Jak wypada polski system emerytalny na tle innych krajów? Słabo. Nawet w Kolumbii jest lepiej

Eksperci z Mercer CFA Institute Global Pension Index opracowali najnowszy raport dotyczący systemów emerytalnych. Pod lupą znalazło się 47 różnych krajów, w których mieszka 64 proc. ludzi na świecie.

Na końcową ocenę danego systemu emerytalnego wpływa średnia ważona trzech składników:

• adekwatności (czy system emerytalny stwarza warunki do godnego życia na emeryturze)
• wypłacalności (czy system emerytalny będzie efektywnie i sprawnie funkcjonował w przyszłości)
• integralności (działania, które dany kraj wprowadził, by chronić uczestników danego systemu)

Polski system emerytalny jest gorszy od tego w Kolumbii czy Kazachstanie

Polski system emerytalny otrzymał 57,6 punktów i został przypisany do krajów z grupy "C" (razem z Włochami, Francją, Hiszpanią, Austrią i Chorwacją). Dla porównania, średnia punktów dla wszystkich krajów biorących udział w zestawieniu wyniosła 63,1 punktów.

Tym samym Polska zajęła 29. miejsce, plasując się za Kolumbią i Kazachstanem. To również gorszy wynik, niż w poprzednich latach. W 2020 roku polski system emerytalny znalazł się na 25. miejscu, w 2021 roku na 27. miejscu, a w ubiegłym roku - na 28. miejscu.

Polski system emerytalny jest niedoskonały. Pomimo zaleceń i opinii ekspertów, które dotyczą wydłużania aktywności zawodowej w Polsce, wciąż promuje się jak najszybsze przejście na emeryturę, obniża się wiek emerytalny. To działanie kompletnie nielogiczne i nieracjonalne. Dodatkowo zaufanie do państwowego systemu emerytalnego zostało mocno nadszarpnięte. Zmiany demograficzne również nie pomagają. Liczba osób w wieku 65+ wciąż rośnie, a liczba urodzeń spada. Na dodatek osoby w wieku produkcyjnym, które mogłyby „zarabiać” na obecne i przyszłe emerytury często ograniczają wysokość odprowadzanych składek ZUS, bo są samozatrudnione lub pracują w ramach umów zlecenia lub o dzieło. Polscy seniorzy są zadłużeni, często nieświadomi swoich praw związanych z korzystaniem z różnych narzędzi finansowych, na dodatek nie mają zbyt wielu oszczędności – wylicza Robert Majkowski, ekspert i prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Co trzeba poprawić, żeby polski system emerytalny był lepszy? 

Według twórców raportu Mercer CFA Institute Global Pension Index w Polsce należy m.in. zwiększyć poziom składek kapitałowych i poziom oszczędności w gospodarstwach domowych, stymulować aktywność zawodową wśród osób starszych oraz działać na rzecz poprawy dzietności.

David Knox, starszy partner w firmie Mercer, ale również główny autor wspomnianego powyżej raportu powiedział w wywiadzie, że „nie możemy już polegać wyłącznie na zabezpieczeniach społecznych ani emeryturach publicznych” Według niego „na całym świecie ludzie muszą zacząć dbać o swoją przyszłość”.

Trzeba przyznać, że w Polsce kuleje również planowanie związane z przyszłą emeryturą. Pomimo rosnącej popularności IKE, IKZE oraz wprowadzeniu Pracowniczych Planów Kapitałowych nadal wiele pozostaje do zrobienia. Mało kto odkłada pieniądze na starość, mało kto planuje jak będzie wyglądało jego życie na emeryturze. Mało kto proponuje seniorom długofalowe rozwiązania poprawiające sytuację finansową, a szczególnie niewiele działań podejmuje się w stosunku do osób, które są już w wieku emerytalnym lub w najbliższym czasie przejdą na emeryturę. Nadal pomija się w dyskusji o sytuacji finansowej seniorów zagadnienie hipoteki odwróconej i rent dożywotnich, które zyskują coraz większą popularność w innych krajach Europy – dodaje Robert Majkowski.

Najlepszy system emerytalny jest w Holandii i Islandii 

Zwycięzcą tegorocznego rankingu został holenderski system emerytalny (85 pkt), tuż za nim uplasowała się Islandia (83,5 pkt) i Dania (81,3 pkt). Kraje takie jak Finlandia, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania, Szwajcaria, Irlandia, Belgia, Portugalia czy Niemcy znlazały się w grupie krajów z oceną "B" lub "B+".