Coroczny przegląd Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej to tradycja, która sięga 1950 roku. Od 1979 roku nad stanem technicznym ikony czuwa specjalna komisja. Tegorocznej kontroli przewodniczył prof. Krzysztof Chmielewski z Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki warszawskiej ASP.
Obraz Matki Bożej Częstochowskiej pod lupą ekspertów. Jak oceniono stan ikony?
Prof. Chmielewski uspokaja, że stan obrazu jest stabilny, biorąc pod uwagę jego wiek i burzliwą historię. Jak wyjaśnił specjalista, zagrożenia dla obrazu wynikają z samej jego materii. Ikona jest namalowana na desce, która jest wrażliwa na zmiany temperatury i wilgotności. To z kolei wpływa na warstwy polichromii, zaprawy i farby.
Stan obrazu jest stabilny, jest dobry. Od paru lat nie notujemy żadnych dramatycznych odspojeń warstw malarskich. Mogę zapewnić, że wszystko jest w porządku. Nie musieliśmy wykonywać żadnych znaczących iniekcji, podklejeń - powiedział prof. Chmielewski, cytowany przez służby prasowe sanktuarium na Jasnej Górze.
Konserwator dodał, że w tym roku dokonano jedynie drobnych zabiegów. Obraz został m.in,. ostukany, by sprawdzić, czy nie ma w środku jakiś pustych miejsc. - Profilaktycznie w dwóch drobniutkich miejscach wzmocniliśmy je, podpuszczając kropelkę kleju. Drobiazgi. To jest taka kosmetyka, z którą trzeba się liczyć.
Zmiana sukienki Matki Bożej Częstochowskiej. Co symbolizuje?
W czasie konserwacji obraz został przy okazji przyozdobiony. to wielowiekowy zwyczaj. Forma sukienek istnieje od drugiej połowy XVII wieku. Zdaniem Rozanow i Smulikowskiej, autorek pracy „Skarby kultury na Jasnej Górze”, inicjatorem powstania sukienek mógł być o. Augustyn Kordecki, ówczesny prowincjał Zakonu. - Pierwszy komplet czterech sukienek wykonał w 3 ćwierci XVII wieku paulin, br. Klemens Tomaszewski, hafciarz. Kolejny komplet sukienek w latach 1719-1722 za przeoratu o. Konstantego Moszyńskiego przygotował złotnik jasnogórski, paulin br. Makary Sztyftowski. Do najcenniejszych, zachowanych do dziś i nakładanych zamiennie na Obraz, należą sukienki diamentowa i rubinowa, zawierające zestaw zabytkowych klejnotów od końca XIV wieku do XX wieku włącznie - przypomina biuro prasowe Jasnej Góry.
Dotychczasową sukienkę brylantową zastąpiła teraz rubinowa, pochodząca z XVII wieku.
Była przeznaczona na okres Adwentu i Wielkiego Postu, jest ozdobiona klejnotami, głównie rubinami lub kamieniami w typie rubinów, m.in. granatami. Kamienie te ze względu na czerwony kolor symbolizują Mękę Chrystusa - podło biuro prasowe Jasnej Góry.
Sukienka rubinowa nazywana jest też "sukienką wierności", bo w połowie XX w. naszyto na niej ponad 200 ślubnych obrączek, ofiarowanych przez małżonków, aby upamiętnić Rok Wierności Małżeńskiej (1957 r.) w ramach Wielkiej Nowenny. - Głowy Matki Bożej i Jezusa ozdobiły teraz korony papieskie - dar Jana Pawła II. Papież pobłogosławił korony na dzień przed swoją śmiercią, 1 kwietnia 2005 roku. W złotych koronach ofiarowanych przez Ojca Świętego znalazło się wyobrażenie orłów piastowskich i lilii andegaweńskich. Korony mają wygrawerowany napis „Totus Tuus” - przekazuje biuro prasowe Jasnej Góry.
Obraz Matki Bożej Częstochowskiej - perła Jasnej Góry
Obraz Matki Bożej Częstochowskiej jest największym skarbem jasnogórskiego klasztoru paulinów. To dzięki tej ikonie Jasna Góra stała się w XV w. jednym z ważnych sanktuariów maryjnych. Przedstawiające Matkę Bożą z Dzieciątkiem malowidło powstało na trzech deskach lipowych o łącznych wymiarach ok. 122 na 81 cm.
Jasnogórski obraz ma bogatą historię i jest otoczony legendą, według której dzieło namalował św. Łukasz Ewangelista na desce stołu służącego Najświętszej Rodzinie. Badania wskazują na XIII-XIV-wieczne pochodzenie malowidła. Według jeszcze innych danych, obraz jest bizantyjską ikoną z VI-IX w. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że obraz pochodzi z Konstantynopola, skąd przez Ruś dostał się do Polski. Książę Władysław Opolczyk w 1382 r., fundując klasztor paulinom na Jasnej Górze, ofiarował im obraz Bogurodzicy.
Prawy policzek Matki Bożej znaczą dwie równoległe rysy, przecięte trzecią na linii nosa. Na szyi widocznych jest sześć cięć. To pozostałości po napadzie na klasztor w 1430 r. Banda rabusiów z Czech, Moraw i Śląska po włamaniu się do Kaplicy Matki Bożej zdjęła obraz z ołtarza, ograbiła go z kosztowności i pocięła szablami twarz Madonny. Drewniana podstawa obrazu rzuconego na podłogę pękła na trzy części.
