Śląsk. Zmarli w 2022 roku. Aktorzy, muzycy, sportowcy, politycy, naukowcy

W tej galerii przedstawiamy wybitne postaci ze świata polityki, nauki, sztuki i sportu, które zmarły w 2022 roku, a były wyjątkowo silnie związane z województwem śląskim. Identyfikowały się ze Śląskiem i województwem.

13 grudnia 2022 r. w wieku 48 lat zmarł nagle profesor Maciej Mrowiec, Prorektor ds. rozwoju Politechniki Częstochowskiej.

Od początku swojej kariery naukowej profesor Maciej Mrowiec związany był z Wydziałem Infrastruktury i Środowiska Politechniki Częstochowskiej. W 1998 r. został zatrudniony na stanowisku asystenta, w następnych latach uzyskiwał kolejne stopnie naukowe – doktora nauk technicznych w dyscyplinie inżynieria środowiska (2003 r.) oraz doktora habilitowanego nauk technicznych (2010 r.). Ukoronowaniem jego naukowych osiągnięć był tytuł profesora nauk inżynieryjno-technicznych (2022 r.).

Zainteresowania naukowe profesora były związane z gospodarką wodną w obszarach zurbanizowanych, opublikował 20 autorskich oraz 65 współautorskich artykułów w czasopismach krajowych i zagranicznych, był autorem bądź współautorem 6 monografii i 15 rozdziałów w monografiach.

Pełnił funkcję promotora w 5 przewodach zakończonych uzyskaniem stopnia doktora, był również recenzentem w 3 postępowaniach o nadanie stopnia doktora habilitowanego. W 2012 r. został wybrany dziekanem Wydziału Inżynierii Środowiska i Biotechnologii. Od 2016 r. do 2019 roku pełnił funkcję członka prezydium Komitetu Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk. W kadencji 2016-2020 był prorektorem ds. innowacji i rozwoju oraz dyrektorem Instytutu Inżynierii Środowiska. W 2020 r. objął stanowisko prorektora ds. rozwoju Politechniki Częstochowskiej, które pełnił do tej pory.

Zbigniew Cieślar był rajdowcem samochodowym i pilotem rajdowym, dwukrotnym rajdowy mistrz Polski. Jako kierowca i pilot brał udział m.in. w mistrzostwach Polski, Rajdowych Mistrzostwach Świata, Rajdowych Mistrzostwach Europy Prywatnie był ojcem skoczkini narciarskiej Pauliny Cieślar. 

Całe życie mieszkał w Wiśle i tam również zmarł 11 listopada po długiej i wyniszczającej chorobie. Pochodzący ze Śląska kierowca zmagał się z nowotworem kręgosłupa, żeber, a także miednicy. Podczas leczenia przeszedł dodatkowo udar mózgu. Miał 51 lat.

Jerzy Kronhold zmarł po długiej i ciężkiej chorobie 13 listopada 2022 w Żorach.

Urodził się w Cieszynie. Był poetą, dyplomatą i działaczem kultury. Dwukrotnie był powoływany na urząd konsula generalnego w Ostrawie (1991–1995, 2007–2011) oraz dyrektora Instytutu Polskiego w Bratysławie (2000–2006).

Jerzy Kronhold debiut poetycki miał w 1965 roku, był zaliczany do twórców Nowej Fali. Przez krótki czas był reżyserem w Teatrze Śląskim imienia Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. Potem był kierownikiem literackim w tej instytucji. Był także jednym z pomysłodawców Festiwalu Teatralnego "Na Granicy", który odbywa się w Cieszynie i Czeskim Cieszynie. Miał 76 lat. 

Mariusz Duda zginął tragicznie w wypadku samochodowym 8 listopada 2022, wracając do Katowic z kongresu ICOI, który odbywał się w Las Vegas. Był jednym z najlepszych polskich stomatologów, specjalizujących się w implantologii i chirurgii stomatologicznej. 

Nieprzerwanie od 2007 roku dr n. med. Mariusz Duda pełnił funkcję prezydenta Polskiego Stowarzyszenia Implantologicznego (PSI). Działał także we władzach Międzynarodowego Kongresu Implantologów Jamy Ustnej (International Congress of Oral Implantologists; ICOI), m.in. jako członek zarządu europejskiego oddziału tej organizacji oraz wiceprezydent ICOI na Polskę.

