Oś wystawy tworzą eksponaty, związane z historią społeczności żydowskiej w Bytomiu. Urzędnicy, pracownicy zakładów przemysłowych, kupcy i rzemieślnicy, członkowie miejskiego samorządu, towarzystw, donatorzy fundacji stypendialnych czy inicjatorzy przedsięwzięć o charakterze oświatowym i charytatywnym – wszyscy pozostawili ślad swojej obecności w wielowiekowym społeczno-gospodarczym życiu Bytomia. Czas – miejsca – ludzie – przedmioty, w tych czterech słowach zamyka się sens i koncepcja wystawy. Zwiedzającym zaprezentowane zostaną trzy głazy z fundamentów bytomskiej synagogi, pozyskane podczas prac prowadzonych kilka lat temu przez Dział Archeologii przy placu Grunwaldzkim. Na wystawie eksponowany jest afisz z koncertu jednego z najwybitniejszych wirtuozów skrzypiec XX wieku - Bronisława Hubermana, który odbył się w Bytomiu w 1929 r. oraz afisze teatru żydowskiego w Warszawie z lat powojennych- mówi dr Joanna Lusek, kurator wystawy.
Na ekspozycji przygotowanej w biało-błękitnej oprawie nawiązującej do flagi Izraela, można zobaczyć obiekty, które były „sercem” Żydowskiego Domu Modlitwy w Bytomiu, m.in. aron ha-kodesz – szafę ołtarzową służącą do przechowywania Tory, parochet – ozdobną zasłonę na aron ha-kodesz, bimę – podwyższenie do czytania świętej księgi czy pulpit kantora. Nie brakuje również innych obiektów, charakteryzujących działalność gminy żydowskiej po 1945 r. Wśród nich będzie można zobaczyć drewnianą pieczęć z gumową matrycą Żydowskiej Kongregacji Wyznaniowej czy tabliczki pamiątkowe, przypominające zmarłych członków gminy żydowskiej. O nieobecnych przypomną mezuzy, tałesy, świeczniki, ponadto fotografie, pocztówki oraz woluminy z przełomu wieków w językach hebrajskim i jidysz, z wpisami i pieczęciami własnościowymi, odręcznymi notatkami czy rysunkami, w sposób symboliczny ukazujące bogactwo pozyskanego księgozbioru- mówi dr Joanna Lusek.
Ciekawymi przedmiotami zgromadzonymi na wystawie są m.in. tłok pieczętny z napisem „KOSHER” i gwiazdą Dawida, za pomocą którego była potwierdzania koszerność spożywanych produktów żywnościowych. Drugim interesującym obiektem jest balsamika – rytualne naczynie do przechowywania wonnych ziół, w przypadku obiektu, który zaprezentujemy wykonana została ze stopu cyny i szkła. Warto także zwrócić uwagę na półmisek pochodzące z zastawy bytomskiego hotelu „Lomnitz”, w którym co ciekawe siedzibę miały m.in. Mamreh-Loge czy Żydowskie Stowarzyszenie Mistrzów i Czeladników. I wreszcie biała płócienna opaska z wyszytą maszynowo niebieską nicią gwiazdą Dawida, przypominająca o jednym z największych dramatów XX wieku.
Wystawę uzupełnia film dokumentalny wyświetlany na ekspozycji i publikacja „Dwa światy. Od synagogi do Żydowskiego Domu Modlitwy w Bytomiu”. Książka i film obejmują te elementy dziedzictwa materialnego i niematerialnego, których nie można zaprezentować na wystawie poprzez zachowanie eksponaty. Całość dopełniają umieszczone na wystawie kody QR, dzięki którym można odsłuchać podcastów historycznych przygotowanych na potrzeby całego projektu.
Większość spośród prezentowanych artefaktów pochodzi ze zlikwidowanego Żydowskiego Domu Modlitwy w Bytomiu. W 2017 r. zostały przekazane Muzeum Górnośląskiemu w darze przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Katowicach.
Projekt został realizowany przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej w Warszawie, we współpracy ze Stiftung Haus Oberschlesien oraz Oberschlesisches Landesmuseum w Ratingen.
