryczne malowidło jest jednym z najciekawszych w Katowicach. To rozczłonkowana kura z jajkiem sadzonym między jedną jej częścią a drugą.

Szlakiem murali

Dla osób zainteresowanych Szlakiem Murali stworzono specjalną stronę www.murale.katowice.eu, dzięki której można odkryć te niezwykle barwną historię miasta, a także poznać bliżej artystów ulicznych. W ramach działań nawiązujących do szlaku Miasto Katowice przygotowało ofertę spacerów z przewodnikiem. Najbliższe wycieczki planowane są na 7 sierpnia oraz 4 września. Szczegóły znaleźć można w mediach społecznościowych miasta. 

Sztuka uliczna i jej funkcjonowanie w przestrzeni miasta

i

Autor: Raspazjan mural nawiązujący do Agendy 2030, autor: Raspazjan, rok 2020 (Kordeckiego 2a)

Artykuł sponsorowany