W centrum zainteresowań zawodowych dr. Dudy znajdowały się m.in. takie zagadnienia jak pełne rekonstrukcje implantologiczne, implantacje natychmiastowe, techniki augmentacji, autologiczne przeszczepy kostne z okolic jamy ustnej, membrany, biomateriały kościozastępcze, splitting, sinus lifting, bone condensing, bone spreading, wykorzystanie osocza bogatopłytkowego (PRP).

W 1992 roku Mariusz Duda ukończył z wyróżnieniem Śląską Akademię Medyczną, a siedem lat później uzyskał tytuł doktora nauk medycznych. Choć był specjalistą z zakresu chirurgii stomatologicznej (pierwszy stopień specjalizacji w 1996 roku, drugi stopień w 2007 roku), w ciągu ostatnich dwóch dekad zajmował się przede wszystkim implantologią.

Od 2000 roku dr Mariusz Duda prowadził autorskie szkolenia w zakresie implantologii, a kolejnym etapem jego kariery jako praktyka i wykładowcy było powołanie do istnienia – przed ośmioma laty – Duda Clinic College of Dental Medicine w Katowicach. W ośrodku tym prowadzone były m.in. Curriculum Implantologii, Curriculum Implantologii Małoinwazyjnej oraz Curriculum Gnatoimplantologii. Dr Duda pełnił także funkcję wizytującego profesora na uczelniach poza granicami naszego kraju: Sumy State University (od 2018 roku), Zaporozhe State Medical University (od 2019 roku) oraz Universidad San Jorge Zaragoza (od 2020 roku).

Dr Mariusz Duda wygłosił ponad 70 wykładów – w Polsce i poza jej granicami (np. Tajwan, Izrael, Austria, Niemcy), był też autorem i współautorem prawie 100 artykułów opublikowanych w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych. Pełnił również funkcję redaktora naukowego czasopism naukowych w kraju („Sztuka Implantologii”) i za granicą (redaktor naczelny amerykańskiego czasopisma „Implant Dentistry”).

Warto dodać, że w 2019 roku Polskie Towarzystwo Stomatologiczne zawarło umowę z kierowanym przez dr. Dudę PSI, na podstawie której obie organizacje podjęły starania w kierunku rozwoju implantologii w Polsce. To zaś w znacznym stopniu przyczyniło się do uruchomienia pierwszych w kraju studiów podyplomowych w zakresie stomatologii we współpracy z Uniwersytetem Medycznym we Wrocławiu, gdzie dr Mariusz Duda pełnił rolę wykładowcy i egzaminatora.
 

Maria Pańczyk-Pozdziej urodziła się w Tarnowskich Górach. Zmarła 12 maja 2022. Miała 79 lat. Przede wszystkim była nauczycielką, dziennikarką, propagatorką kultury i gwary śląskiej. Była senatorem VI, VII, VIII i IX kadencji, w latach 2011–2015 wicemarszałek Senatu VIII kadencji.

Maria Pańczyk-Pozdziej pracowała w Radiu Katowice od 1971 roku. W 1993 roku zorganizowała pierwszy konkurs gwary śląskiej „Po naszymu, czyli po śląsku”, w którym startujący ubiegają się o tytuł „Ślązaka Roku”. Wraz z Adamem Daszewskim w latach 1993-99 tworzyła scenariusze telenoweli „Sobota w Bytkowie”, produkowanej przez TVP Katowice. W 2010 roku została nagrodzona przez zarząd Polskiego Radia Złotym Mikrofonem „za ukochanie ziemi śląskiej oraz upór w propagowaniu gwary i obyczaju tego regionu”.

Pracowała do końca swoich dni.

Wybitny animator, plastyk, reżyser i scenarzysta, zmarł 16 października w wieku 85 lat. Był współtwórcą Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej. 

W 1970 r. Józef Ćwiertnia debiutował, reżyserując oraz tworząc scenariusz, a także opracowanie plastyczne serialu "Bolek i Lolek wyruszają w świat". Na swoim koncie miał również reżyserię seriali "Przygody Bolka i Lolka" oraz "Olimpiada Bolka i Lolka".

W dorobku reżysera znalazło się także bardzo wiele odcinków przygód Reksia i m.in. Misia Kudłatka. Ostatnim jego dziełem reżyserskim był zrealizowany w 1990 r. serial animowany "Podróże kapitana Klipera".

Aktorka i reżyser urodziła się w Zabrzu, zmarła 18 września 2022 w Warszawie.

