W 2025 roku święto św. Szczepana, tradycyjnie obchodzone jako drugi dzień Bożego Narodzenia, przypada w piątek. Zgodnie z zasadami Kościoła katolickiego piątek ma charakter pokutny i wiąże się z obowiązkiem wstrzemięźliwości od spożywania mięsa. W związku z tym biskupi poszczególnych archidiecezji zdecydowali się wydać dyspensy, biorąc pod uwagę świąteczny charakter tego dnia oraz dobro duchowe wiernych.
Archidiecezja katowicka: dyspensa i prośba o modlitwę
Ksiądz Arcybiskup Andrzej Przybylski udzielił dyspensy wszystkim diecezjanom oraz osobom przebywającym na terenie archidiecezji katowickiej. Zwolnienie z obowiązku wstrzemięźliwości obowiązuje w piątek, 26 grudnia 2025 roku.
Jednocześnie metropolita katowicki zachęca tych, którzy skorzystają z dyspensy, do modlitwy w intencjach Ojca Świętego oraz całego Kościoła.
Diecezja gliwicka: decyzja z myślą o wiernych
Również Biskup Gliwicki ogłosił dyspensę na ten dzień. Obejmuje ona wszystkich wiernych diecezji oraz osoby przebywające 26 grudnia na jej terenie. Jak podkreślono w komunikacie, decyzja została podjęta z troski o duchowe dobro wiernych, zwłaszcza w kontekście świątecznego charakteru dnia przypadającego w oktawie Narodzenia Pańskiego.
Polecany artykuł:
Bielsko-Żywiecka: dyspensa i zachęta do innej formy pokuty
Dyspensę od piątkowego charakteru pokutnego ogłosił także biskup Roman Pindel. Obejmuje ona wszystkich wiernych przebywających na terenie diecezji bielsko-żywieckiej.
Jednocześnie hierarcha zachęca osoby korzystające z dyspensy do podjęcia innej, dobrowolnej formy pokuty w innym terminie. Może to być modlitwa w intencjach Ojca Świętego, wsparcie misji, pomoc osobom potrzebującym lub ofiara na rzecz uchodźców.
Częstochowa również z dyspensą
Decyzję o udzieleniu dyspensy podjął także arcybiskup Wacław Depo, metropolita częstochowski. Zwolnienie dotyczy zarówno obowiązku zachowania pokutnego charakteru piątku, jak i wstrzemięźliwości od spożywania pokarmów mięsnych w dniu 26 grudnia, w święto św. Szczepana.
Wszystkie udzielone dyspensy przez biskupów oznaczają, że osoby przebywające 26 grudnia na terenie wskazanych diecezji mogą legalnie – zgodnie z nauczaniem Kościoła – spożywać potrawy mięsne, nie naruszając zasad religijnych. Dyspensa ma jednak charakter duchowy, dlatego biskupi przypominają, że warto połączyć z niej skorzystanie z modlitwą lub innym gestem religijnym.
Czy w Wigilię obowiązuje zakaz jedzenia mięsa?
W temacie wstrzemięźliwości od potraw mięsnych warto dodać, że choć dla wielu osób Wigilia nierozerwalnie kojarzy się z postną kolacją, w rzeczywistości sprawa wygląda nieco inaczej. W Polsce od lat utrwalił się zwyczaj rezygnowania z potraw mięsnych 24 grudnia – zarówno w ciągu dnia, jak i podczas wieczerzy wigilijnej. Na świątecznych stołach królują wtedy tradycyjne dania, takie jak karp, barszcz czerwony z uszkami, kapusta z grochem czy słodkie makówki.
Z punktu widzenia prawa kościelnego Wigilia nie jest jednak dniem obowiązkowej wstrzemięźliwości. Jak wyjaśnia ksiądz Sebastian Kosecki, wierni nie mają formalnego nakazu rezygnowania z mięsa w tym dniu.
– Przepisy Kościoła nie nakładają obowiązku postu ani wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych w Wigilię. Jest to jednak głęboko zakorzeniona tradycja, którą wiele osób decyduje się zachować z szacunku do charakteru tego dnia – tłumaczy duchowny.
Oznacza to, że spożycie mięsa 24 grudnia nie stanowi naruszenia zasad religijnych. Dla wielu rodzin postna Wigilia pozostaje jednak ważnym elementem duchowego przygotowania do świąt Bożego Narodzenia i symbolem ciągłości wielowiekowej tradycji.