Najbardziej znana z roli Jadźki Pawlakowej (z domu Kargul) w trylogii filmowej w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego: Sami swoi, Nie ma mocnych i Kochaj albo rzuć.

W 1970 ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie.

Występowała w następujących warszawskich teatrach:

Ziemi Mazowieckiej (1970–1977)
Buffo (1977)
Syrena (1977–1979)
Komedia (1983–1991)
Żona Ireneusza Kocyłaka – aktora Teatru Współczesnego w Warszawie, miała troje dzieci.

Zmarła nagle w swoim domu w Warszawie, 18 września 2022. Dzień wcześniej pod Wrocławiem uczestniczyła w spotkaniu zorganizowanym z okazji 55. rocznicy premiery Samych swoich. 1 października została pochowana na cmentarzu parafialnym we Włoszczowie.

Honorowa Obywatelka Czeladzi od 2010 roku.

Piłkarz Ruchu Chorzów i były reprezentant Polski.

Ruch Chorzów poinformował w piątek 24.09.2021 r. o śmierci Eugeniusza Fabera, dwukrotnego mistrza Polski w Niebieskich barwach oraz byłego reprezentanta Polski. Legenda Ruchu miała 82 lata.

Eugeniusz Faber urodził się 6 kwietnia 1939 roku w Chorzowie. Na co dzień mieszkał we Francji i tam zmarł - w miejscowości Lievin, położonej niedaleko Lens. W klubie RC Lens, w latach 70. kończył swą zawodową karierę - przypomina Ruch Chorzów na swojej stronie.

Faber reprezentował barwy Ruchu przez dwanaście sezonów, w latach 1959-1971. Rozegrał 284 spotkania i zdobył 104 gole. Dwukrotnie sięgał z Niebieskimi po mistrzowski tytuł (1960 i 1968). Skrzydłowy 36 razy zagrał w reprezentacji Polski, strzelając dla niej 11 goli. Debiutował w wygranym meczu z Finlandią (6:2) w Chorzowie 8 listopada 1959 roku. Był olimpijczykiem z Rzymu (1960).

W 2020 roku kibice wybrali go do Jedenastki 100-lecia Ruchu Chorzów.

Bramkarz Górnika Zabrze zmarł w wieku 80 lat w Ustroniu.

Jan Gomola urodził się 5 sierpnia 1941 roku w Ustroniu. Wychowanek tamtejszej Kuźni do Górnika trafił w 1965 r. i grał w Zabrzu przez niemal niemal dekadę do 1974 r.

W tym czasie wystąpił w 155 oficjalnych meczach Trójkolorowych. Przez wiele lat rywalizował o miano pierwszego bramkarza z Hubertem Kostką. 

Jan Gomola w kadrze narodowej wystąpił siedmiokrotnie broniąc m.in. w meczach z Argentyną w Buenos Aires i Brazylią w Belo Horizonte. Z Górnikiem pięciokrotnie zdobył mistrzostwo kraju i cztery razy Puchar Polski.

W Monachium 27 sierpnia 2022, w wieku 86 lat zmarł Bolko Hochberg von Pless. Był dziedzicem ostatnich właścicieli zamku w Pszczynie, a także jedynym wnukiem księżnej Daisy.

W Polsce poza Pszczyną, z którą był związany za sprawą swoich przodków, posiadaczy majątku w tym mieście, Bolko Hochberg von Pless, związany był także z wałbrzyskim zamkiem Książ, którego rodzina Hochbergów także była właścicielami. Podobnie, jak w przypadku Pszczyny, księciu również we wspomnianym Wałbrzychu nadano tytuł honorowego obywatela miasta.

Jolanta Kopiec, długoletnia dyrektorka Śląskiego Ogrodu Zoologicznego w Chorzowie, zmarła 16 września 2022. Przyczyniła się do modernizacji placówki, a jej wysiłek został zauważony oraz doceniony na skalę międzynarodową. Miała 70 lat.

Jolanta Kopiec zasiadała wcześniej w Radzie Miasta Siemianowice Śląskie, a także w Sejmiku Województwa Śląskiego. Kiedy skończyła się kadencja samorządowa, postanowiła wystartować w konkursie i tak w 2008 roku została pierwszą w Polsce dyrektorką ogrodu zoologicznego. Lata jej pracy to ciągła modernizacja obiektu i poprawa warunków bytowych zwierząt, która doprowadziła m.in. do włączenia Śląskiego Ogrodu Zoologicznego w szeregi Europejskiego Stowarzyszenia Ogród Zoologicznych i Akwariów.

Dziennikarz telewizyjny i radiowy, prezenter i konferansjer. Miał 69 lat

18 marca 2022 r. zmarł urodzony w Bytomiu Wojciech Zamorski. Związany między innymi z Radiem Katowice, radiową Trójką i Telewizją Polską. Prowadził m.in. „Listę Przebojów Programu Trzeciego” w radiowej Trójce, a od 1994 roku, przez 6 lat jako dziennikarz Telewizji Katowice prowadził program muzyczny „100% LIVE”.

Z kolei w latach 2002-2014 był radnym Sejmiku Województwa Śląskiego. W ramach pełnionych obowiązków był m.in. rzecznikiem prasowym marszałka województwa oraz członkiem Komisji: Edukacji, Nauki i Kultury, Sportu, Turystyki i Rekreacji, Współpracy Zagranicznej i Integracji Europejskiej, a także Doraźnej Komisji ds. Monitorowania Przygotowań Województwa Śląskiego do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012.

Prezydent Rudy Śląskiej zmarła w wieku 68 lat po długiej i ciężkiej chorobie.

16 czerwca 2022 roku zmarła prezydent Rudy Śląskiej, Grażyna Dziedzic. Urodziła się 28 czerwca 1954 roku w Bytomiu. Wykształcenie odebrała na Wydziale Budownictwa Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Grażyna Dziedzic pełniła funkcję prezydenta Rudy Śląskiej od 2010 roku. W swojej karierze pracowała w Zakładzie Lecznictwa Ambulatoryjnego w Rudzie Śląskiej, jako zastępca dyrektora, a następnie dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej. W 2021 roku Grażyna Dziedzic zachorowała na nowotwór, jednak mimo to wciąż pełniła funkcję prezydenta Rudy Śląskiej. Uroczystości upamiętniające zmarłą odbyły się w kościele pw. św. Pawła w Nowym Bytomiu 27 czerwca 2022 roku.

Wokalista i autor tekstów grupy heavy metalowej KAT.

Urodził się w Piekarach Śląskich 15 lutego 1960 roku, ale mieszkał w Bytomiu. Przez wiele lat był wokalistą i liderem zespołu Kat (w latach 1981-2004), a także współzałożycielem grupy Alkatraz, z którą działał w latach 2000-2002 oraz Kat & Roman Kostrzewski (2004-2022). Koncertował w całej Polsce, m.in. u boku takich gigantów ciężkiej muzyki jak Metallica i Iron Maiden. Angażował się także w działalność solową. Stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i charyzmatycznych twórców polskiego metalu. Mieszkał w Bytomiu. Muzyk zmarł 10 lutego 2022 roku i został pochowany na cmentarzu komunalnym przy ulicy Kwiatowej w Bytomiu.

W październiku Rada Miasta Bytomia postanowiła o nadaniu skwerowi w centrum miasta imienia Romana Kostrzewskiego.

Arcybiskup, metropolita częstochowski

Abp Stanisław Nowak był autorem wielu publikacji z zakresu teologii życia wewnętrznego. W 1979 r. objął funkcję rektora Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie. Biskupem częstochowskim, 8 września 1984 r. mianował go św. Jan Paweł II., a święceń biskupich udzielił kard. Józef Glemp Prymas Polski. Częstochowskim biskupem diecezjalnym był w latach 1984-2011. Po ukończeniu 75 lat, w lipcu 2010 roku, złożył rezygnację z urzędu. Papież w odpowiedzi na rezygnację poprosił metropolitę o kontynuowanie posługi do końca 2011 roku. 29 grudnia 2011 papież Benedykt XVI zwolnił go z funkcji arcybiskupa metropolity częstochowskiego. Zmarł 12 grudnia 2021 roku. Miał 86 lat.

23 września 2022 zmarł Franciszek Pieczka. Wybitny aktor teatralny i filmowy miał 94 lata. Aktor był dla wielu był nie tylko wybitnym artystą, ale też głosem środowiska i przewodnikiem jak żyć i robić w życiu to co się kocha.

Urodził się 18 stycznia 1928 w Godowie, zmarł w Warszawie. Odtwórca roli Gustlika w serialu Czterej pancerni i pies (1966–1970). Współpracował z Krzysztofem Kieślowskim, Wojciechem Jerzym Hasem, Andrzejem Wajdą, Jerzym Kawalerowiczem, Janem Jakubem Kolskim czy Kazimierzem Kutzem. Występował m.in. w spektaklach Konrada Swinarskiego, Jerzego Jarockiego i Zygmunta Huebnera. Jako aktor dubbingowy użyczył głosu postaciom z filmów animowanych i aktorskich, w tym Mateuszowi Cuthbertowi w Ani z Zielonego Wzgórza (1979) i Świętemu Mikołajowi w Opowieściach z Narnii: Lwie, Czarownicy i starej szafie (2005).

Zawsze powtarzał, że urodził się Ślązakiem, i umrze jako Ślązak niezależnie gdzie i kiedy.

Najstarsza Polka odeszła w wieku 116 lat.

19 sierpnia odeszła najstarsza Polka – pani Tekla Juniewicz z Gliwic. Chociaż pochodziła z terenów dzisiejszej Ukrainy, to większość życia spędziła w Gliwicach.

Pani Tekla Juniewicz urodziła się na terenie dzisiejszej Ukrainy, w Krupsku nieopodal Lwowa, w 1906 roku. Wyszła za mąż w 1927 roku za Jana Juniewicza, z którym w związku małżeńskim pozostała ponad 50 lat – aż do jego śmierci w 1980 roku. Na Śląsk przyjechała niedługo po zakończeniu II wojny światowej – pod koniec 1945 roku. Zamieszkała w Gliwicach.

Trzykrotny przeor klasztoru paulinów na Jasnej Górze.

Był najstarszym paulinem na świecie i ostatnim, polskim uczestnikiem II Soboru Watykańskiego. Spotykał się m.in. z papieżami Piusem XII, Janem XXIII, Pawłem VI, Janem Pawłem II, a także z Ojcem Pio. Przez dziesiątki lat pobytu w jasnogórskim sanktuarium był świadkiem wielu cudów i nawróceń. Zmarł 14 listopada 2021 roku. 24 listopada skończyłby 103 lata.

Historyk, naukowiec związany z Uniwersytetem Śląskim, dyrektor Instytutu Myśli Polskiej im. Korfantego w Katowicach.

Zmarł 23 lutego 2022 roku w wieku 68 lat. Prof. Zygmunt Woźniczka był wieloletnim historykiem Uniwersytetu Śląskiego, a także dyrektorem Instytutu Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego. Historyk, zajmował się badaniem historii i kultury Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, był autorem wielu artykułów i książek.

Słynny kardiochirurg i były minister zdrowia zmarł tragicznie w sobotę, 19 marca, nad ranem w domu rodzinnym w Zbrosławicach. 

Marian Zembala urodził się w 1950 r. w Krzepicach. Liceum w Krzepicach ukończył z wyróżnieniem. Uznawany był za humanistę oraz miłośnika literatury. Decyzję o podjęciu studiów medycznych podjął w klasie maturalnej po lekturze wywiadu o pierwszym przeszczepie serca. Medycynę ukończył w 1974 roku na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej we Wrocławiu. W 1993 został dyrektorem Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Na początku 2012 roku został uznany za najbardziej wpływowego człowieka w polskiej ochronie zdrowia. W 2014 z ramienia Platformy Obywatelskiej uzyskał mandat radnego sejmiku śląskiego V kadencji. Od czerwca do listopada 2015 roku pełnił funkcję ministra zdrowia w rządzie Ewy Kopacz. Był też posłem (2015-2019).

Był promotorem kilkunastu prac doktorskich, członkiem krajowym korespondentem PAU, członkiem Komitetu Nauk Klinicznych PAN, Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, International Society for Heart and Lung Transplantation. Był redaktorem naczelnym czasopism naukowych „Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska” oraz „Interactive CardioVascular and Thoracic Surgery”. W kadencji 2017–2018 pełnił funkcję prezesa Europejskiego Towarzystwa Kardio-Torakochirurgicznego (EACTS).

W czerwcu 2018 przeszedł udar, od tego czasu poruszał się na wózku inwalidzkim, co nie uniemożliwiło mu aktywnego wspierania polskiej medycyny i udziału spotkaniach z młodzieżą. W październiku 2021 roku, podczas uroczystości w katowickim NOSPR prof. Marian Zembala otrzymał tytuł profesora honorowego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.